art and culture

SLLA

Petty-bourgeois Nationalism versus Internationalism: The struggle for the historical continuity of Bolshevism and resolving the crisis of proletarian leadership

By Sanjaya Jayasekera.

For Zionist imperialists, the history began on October 07, 2023, and the brutal oppression of Palestinians for 75 years is simply obliterated. Drawing an analogy, for Comrade Nandana Nanneththi, according to his diatribe of October 08, 2024, the history of our principled struggle against their nationalist clique had begun only from our final contribution of July 4, 2024. Nandana shamelessly suppresses the fact that  the discussion in question formally started at least six months ago, on December 25, 2023, when Sanjaya proposed a programme of action to the Aggregate group, titled “The way forward for the SEP Left”. Our struggle consisted of a number of written explanations that followed, a 25-page document written by Comrade Migara before December 25 about the long degeneration of the party, and two submissions of nearly 30 pages written by Comrade Migara clarifying the discussion that broke out after my proposal of December 25. Only one document was submitted by the Nandana’s clique, by comrade Udayaprema, during this whole discussion. This document submitted in mid April largely contained straw-man arguments that distorted the facts. Nandana avoided the main problems that we raised, but his positions were made clear to us. 

Nandana’s behavior shows that he perceives our refusal to respond to his frenzied statements in his own language and style as representing our weakness. He is wrong. Since we are not in the habit of biting like hounds infected with the disease of poisonous subjectivity, and being revolutionaries who have not abandoned the claim to the heritage of the historical continuity of the international socialist movement, we act to grapple with political issues theoretically, attempting the most for the political clarifications and lessons for the working class. That is our approach.

Nandana’s essay/article reeks of the symptoms of the subjective sickness of a petty-bourgeois charlatan, requiring it to be dissected into sentences and phrases and sometimes into words to discuss it in detail. Therefore, we have adopted a method of commenting within the original text of the essay itself and the commentaries are placed just after the relevant section of the texts which are placed within parentheses. This method, we hope, keeps the reader less distracted. 

The Text and the Commentaries

[ජුලි 6 දා, නීතිඥයෙකු වන සංජය විල්සන්] I was called Sanjaya Jayasekera by party comrades. Nandana is using my middle name and profession as an appeal to backwardness. There was no relationship between my profession and my being a member of the revolutionary party, and the reader would understand what Nandana is up to. [මිගාර මල්වත්ත සහ සුනිල් මොරායස්] This is yet again a treacherous betrayal of exposing a comrade’s name against his written opposition. [යන ත්‍රිත්වය සසප වාම කන්ඩායමේ වෙබ් අඩවිය හා සියලු සංනිවේදන මාධ්‍ය පැහැර ගෙන පලා ගියහ.] This is an outright lie. We, the internationalist faction, expelled Nandana-led nationalist clique, and thus they have no politically legitimate entitlement to any of the media organs of the group, which was intended to function as a faction of the Socialist Equality Party of Sri Lanka (SEP). The faction was to be founded in opposition to the party leadership’s reactionary political tendencies that we struggled to identify, discuss, clarify and clearly define. theSocialist.LK website was not even in the dreams of any of the comrades of the group including Nandana, when Sanjaya foresaw the necessity of such a publication organ for the factional struggle and thus registered “theSocialist.LK”domain name under his name and started building a blog. All these were communicated to Nandana later and he agreed with the same. The blog was launched by Sanjaya on his birthday as a gift to all comrades of the group. Sanjaya was Editor of the website, not because he was appointed by any vote, but because he assigned it to himself and everybody accepted the status quo. The group decisions were reached never as an outcome of a so-called majority decision, and the decisions were taken usually by Sanjaya and Nandana during their discussions, and these decisions were approved tacitly by everybody. When Sanjaya suggested developing the blog into a website, he conceded that the other comrades too should contribute financially, so that everybody gets the sense of its significance as the axis of the faction, even though he could have borne the whole cost by himself, if that was necessary, which fact everyone of the group was well aware of. Some funds were taken from the Colombo Action Committee (CACPS) as a loan, as the contributions lying there were solely from the comrades in the group. Comrades Nihal and Punyawardena, the close associates of Nandana, controlled this bank account. Later, Sanjaya opened a Bank account with Parakrama, another long-time friend of Nandana, separately for theSocialist.LK, and Parakrama and Nandana were in control of the Bank ATM card, and they always put off handing it over to Sanjaya, never carrying it out.  They used the website’s bank card to withdraw all funds, after the clique was expelled from the faction. Due to inadvertence, the return of the loan obtained from CACPS had not been effected by Parakrama or Sanjaya, as it was never raised or reminded within the group discussions, even by Nihal, who was CACPS treasurer and was long absconding meetings. Once the funds from the website account were illegitimately withdrawn by Nandana renegades, we demanded the overdue remittance of the loan amount to the action committee’s account, which Nandana has rejected in an email communication. CACPS is dysfunctional as of now, and its Secretary has yet to call a general meeting to elect the new office bearers, while Sanjaya’s Chairmanship has lapsed. [මාක්ස්වාදී මූලධර්මවලට ප්‍රතිපක්ෂව]  Nandana merely utters this without any sort of substantiation, and the reader of this piece will understand what principles our struggle was and is based upon. [සසප වාම කන්ඩායම මෙහෙයවා ගැනීමට තමන් දැරූ උත්සාහය සහමුලින් ම අසාර්ථක වූ නිසා ඔවුහු මෙම තීන්දුවට එලඹුනහ.] The reader of this piece would understand the falsehood of these claims, and other allegations made against us. In fact, it was the N-clique (Nandana’s clique) that renegaded from internationalism, rejected reapplying for ICFI membership and fighting for SEP membership, rejected the Bolshevik method of factional struggle and relegated into an opportunist nationalist pressure group. [සසප වාම කන්ඩායම යනු 2014 සිට සසප වර්ධනයට බාධා වූ තත්වයන්ට එරෙහිව පක්ෂය තුල සටන් වැදී සිටි හා 2022 දී පක්ෂ නායකත්වය විසින් බොල්ෂෙවික් පිලිවෙත නො තකා නෙරපා හරිනු ලැබූ කන්ඩායම යි.] This group was not a ‘faction’, but admittedly a group of individuals later expelled from the Party, who were never organized on the basis of any political agreement. They did not stand, nor stand against any reactionary tendencies in the party leadership. Theirs was, in fact, an agitation group, and their so-called struggle was not against any reactionary tendency of the leadership, but against this or that ‘unprincipled activities’, and was wholly ad hoc, informal and irregular. After 2015 Second National Congress, Nandana, who could secure a place in the Central Committee, and his clique limited their agitation and entered into a tacit compromise with the leadership, only to be compelled to take arms against the party leadership during the mass struggles of 2022. By mid 2023, Nandana enrolled to the group two ex-members of the party, his close friends, who had deserted the party long time ago, and never wished to rejoin the party, but claimed their will to be engaged in the ICFI’s revolutionary politics, without being affiliated to it! [2021 අවසානය කාර්තුව දක්වා ම අප කන්ඩායමට විරුද්ධව සිටි විල්සන්ට පන්ති අරගලයේ වර්ධනය සමග පක්ෂ නායකත්වයෙන් තමන්ට එල්ල වූ පීඩනය නිසා අප අරගලය පිලි ගැනීමට සිදු විය] This is false. I had not expressed to them any opposition to or agreement with their specific political issues, nor I was a member of their group. Their issues were largely unknown to the membership, as that was the way the SEP leadership worked to prevent membership discussions on the political disagreements of members. The SEP leaders preferred faithful yes-men. The first time I expressed my political agreement with a political position taken by Nandana was when a dispute on the ICFI’s stance on the right to self-determination arose in late 2021, in which I was able to clear the confusions long nurtured by the party leadership. In 2015 only I was selected to the PC, and I was largely unaware of Nandana’s specific issues, because they never functioned as a political faction, but just as agitators within a couple of Locals. They never took part in a factional struggle. This was recognized also by comrade David North in his comments made at the start of Party’s Congress in 2015. 

[විල්සන් කන්ඩායමේ පලා යාම සිදු වූයේ වාම කන්ඩායම සමග වූ මත භේදවලට මුහුන දීමට තමන් අසමත් බව වටහා ගැනීම නිසා ය] Outright falsehood. It was they who failed to respond to our documents and questions. Only we raised the political issues regarding the factional characterization, which then gave way to other issues of nationalism and internationalism as central questions within the SEP-Left. We fought for our explanations based on Bolshevik principles and they never attempted to answer our fundamental questions. These ultimately led to the expulsion of this unprincipled clique from the SEP-Left. [තමන් ජත්‍යන්තරවාදීන් ලෙස හදුන්වා ගත්] We, as genuine internationalists, stood for Bolshevik method of factional struggle and insisted on the struggle for ICFI membership, which they rejected. We also reasonably identified them as a nationalist opportunist clique. [ත්‍රිත්වය වෙනුවෙන්, සංජය විල්සන් ඇග්‍රිගේට් නමින් පවත්වා ගෙන ගිය අපගේ වට්ස් ඇප් පිටුවේ ජුලි 4දා මෙසේ සදහන් කර තිබිනි. “පිටු 65 ලිපිය ඉහත එවා ඇත. මෙය කියවන්න ඉන් පසු කතා කරමු.“] The discussion, in which they merely kept opposing our views without merit and tried their best to derail it, had lasted close to seven months from December 2023, and the 04th July document was the final piece produced by us as sequel to two other main documents and other extended explanatory notes. In the final round of discussions Sanjaya had made oral submissions via Zoom,  which followed ‘comments‘ from N-clique and then what was remaining was Sanjaya’s counter-submissions. As an aid to these final oral contribution, the written document was prepared in association with Comrade Migara, which was submitted. Therefore, in fact, the discussion had come to its dead end. In fact, our disagreements with Nandana’s positions did not arise just on December 25, 2023, but at the very inception of our engroupment, when 12 members were about to be expelled from the party. Sanjaya along with Migara and Sunil insisted that these comrades should declare a faction and take the fight against the bureaucratic party leadership, which Nandana-Udayaprema (the latter is the former’s brother-in-law) vehemently objected. They even adamantly refused to write to the party leadership against the intended expulsion, saying such a response is undesirable and, even after Sanjaya got almost all other comrades to agree for his proposal, this was not executed by the group due to Nandana’s vehement opposition. It was clear to us later that, in fact, Nandana wanted the expulsion to take effect, so that he can establish his petty-bourgeois pressure group that suits his way of social life. The expulsion removed from the ranks of the party/ICFI the revolutionary and progressive cadre, who were misguided by Nandana. 

[ජුලි 6 දා ඔවුහු “සසප නායකත්වයේ ප්රතිගාමීත්වයට එරෙහි ෆැක්ෂන් අරගල ප්රතික්ෂේප කල, ජාතිකවාදී, එනම් ජාත්යන්තර කම්ටුවට හා සසපට බැදී ගැනීමට අරගලය නො කරන, සසප ගොඩ නැගීම සදහා අරගලය නො කරන (සසප ගොඩ නැගීම ලෙස ඔහු සදහන් කරන්නේ එහි ඔහු කියන ප්රතිගාමී නායකත්වයෙන් සසප ඩැහැ ගැනීම සදහා සිය අභිප්රාය බව  මෙම ලිපියේ තහවුරු කරනු ඇත)….. සසප වම  බහුතර කල්ලිය හා අප අතර කිසිදු සාකච්ඡාවක් ඉදිරියට පලදායී නො වන බව පැහැදිලි ය“ යි  ලියූහ] Nandana desperately attempts to establish a falsehood that we were like going to execute a coup to usurp power from the party leadership! Our struggle is very clearly against the reactionary political tendencies of the party leadership, and not against the individuals in the leadership, which was made clear to the group. It was a factional struggle that we proposed, a fact which they are knowingly suppressing. The full extract of our letter is suppressed in order to raise a blatantly distorted meaning. 

Following is the full text of the underquoted paragraph:

“අපගේ පෙර ලිපි හා බැඳි 2024 ජුලි 04 දිනැති අවසන් දිර්ඝ පැහැදිලි කිරීමේ දේශපාලන ලිපිය ඉදිරිපත් කරමින් සසපවම බහුතර කල්ලියේ දේශපාලන අනන්යතාවය කවරක් යන්න අපි නිවැරදිව සනාථ කර ඉදිරිපත් කර ඇත්තෙමු. එම කල්ලිය සසප නායකත්වයේ ප්රතිගාමී ප්රවනතාවයන්ට එරෙහිව ෆැක්ෂන් අරගලය ප්රතික්ෂේප කල, ජාතිකවාදී, එනම් ජා.කට හා සසපට බැදී ගැනීමට අරගල නොකරන, සසප ගොඩනැගීම සඳහා අරගල නොකරන, අනුව මෙි රටේත්, මේ කලාපයේත් කම්කරු පන්තියේ නායකත්වයේ අර්බුදය විසඳීමට අරගල නොකරන, සසප නායකත්වය වමට තල්ලු කිරීමට පිඩනය යෙදීමේ බාහිර සුලු ධනේශ්වර දේශපාලන ප්රවනතාවයක්  බව අප පෙන්වා දී ඇත. ඊට විරුද්ධව, සසපවම සුලුතරය යැයි හදුන්වන අපජාත්යන්තරවාදය අනුයමින්  සසපවම ෆැක්ෂන් අරගලය බෝල්ෂවික් විධික්රමය අනුව ඉදිරියට ගන්නා විප්ලවවාදී කන්ඩායම වෙමු. හජජාක ඓතිහාසික උරුමය ආරක්ෂා කල හැක්කේම එයට බැඳී ගැනීමෙන් හා එසේ බැඳී ගැනීම සදහා අරගල කිරීමෙන්ම පමනි. අපගේ පෙන්වාදීමට පටහැනිව කරුනු ඉදිරිපත් කිරීමට අසමත් වෙමින්, පසුගිය මාස හයකට වැඩි කාලයක් තුල සිදුවූ සංවාදය තුල ඔබ හජජාකට හා සසපට බැදීගැනීමට කල යුතු ෆැක්ෂන් අරගලය පෙරට ගැනීමට නුසූදානම් බව පෙන්වමින් ඔබගේ ජාතිකවාදී ප්රවනතාවය තහවරු කර ඇත. මේ හේතුවෙන්, අප කන්ඩායම් දෙක අතර ප්රවනතාමය වෙනස හොදින් පැහැදිලිය. ජාත්යන්තරවාදය හා ජාතිකවාදය අතර එම ප්රවනතාත්මක ප්රතිගථිතතාවය සාකච්චාව තුලින් සමනය කල නොහැක්කකි. එය විසදෙන්නේ පන්ති අරගලයේ කොටසක් ලෙස එක් ප්රවනතාවයක් දේශපාලනිකිව පරාජය කිරීමෙනිකම්කරු පන්තික ජාත්යන්තරවාදයේ ජයග්රහනය සඳහා ජාතිකවාදය හදුනාගෙන බැහැර කල යුතුය. අප ඔබ කල්ලයේ ජාතිකවාදය නිශ්චිතව හදුනාගෙන  පෙන්වා ඇත්තෙමු. නිසා සසපවම බහුතර කල්ලිය හා අප අතර කිසිදු සාකච්චාවක් ඉදිරියට ඵලදායී නොවනු ඇති බව පැහැදිලිය. අප ජාත්යන්තරවාදී කන්ඩායමට පමනක් ෆැක්ෂන අරගලය ඉදිරියට ගෙනයාමේ ඓතිහාසික උරුමය  සුජාත ලෙස පැවරේ. අප එම අරගලය පෙරට ගනු ඇත. ට්රොට්ස්කිවාදී ජාත්යන්තරවාදය, බොල්ෂවිකවාදය පදනමින්ම ප්රතික්ෂේප කර ඇති ඔබ කල්ලියට හජජාක නමින් පෙනීසිටීමට කිසිදු සුජාතබවක් නැති අතර, අනුව සසපවම නම් ෆැක්ෂනය නමින් පෙනී සිටීමේ, හදුනා ගැනීමේ හිමිකමක් ඔබට නැත.

[අපගේ සාකච්ඡා සදහා වූ මාධ්‍ය තම නමින් තිබීමේ වාසිය භාවිත කරමින් ඔවුහු මෙසේ නිවේදනය කර තිබිනි. “වෙබ් අඩවියේ සුජාත හිමකම ඇත්තේ අප ජාත්යන්තරවාදී කන්ඩායමටයිඇග්රිගේට් හා කතිකා වට්ස් ඇප් සංවාද ගෘෘප තුල රැදී සිටීමට ඔබට කිසිදු ඓතිහාසික හිමිකමක් නැත. අනුව එම ගෘෘපවලින් ඔබ කල්ලිය වහා ඉවත් කරනු ඇත.“]

What we quoted above is the first paragraph of the July 06th letter. The rest of the letter is as follows:

“ට්රොට්ස්කිවාදී ජාත්යන්කරවාදයෙන් පලාගිය ජාතිකවාදී කල්ලියක් ලෙස හදුනාගත් ඔබට අප එවන ලද කිසිම ලේඛනයකින් ඔබට ජාත්යන්තරවාදය තුල කිසිදු වලංගුභාවයක් අත්කර දෙන්නේ නැත. එම ලිපි හා සටහන් ඔබට එවන ලද්දේ අප සැබෑ ජාත්යන්තරවාදීන් ලෙස ඔබ කල්ලියට පැවති වගවීමේ භාරයක් නිසා නොව, සහෝදරවරුන් අතර දේශපාලන පැහැදිලි කම සඳහා උදවි වීම පිනිසය. අප වගකියන්නේ කම්කරු පන්තියට ඔබ කල්ලියට සසප ෆැක්ෂනක් ලෙස හදුනාගැනීමට කිසිදු ඓතිහාසික හිමිකමක් නැති බැවින්, ඔබගේ තීන්දු මගින් ජාත්යන්තරවාදී කන්ඩායම බඳිනු ලැබිය නොහැකිය

thesocialist.lk වෙබ් අඩවිය ආරම්භ කලේ  සසපවම නම් ෆැක්ෂනයේ ප්රකාශන මාධ්යය ලෙස . එය කොල්ල කෑම සඳහා ජාතිකවාදී කල්ලියකට අවස්ථාව නොලැබෙනු ඇත. ෆැක්ෂන අරගලයේ කොටසක් ලෙස, එනම් ජාත්යන්තරවාදයේ කොටසක් ලෙස ආරම්භ කල බැවින් වෙබ් අඩවියේ සුජාත හිමිකම ඇත්තේ අප ජාත්යන්තරවාදී කන්ඩායමටය

මේ කාරනා මත, සසපවම ෆැක්ෂනයේ වේදිකා ලෙස ආරම්භ කල “ඇග්රගේට්හා “කතිකාවට්ස්ඇප් සංවාද ගෲප තුල රැඳී සිටීමට ඔබට කිසිදු ඓතිහාසික හිමිකමක් නැත. අනුව එම ගෲප වලින් ඔබ කල්ලිය වහා ඉවත් කරනු ඇතඑහෙත්, එහි ඉතිහාස ඔබට බා ගත හැක.  

මේ රටේත්, මේ කලාපයේත් කම්කරු පීඩිත මහජනතාවගේ අරගලවලට නායකත්වය සම්පාදනය කල හැකි විප්ලවවාදී, සමාජවාදී ජාත්යන්තරවාදී නායකත්වයක් ගොඩනැගීමට, සසප ෆැක්ෂනයක් ලෙස අපි  බොල්ෂවික ක්රමවේදය හා මූලධර්ම මත සටන් වදිනු ඇත. එය අසීරු ආරම්භයක් බව අපි දනිමු. එහෙත්, ඉතිහාසය එම වගකීම වෛශිකවම අප මත පවරා ඇති බව වටහා ගන්නා අපි එම අරගලය අප්රතිහත ධෛර්යයකින් යුතුව  පෙරට ගන්නෙමු

මීට,

සහෝදරත්වයෙන්,

මිගාර මල්වත්ත,

සුනිල් ප්රනාන්දු,

සංජය ජයසේකර.

2024 ජුලි 06”.

[විල්සන්ගේ පලා යාම පුදුමයට කරුනක් නො වේ. සසප පන්ති ව්‍යාපාරය තුල පරීක්ෂනයට ලක් වීමට පෙර ම මොහු මධ්‍යම කාරක සභාවට හා දේශපාලන කමිටුවට පත් කර ගත්තේ ය. 2019 ගොඩ නැගූ කලාව හා ප්‍රකාශනයේ නිදහස ආරක්ෂා කිරීමේ ක්‍රියාකාරී කමිටුවේ සභාපති ධූරය ද ඔහුට පැවරී ය. නායකත්වය සමග ගැටලු මතු වූ වහා ම විල්සන් දේශපාලන කමිටුව හා ක්‍රියාකාරී කමිටුව හැර පලා ගියේ ය. මෙබඳු ධෛර්ය හීන නිවට පුද්ගලයෙකු කම්කරු පන්ති සදාචාරයට බැඳෙන්නේ නැත.]  The circumstances that led to my resignation, as the last option, have to be discussed separately at length. Nandana knows well about these circumstances and even subsequently approved my actions and admitted the leadership’s unprincipled pressure exerted upon me as an unbearable reality. My resignation from the ACDAE (Action Committee) and PC (I did not resign from the CC) were based on serious political issues. I was fighting against a number of retrogressive characteristics that I saw had developed overtime within the membership and in the day-to- day operation of the Party. 

[අප විසින් සාමූහිකව වර්ධනය කෙරුනු-thesocialit.lk -වෙබ් අඩවිය සඳහා රුපියල් 14,500ක් කොලඹ ක්‍රියාකාරී කමිටුවෙන් ලබාගෙන තිබූ අතර එම මුදල කොක්‍රිකට ගෙවීම අප විසින් කල යුතු ය යි කල්ලියේ ප්‍රධාන කොල්ලකරුවා වන සංජය විල්සන් දන්වා එවා තිබිනි.] These are only provocative falsehood and slanders, part of his unsuccessful smear campaign against us, characterizing their middle-class politics. Attending to the settlement of accounts have been neglected by CACPS Treasurer, Nihal, and inadvertently not acted upon by Parakrama, who handled theSocialist.lk funds, as explained above. Nandana is well aware how efficiently Nihal operated. [දැනටමත් වටහා ගත හැකි පරිදි ඒ වන විට විල්සන් සමග අපගේ හවුල් ගිනුමක තිබුනු රුපියල් 30,000ක මුදල බේරා ගැනීම සඳහා වහාම ඉවත් කර නො ගත්තේ නම් එය ද කොල්ල කනු නො අනුමාන ය.] As explained above, N-clique looted money from theSocialist.LK joint bank account, which they did not have any political right of retaining. [කෙසේ වෙතත් අපි මේ ගැන විල්සන්ට දැනුම් දුනිමු. වෙබ් අඩවිය තම භාවිතයට ගත් විල්සන් එම මුදලින් ඒ සඳහා ගත් නය බේරන ලෙස අපට ලියා එවා තිබිනි.]

[මෙසේ පොදු දේපල කොල්ල කෑම,] Which public property he means? Turn to the experience of the history of splits in our movement to see how party property – especially the press and the theoretical organ – was succeeded by those claiming  political legitimacy for the historical continuity of the movement. On the other hand, the renegades of the movement  and those who have been legitimately expelled from the movement have no political right to claim any property rights. [සාකච්ඡා ප්‍රතික්ෂේප කිරීම,] They rejected discussions and we only called for discussions. When discussions were finally carried out, issues were cleared and political lines were distinctly drawn and obviously recognized. Finally, at the dead end, obviously, unending discussions were undeserved and redundant. [බහුතර මතය ගරු නො කිරීම] As explained above there was no majority decision-making as such; Nandana had got a close clique with him in support of his every idea. The group decisions were largely made during discussions between Sanjaya and Nandana and others agreed. The group had no office bearers. Nandana was selected at the very inception to chair the meetings on my proposal, due to his long experience in the Party leadership. [යනු කම්කරු විරෝධී සුලු ධනේශ්වර නිලධාරිවාදයේ ප්‍රකාශනයෝ වෙති. කෙසේ වෙතත් තමන් ජාත්‍යන්තරවාදීන් යයි ඔවුන් කියාගන්නා දෙය ගැන අප කිව යුතු වන්නේ, අප කිසියම් පුද්ගලයෙකු වටහා ගන්නේ ඔහු තමන් ගැන පවසන දෙයින් නො ව ඔහුගේ ක්‍රියාවන්ගෙන් සහ ඔහු ප්‍රචාරය කරන දෙයින් ය යි කාල් මාක්ස් පවසා ඇති බව ] Marx is correct, and we established why they are a nationalist clique, and why we are internationalist, based on asserted political standpoints.  We are not just a web group; we, the Socialist Lead of Sri Lanka and South Asia (SLLA), the Revolutionary Left Faction (RLF) of SEP, inherit the legitimate claim for the historical continuity of Bolshevism and fight for resolving the crisis of proletarian leadership, which task they have expressly rejected. We abandoned using the term “SEP-Left” as they had illegitimately used it even after their expulsion from it in a diatribe published against us on 12 July 2024, which is full of distorted quotations and false allegations.

[විල්සන් කල්ලියේ කැරැල්ල]

The revolt referred to here is our expulsion of the Nandana-led reactionary clique from the SEP-Left. Nandana covertly finds another reason for our “revolt”.  The truth is otherwise. The most recent circumstances for the expulsion of these renegades  arose when our final submissions were made and we did not let theSocialist.LK to succumb to their nationalist lines. The clique then assembled and decided to take control of the website and impose their nationalist politics forcefully upon us, based on a never-existed or accepted “majority decision” of their never-formed “committee”. Their ostensible hatred against us is fuelled by this political wisdom of ours that prevented them from executing an organizational coup against the internationalist tendency, subjugating it under their clique’s control. 

[මෙම ඊනියා ජාත්‍යන්තරවාදීන් සහ සසප වම අතර දේශපාලනික පිපිරීමට තුඩු දුන් ආසන්නතම සිද්ධිය වූයේ, “පොලීසිය, තමන් නින්දාවට පත් කරන කරුනු පත්රිකාවක අඩංගු කල නො හැකි බව කියමින් කොලඹ ක්රියාකාරී කමිටුවට (කොක්රික) කඩා පනී“ යන හිසින් ලෝක සමාජවාදී වෙබ් අඩවියේ සිංහල අංශය 2024 පෙබරවාරී 29 දා පල කල ලිපිය සම්බන්ධයෙන් අපගේ ප්‍රතිචාරය පිලිබඳ පැන නැඟුනු මතභේදය යි]

This is an outright lie. The differences arose only at least from the date of December 25, 2023, when Sanjaya made a programme proposal to the group in a document titled “The Way Forward for SEP-Left”, which Nandana shamelessly suppresses. This significant document suggested as follows:

Comrades should note that our expulsion by the Political Committee of the SEP is subject to the approval of the Congress [Party Constitution Clause 10(f)]. Congress is the final appeal body, only which we can place our trust upon, and we should appeal to the Congress for the revocation of our expulsion. Trotsky did the same, when he was expelled by the leadership of the Russian Communist Party. As Cannon says, Trotsky did not just get up and walk away from the Party. In 1928, when the Sixth World Congress of the Comintern was held in Moscow, Trotsky, at the first opportunity he got, appealed to the Congress against his expulsion. He at the same time submitted a criticism of the Draft Program prepared by Bukharin and Stalin. This commentary only paved the way for the establishment of a section of the Trotskyist Left Opposition in the United States, under the leadership of Cannon.

We too can and must use this opportunity and be ready to appeal to the next Congress of the Party. But, in the meantime there is a tremendous bulk of work to be done. We work continuously as the SEP-left faction – which we continue to claim ourselves to be – with our full might with the goal of building a new leadership in the party, and this requires fighting for political clarity on the degeneration of the Party leadership and the party as a whole. These documents will enlighten the party membership mainly, and also the working class at large. We will continue to publish our documents on our publication organ, theSocialist.LK.”

Even long prior to this proposal of the programme of action, comrades Sunil, Migara and Sanjaya were pointing out the necessity of defining the group as a faction of the party, so that our struggle is well programmed and we would be able to recruit new comrades to the faction. This document and our explanations to the group proposed a factional struggle to fight against to-be-defined reactionary tendencies of the party leadership and to appeal for our membership (along with a Congress perspective resolution), all of which Nandana rejected. In January and early February 2024, the group had two days of discussion on this proposal, and further discussions in this regard were effectively rejected, falsely claiming that issues have been resolved and Nandana was going to draft and finalize a long-awaited and assigned document explaining the Party’s degeneration, which he never did.  Thereafter, the ensuing discussion was centered on Nandana’s proposal, made on March 16, to form SEP-Left as a group that pressures the party leadership against its shifting toward the political right. He proposed a new formulation of programme, consisting of alternative options:  the SEP-Left shall struggle to put the party on the right track, and join with them in the revolution when they lead and do it, and if they fail and derail itself from ICFI programme, then the SEP-Left will step in and lead the masses! We rejected this opportunist and pragmatic formulation that abandoned the task of the revolutionary Party of resolving the crisis of the proletarian leadership. We stood for the factional struggle to build the SEP as the revolutionary leadership of the working class of Sri Lanka and the region. [ආන්ඩුවේ මර්දන හස්තයක් වන “යුක්තියේ මෙහෙයුමට“ එරෙහිව කොක්‍රික දියත් කල අරගලයට පොලිසියේ තාඩන පීඩනවලට මුහුන දීමට සිදු වුනි. සසප ලිපිය පැහැදිලිව ම එම පොලිස් මර්ධනයට එරෙහිව කම්‍කරු පන්තියට අනතුරු හැඟවූයේ ය.]

[ඒ අතර සසප, කොක්‍රික කෙරෙහි මහජන අප්‍රසාදය කැඳවන ප්‍රකෝපකාරී ප්‍රකාශයක් ද තම ලිපියේ අඩංගු කලේ ය. “සමාජවාදී සමානතා පක්ෂය (සසප) මෙම කොලඹ ක්රියාකාරී කමිටුව සමග ගැඹුරු දේශපාලන වෙනස් කම් තිබිය දී ඔවුන්ට එල්ල කර ඇති මෙම රුදුරු ප්රහාරයට විරුද්ධත්වය පල කරයි. කොලඹ ක්රියාකාරී කමිටුව පිහිටුවාගෙන ඇත්තේ විනය චෝදනා මත සසපයෙන් නෙරපා හරින ලද කන්ඩායමකි,“ යනුවෙන් එහි සඳහන් විය. මෙම ප්‍රකාශය කම්කරු පීඩිත ජනයා කිහිප අතකින් ම නො මග යවනසුලු වන අතර සසප නායකත්වය කවර කලෙකවත් පවතිනවාය කියන මෙම දේශපාලන ප්‍රශ්න පැහැදිලි කිරීමට මැදිහත් වී ද නැත. එසේ මැදිහත් වීමේ හැකියාවක් ද ඊට නැත. සත්තකින්ම එය ලැබුනු සෑම අවස්ථාවකම කොලඹ ක්‍රියාකාරී කමිටුව අප්‍රසාදයට ලක් කර විනාශ කිරීමේ අරමුනින් වැඩ කර ඇත. නමුත් සසප වම බහුතරය මෙම විකෘතියට විරුද්ධව එය නිවැරදි කිරීමට උත්සාහ කලා මිස සසප නායකත්වය අනුගමනය කල පිලිවෙතින් ම ප්‍රතික්‍රියා නො කලේ ය.]

[රටේ සියලු පක්ෂ හා සංවිධානවල විවෘත හෝ නිහඬ සහාය (සසප මේ පෙරමුනට එක් නො කල යුතු ය) ලැබ  ක්‍රියාත්මක වූ රාජ්‍ය මර්දන ව්‍යාපාරයට විරුද්ධව මූලිකත්වය ගෙන ක්‍රියාත්මකව මැදිහත් වූ එකම සංවිධානය කොක්‍රිය යි. ත්‍රිත්වය මෙයින් ලද ප්‍රසාදය මත දෙපා පිහිටුවා ගෙන මුලු වැර යොදා සසපට පහර දීමට යෝජනා කලහ. මාර්තු  2දා සංජය විල්සන් මෙසේ යෝජනා කලේ ය. “සැබෑව නම් සසප නායකත්වයේ කට්ටිවාදය (sectarianism), නිලධාරීවාදය (Bureaucratism) හා අපෝහක විරෝධී සංස්ථිතිකවාදය  (conservatism) යන දේශපාලන ප්රවනතාවයන් හෙලි දරව් කිරීමට කටයුතු කරමින් ලංකාවේත්  මෙම කලාපයේත් විප්ලවවාදී පක්ෂය ආරක්ෂා කිරීමට අඛන්ඩව කටයුතු කරමින් සිටින්නේ සසප වාම කන්ඩායම යි.] The faction and the factional fight obtain political legitimacy when our factional fight is based on defined political lines as against another faction and, therefore, defining SEP-Left in opposition to reactionary tendencies of the party leadership is a political necessity. Our characterization of the party leadership was thus to serve this purpose. The characterization we arrived at was drawn from the common understanding, historical experience and knowledge of the members of the group and upon the general perspective of the membership of the party. We, party comrades, knew how these tendencies manifested in the party leadership, and we were required to place that understanding in a historical, internationalist and class analysis, which is an enormous task they refused, even as a group work, and we undertook. N-clique never expressly rejected this characterization – though we could construe their refusal of the same – nor suggested their own characterization of the reactionary tendencies of the leadership, because they recognized no such tendencies within the party leadership. 

[හාස්‍යජනක කරුන නම්, යුක්තියේ මෙහෙයුමට එරෙහිව අප ගෙන ගිය අරගලයට මුල සිට ම විරුද්ධව සිටි මිගාර මල්වත්ත සහ සුනිල් මොරායස් යන ත්‍රිත්වයේ සාමාජිකයින් දෙදෙනා] They never opposed, but raised valid concerns.  [වහාම සංජය විල්සන්ගේ සහායට පැමිනීම ය. ඔවුනට වැදගත් වූයේ රාජ්‍ය මර්ධනයට එරෙහි ව මහජනයා බලමුලු ගැන්වීම පසෙක තබා ශ්‍රී ලංකාවේ එකම කම්කරු පන්තික විප්ලවවාදී පක්ෂය වන සසපයේ නායකත්වයට මුලධර්ම විරහිත ප්‍රහාරයක් එල්ල කිරීම බව සනාථ කිරීමට ඉහත උපුටනය වුව ප්‍රමානවත් ය.] This conclusion shows Nandana’s ahistorical approach to the significance of the correctness of the leadership of the revolutionary party in the class struggle. Readers would note that this allegation that we wanted to mount an ‘unprincipled attack on SEP’ is totally unfounded and dishonest, given that the very quotation Nandana cites proves the advanced and theoretical struggle we were supposed to take. [රාජ්‍ය මර්ධනයට ඉඩ දෙමින්] We gave way for state repression! This is again a malicious lie. [දකුනු ආසියාවේ එක ම කම්කරු පන්තික විප්ලවවාදී පක්ෂයට මූලධර්ම විරහිත ප්‍රහාරයක් ඉල්ලා සිටීමේ ක්‍රියාව] We demanded a factional struggle to build the party, which is Bolshevik method, and they rejected it. [වෛෂයිකව සැලකූ විට, ඒ කම්කරු පන්තියට ද්‍රෝහි වීමක් හැර එහි අන් අර්ථයක් තිබේ ද?.] A vile, Goebbelsian lie again. 

[මාර්තු 13 සසප වම වෙනුවෙන්  නන්දන නන්නෙත්ති  ලියූ, “රාජ් මර්දනයට එරෙහි කොලඹ ක්රියාකාරී කමිටුව හා ශ්රී ලංකාවේ සමාජවාදී සමානතා පක්ෂයේ භාවිතය“ යන ලිපිය බහුතරයේ අනුමැතියෙන් thesocialist.lk හි පල කෙරින] This is a distortion of facts. Not just the N-clique, but all group members tacitly approved the article. It was edited and approved by website’s Editor, Sanjaya for publication.

[සංජය විල්සන්ගේ යෝජනාව ප්‍රතික්ෂේප කල එය] It could not reject the proposed characterization of the SEP leadership, nor elaborate on it, simply because the characterization was just tabled for discussion, and the article only did not go to the extent of discussing the disputed issue. [සසප ලිපිය කොක්‍රිකට එල්ල කල ප්‍රහාරයේ  අර්ථය පැහැදිලි කිරීමෙන් ඉක්බිති මෙසේ අවසන් කලේ ය. “සසප මෙම තත්වය බැරෑරුම්ව සලකා බැලිය යුතු ය. වෛෂයික සත්‍යය යටපත් කිරීමට අවස්ථාව සැලසූ කොන්දේසි එකිනෙක බිඳ වැටෙමින් පවතී. වර්ධනය වන පන්ති අරගලය සත්‍යය ඉස්මත්තට ගෙන එනු ඇත.“]

[මෙම ලිපිය නිසා උරන වූ විල්සන් කල්ලිය,] A false claim. If there was such a dispute, the article would not have been published at all. [සිය මූලධර්ම විරහිත ප්‍රයත්නය ජාත්‍යන්තරවාදයේ නමින් ඉදිරිපත් කරමින් සිටින අතර ම, කන්ඩායමේ සතිපතා රැස්වීම් හා ක්‍රියාකාරි මැදිහත් වීම් කඩාකප්පල් කිරීමට වැඩ කලේ ය.] The issues to be resolved were now about the faction’s fundamental existential issues and, so, the regular discussions or activities of the group and of the Editorial meetings had lost their political validity and legitimacy, until those fundamental existential issues, the political characterization of the group, were resolved. [විල්සන් කොක්‍රික සභාපති ලෙස ඔහුට පැවරුනු වගකීම්  නො තකා එය අක්‍රීය කිරීමට ද ක්‍රියා කලේ ය.] Nandana was trying to employ his clique and convert CACPS into an organization of his impressionistic and middle-class pressure politics, away from the working class struggles, which endeavours Sanjaya was careful to guard against. [තමන්ට ප්‍රශ්න ඇති නිසා ඒවා විසඳෙන තෙක් කිසිවක් කල නො හැකි යයි කී විල්සන් කල්ලිය විසින්, මාර්තු සිට ජුලි දක්වා මාස පහක කාලයක් ඒවා විසඳා ගැනීමට ලබා දුන් සියලු අවස්ථා මගහරින ලදී.] This is again falsehood and an outright lie. We waged a principled struggle in carefully preparing our documents, submitting explanations, and engaging in the discussion, which Nandana shamelessly suppresses.

[විප්ලවවාදී ව්‍යාපාරය වර්ධනය වන්නේ පරස්පර විරෝධය මග හැරීම තුල නො ව පරස්පර විරෝධයන් ජය ගැනීමට ගෙන යන අප්‍රතිහත අරගලය තුල ය. විල්සන් ත්‍රිත්වය අපෝහක භෞතිකවාදයේ මෙම මූලධර්මයට හතුරු වූහ.] Nandana habitually uses the phrases “dialectical materialism”, “dialectical method” or “dialectics” as rhetoric.  [අපි වට්ස්ඇප් ගෘෘපය තුල ලිඛිතව ගෙන ගිය සාකච්ඡාවට අමතරව විශේෂ සාකච්ඡා දෙකක් මැයි 3 හා මැයි 12 දෙදින තුල ත්‍රිත්වය සමග සිදු කලෙමු] This was the final round of discussions referred to above. [ඔවුන් දිගින් දිගටම අවධාරනය කරමින් කියා සිටින, සසප නායකත්වයේ ඇතැයි කියන ප්‍රතිගාමීත්වය අවස්ථාවාදය යනාදිය වෛෂයික, ඓතිහාසික පදනමක පිහිටා විශ්ලේෂනය කර සනාථ කරන මෙන් අපි ඔවුන්ගෙන් ඉල්ලා සිටියෙමු.] This claim is bogus. This discussion never materialized fully.  They even never expressly agreed or disagreed with our characterization of the SEP leadership’s reactionary tendencies, nor did they propose any other characterisation. Immediately after our arbitrary expulsion from the party, it was agreed between Sanjaya and Nandana, known to other comrades of the group, to write a document explaining the party’s long-time degeneration, which he neglected and never did. It was only we who from the very inception demanded a characterization of the SEP-Left,  in relation to the party leadership, which thereupon only ignited all disputes, and Nandana delayed and even rejected clarifying this fundamental question of the nature of the ‘faction’ claiming such question was non- existent. Then the discussion was directed toward the fundamental form of our ‘faction’, as Nandana rejected the factional struggle, while refusing to appeal to the party Congress under its Constitution for our membership of the party and to fight for our party membership. He proposed our group should act as a pressure group to redirect/realign SEP leadership to the left from shifting further to the right. Nandana even tried to mislead the comrades of the group by falsifying the history of the Bolshevik movement and asserting that you don’t need to be a member of ICFI/SEP to be a Trotskyist internationalist! He further maintained that the SEP-Left does not need any ‘official’ affiliation to the ICFI to be identified as ‘internationalist’! This is a complete rejection of internationalism, the fundamental principle of Bolshevism. We rejected to accept this nationalist perspective. [එවිට ඔවුහු එම ප්‍රශ්නයට ප්‍රතිචාරය ලෙස ලිඛිත ප්‍රකාශයක් ලබා දීමට පොරොන්දු වූහ. ඉන් අනතුරුව සාකච්ඡාව ගෙන යා හැකි බව ඔවුහු යෝජනා කලහ.] This is false. We did undertake to produce, before my final submissions, a conclusive document, not dealing with our characterization of the reactionary tendencies of the party leadership, which was not the issue at that stage of discussions, but on the fundamental nature of our group’s struggle, refuting their nationalist formulations. Also, even during this period WhatsApp discussions were going on and we were making necessary contributions. [ඒ අනුව මාස දෙකකට පසු  එකම දේ පුනරුච්චාරනය කරමින් ඉවබවක් නැති චෝදනා හා ඕපාදූපවලින් පිර වූ පිටු 65ක් අපට භාර දුන් ඔවුහු ඉන් දින දෙකකට පසු සාකච්ඡා කිරීමට දෙයක් නැතැයි පලා ගියහ] As explained above, this is a shameful suppression of important events in the development of the discussion. The last document titled, “The Way Forward for SEP-Left against the Nationalism of Nandana-Udayaprema Group”, preceded two other major documents dated 08.04.2024 and 03.05.2024, cumulatively comprising of another 30 odd pages titled “The way Forward for SEP-Left: Essential Political Questions”, written by comrade Migara, and several other essential notes made by comrade Sanjaya clarifying the political issues. (These documents and notes are accessible to those comrades who wish to study our struggle and join SLLA to fight to build SEP)

[වගකීම් විරහිත චෝදනා

ලිපියෙන් ඔවුහු මේවා ගෙන හැර දක්වති: “සිංහල බෞද්ධ ස්වෝත්තමවාදය සමග වාස්තවිකව පෙල ගැසීම,“ “2015 සම්මේලනය ව්යවස්ථා විරෝධී ලෙස කැඳවීම,“ “සාමාජිකත්වය දෙගුනයක් කිරීමට 2020 යෝජනාව කඩාකප්පල් කිරීම මගින් ඓතිහාසික මට්ටමේ දේශපාලන අපරාධයක් සිදු කිරීම,“ 2021 ගුරු අරගලය තුලදී  “මහා වර්ජනයකට මුහුන දීමේ නුසූදානම පෙන්නුම් කරමින් කම්කරු පන්තිය තුල විශ්වාසය බිද ගැනීම,“ “විප්ලවවාදී ප්රවනතාවය සම්පූර්නයෙන් විප්ලවවාදී පක්ෂයෙන් මෙන් හජාජාකවෙන් ප්රජාතන්ත් විරෝධී ලෙස පලවා හරිමින් ඓතිහාසික අපරාධයක් සිදු කිරීම,“ “2022 විප්ලවවාදී නැගිටීමේ දී ඓතිහාසික පරීක්ෂනයෙන් අසමත් වීම.

මෙහි සඳහන් අතිශයෝක්ති නො තකා, ඒවා  ඒ හැටියට ම සත්‍යය යයි අප මොහොතකට පිලිගත්තත් මේවා එම චෝදනාවල යථා සම්බන්ධතා පැහැදිලි නො කරයි. ප්‍රශ්න හුදෙක් දමා ගැසීම හෝ ඒවා මග හැර සිටීමේ ප්‍රතිඵලය වන්නේ, ඒවාට හේතු වන ධනේශ්වර සමාජ පරස්පර විරෝධයන් හඳුනා ගැනීමට ඇති අවස්ථාවන් අහිමි කර දමා පවත්නා විඥානයට තවතවත් වර්ධනය වෙමින් පැවතීමට ඉඩ හසර විවර කිරීම ද, ඉන් නො නැවතී තමන්මත් ඒවායේ ගොදුරක් බවට පත් වීම ද බව ඉතිහාසයේ අත් දැකීමයි.] Our readers would note that these documents were written as internal documents to the former members of the party, who were well aware of these matters, and had a tacit agreement with. To explain these to a larger working class audience, we are required to write extensively, which Nandana delayed continuously and later abandoned, exposing his dishonesty in the undertakings he had given, failing to mobilize the group for the task, in spite of major contributions made by Migara in that regard. We, SLLA, are continuing this struggle. 

[මොවුහු දිගින් දිගටම සසප නායකත්වය ප්‍රතිගාමී ය යන තමන්ගේ නීර්නය පිලිගන්නා ලෙස අපට බලපෑම් කලහ. ලිපියේ පිටුවක් පාස ප්‍රතිගාමී යන වචනයෙන් සසප නායකත්වය හදුන් වන අතර එහි 10 ((XXXI) ඡේදයෙන් “ප්‍රතිගාමී සසප නායකත්වය විස්ථාපනය කරමින් ව්ප්ලවවාදී පක්ෂය තුල නිවැරදි නායකත්වයක් පිහිටු වීමට උදයප්‍රේම -නන්දන කන්ඩායම සූදානම් නැත“ යි අපට චෝදනා කරයි. අපි එම චෝදනාව නො පැකිල පිලි ගනිමු.] Exactly! They admit it expressly now, showing they have nothing to do with a factional struggle. Nandana clique is not waging a struggle for the resolution of the crisis of the leadership of the working class of this country and the region. For them, the SEP leadership, for years, have only shown their hostility to principles from their this or that actions, and these expressions of hostility to principles do not represent any development of identifiable reactionary tendencies within the  leadership. Therefore, what is necessary is to exert pressure from outside upon the leadership against their shifting to the political right. For this, they do not need membership of the party or the International Committee. There is no necessity of a factional struggle too, as the party leadership has not shown any reactionary tendencies in their practice. When we asked this specific question from them, whether they considered these ‘unprincipled’ practices to have developed into the status of reactionary tendencies, they just avoided the question. But, we were correct in the analysis of their positions, and we clearly identified that they have no grounds or intention to claim to engage in a factional struggle.

[විල්සන් තම ස්ථාවරය සම්බන්ධයෙන් කෙතරම් නිර්දය වූයේ ද යත් උදයප්‍රේම සහෝදරයා  ලියා thesocialist.lk අපගේ වෙබ් අඩවියේ 2024 ජුනි 28 දින පලකල “වැටුප් දීමනා ලබා නො දීමේ ආන්ඩුවේ පියවර හා කම්කරු අරගල“ යන ලිපිය කන්ඩායමේ විරුද්ධත්වය නො තකා තමන්ට අවශය පරිදි වෙනස් කලේ  “සසප නායකත්වයේ ප්රතිගාමීත්වයට“ යනුවෙන් පදයක් ඊට එක් කරමිනි. විල්සන් “කතෘ වෙබ් අඩවියේ දේශපාලන පිලිවෙත් අනුව ලිපියට එක් කරනු ලැබූ අවසන් ඡේදයට ලේඛකයා බලවත් නො එකඟතාවය පලකර ඇති බව කරුනාවෙන් සලකන්න.“ යි ලිපියට පහලින් සටහන් කලේ ය.] [වෙබ් අඩවියේ දේශපාලන පිලිවෙත් අප විසින් පත්කෙරුනු කතෘට තීන්දු කල නො හැකි බව කවුරුන් වුවත් පිලිගනු ඇත]  As explained before, Sanjaya was not the appointed editor, but he was the editor. Readers are reminded of the leadership the “The Three Generals”, Cannon-Shachtman-Abern, had assumed in themselves “by a higher law” because they started the fight after they were expelled from the Communist Party of the US in October 1928 and declared a faction, before they were formally formed as a faction of the CP in May 1929.  The edition as quoted above was the most correct political decision. We placed the article in its internationalist perspective and under the Bolshevik method of factional struggle. Correctly quoted, the article was edited to state as follows: “අන් සියල්ලටමත් මත්තෙන්, හජජාක ලංකා ශාඛාව වන සමාජවාදී සමානතා පක්ෂය ගොඩ නැගීමත්, තුල ඉදිරි මහජන අරගලවලට නායකත්වය සම්පාදනය කල හැකි අව්යාජ විප්ලවවාදී නායකත්වය ස්ථාපිත කිරීමත් කම්කරු පන්තියේ ජීවිතය හා මරනය පිලිබඳ ප්රශ්නයකි. සසප නායකත්වයේ ප්රතිගාමී ප්රවනතාවන්ට එරෙහිව නායකත්වයේ මෙම අර්බුදය විසඳීමේ අරගලය සසපවම ෆැක්ෂනය පෙරට ගනිමින් සිටී. 

[හුදු වැරදි ගැන නන් දෙඩවීම හැර සසප නායකත්වයේ ප්‍රතිගාමීත්වය (reactionary) සමාජයේ ඉදිරි ගමන වැලැක්වීම හෝ ආපස්සට ගමන් කරවීමට උත්සාහ දැරීම යන එහි නියම අර්ථයෙන් පැහැදිලි කර සනාථ කිරීමට ඔවුන් කිසි දිනක උත්සාහ කර නැත.] This was the task of the faction, and we, the RLF only have undertaken this grand political and theoretical task. Admittedly, Nandana clique has abandoned such a factional struggle. [අනික් අතට ප්‍රතිගාමී නායකත්වයක් විසින් මෙහෙයවනු ලබන පක්ෂයක් ප්‍රගතිශීලී වීමට ද ඉඩක් නැත. මන්ද යත්, ඉතිහාසයේ පාඩම් අනුව පක්ෂ ගොඩ නගනු ලබන්නේ ද, ඒවා විනාශ කරනු ලබන්නේ ද නායකත්වයන් විසින් මිස සාමාජිකයන් විසින් නො වන නිසා ය.]  [එවන් නායකත්වයක් ජාතිකවාදී ප්‍රතිගාමී ධනේශ්වරයේ ම උපකරන, වර්ගවාදී, ආගම්වාදී, ව්‍යාජ වාම වන් ප්‍රපංචයක් ලෙස මතු වී සිටිය යුතු ය.] These are unqualified, grossly simplified and vague historical generalizations in respect of the dialectics between the leadership, the party, the membership and the class. One may asses the interactions of these vectors in the examples of  the following – the circumstances that led Lenin to formulate April Theses, the class formation of the party just after the Russian Civil War that laid the ground for the formation of Stalinist bureaucratism, and Trotsky’s struggle of the Left Opposition against Stalinism. Does Nandana have evidence of such manifestations in the reactionary leadership of the WRP? [තතු එසේ නම්, එය කම්කරු පන්ති ව්‍යාපාරයෙන් පලවා හැරීමට සටන් කිරීම යුක්ති යුක්ත ය.]

[නිලධාරිවාදය

Nandana clique never bothered to arrive at any clarification as to our characterization in respect of the reactionary tendencies of the party leadership, nor of bureaucratism too. As explained above, they tacitly rejected any such development of reactionary tendencies in the party leadership, except for admitting the existence of this or that sort of conduct against principles. Were those clarifications attempted by them during the course of our discussions within the group these arguments would have been adequately dealt with by us at that stage of the discussion.

[එසේ ම අප වාම කන්ඩායම පක්ෂයෙන් නෙරපා හැරීම වැනි කරුනු කිහිපයක් සසප නායකත්වයේ නිලධාරිවාදයට (Bureaucratism) සාක්ෂි ලෙස ඔවුන් ගෙන හැර පා ඇත.] SEP Leadership’s toxic subjectivism and bureaucratism that we characterize as a matter of fact have developed due to its long-time isolation from the working class, thus being unprepared to lead the class struggles, which is an enormous challenge posed by the unprecedented upsurge of spontaneous class struggles. This was demonstrated vividly during the historic mass struggles of April-July 2022. This alienation led to sectarianism and conservatism, which aggravated bureaucratism in a vicious cycle.  These, in the final analysis, are the consequences of subjugation to the nationalist pressures of the prevailing bourgeois consciousness of the working class, upon which the leadership has diluted its faith in the potential to educate an advanced section of the working class as Marxist revolutionaries, ultimately leading to skepticism in the revolutionary role of the working class of countries of belated capitalist development like Sri Lanka and those of South Asia.  This goes against the very principles of the Permanent Revolution. Manifested in a multitude of ways, this developed in the leadership a nationalist opportunist tendency. SLLA documents being prepared will explain this analysis further. This development is an objective historical process, and Nandana is not only trivializing the depth and degree of this phenomenon but also fails to recognize this qualitative development. Therefore, it is patently clear why Nandana and the clan cannot move forward an inch beyond simple identification of this or that unprincipled conduct of the leadership. [සසප නායකත්වය තුල නිලධාරීවාදී ප්‍රවනතාවක් වැඩෙන බව ප්‍රදර්ශනය කල බොහෝ අවස්ථා ඇති බව අපි පිලිගනිමු. ඒවා පක්ෂය තුල කුෂ්ටයක් මෙන් වැඩෙන්නට ද උත්සාහ කරයි. පක්ෂයේ පරිහානියට දැනටමත් හේතු වී ඇති මේ තත්වයට පිලියම් නො කලහොත් පක්ෂය විනාශයට බඳුන් වීම නො වැලැක් විය හැකි ය. එහෙත් මේ තත්වය සියලුම විප්ලවවාදී මූල ධර්ම යටපත් කරමින් පරිපාකයට පත් වී ඇතැයි අපට කිව හැකි නො වේ. අපි බිත්තරයට කුකුලා යයි නො කියමු. නිලධාරීවාදය පරිපාකයට පත් වී ඇති පක්ෂයකට තව දුරටත් ජාත්‍යන්තර කමිටුවේ සාමාජිකත්වය දැරීමට ඉඩ ලැබෙනු ඇතැයි සිතීමට හැකි වීම නිලධාරිවාදය තරම් ම භයානක ය.] ICFI has a rich historical experience to learn from about how sections of the ICFI degenerated while still having membership of the IC. This was explained at length by Migara in his final document, and Nandana is tiptoeing to easily avoid dealing with this important explanation. We are also aware that the International Committee has taken steps to hold the mirror of its own history that reflects the rich heritage of the experiences of our struggles against petty-bourgeois opportunism that developed within the movement in 1953 and in 1973-1986 in the British section, so that the SEP leadership sees its dark face in it. Nandana thus confirms that they are not fighting against any reactionary tendencies within the party leadership, therefore denying any legitimacy for SEP-Left to be recognized as a political faction of SEP.

Further, here Nandana says bureaucratism is growing within the SEP which has already degenerated, and left untreated will destroy the party. But, astonishingly, throughout a period of over two and a half years of the existence of the SEP-Left, it was Nandana himself who sabotaged the development of the necessary vital marxist  analysis in that regard by undertaking to do it himself but never doing it.  Even now he is rejecting the same out of hand, while launching into vicious, fraudulent and uncouth attacks upon us, because we have undertaken the task and conduct the struggle in the traditions and methods of our movement.

[කාල් මාක්ස් සහ ෆෙඩ්රික් එංගල්ස් නිලධාරිවාදය යනුවෙන් අදහස් කලේ, සමාජයේ පාලනයෙන් මුලුමනින් ම ස්වාධීන හා සමාජය පාලනය කරන රාජ්‍ය මෙවලමකි. සාමාන්‍ය කාලවල දී එහි පාලනය සූරා කැවෙන පන්තිය මත අධිකාරය දරයි. මෙම ප්‍රශ්නය එලඹෙන විප්ලවය විසින් විසඳෙනු ඇතැයි ඔවුහු විශ්වාස කලහ. වත්මන් පන්ති සමාජයේ ධනපති දේශපාලන පක්ෂ, ව්‍යාජ වාම පක්ෂ හා වෘත්තීය සමිති ධනේශ්වර පාලනයේ නිලධාරිවාදී උපකරන ය.] Raising confusion in the reader/listener is another tactic of Nandana, a desperate and exhausted man trying to influence the reader at any cost. Bureaucracy within the leadership of the revolutionary party is a separate and specific phenomenon, that has a long and a rich literature dealing with it. 

SLLA
V.I. Lenin. 1917

1905 දී ලෙනින් මෙන්ෂෙවික් කන්ඩායම මාධ්‍යමික නිලධාරිවාදී කන්ඩායමක් බව හඳුනා ගත්තේ ය. එය මහජනයාගේ ඓතිහාසික අවශ්‍යතා ප්‍රතික්ෂේප කර ඒ වෙනුවට ධනේශ්වර ප්‍රතිසංස්කරනවාදය හා විප්ලවවාදය අතර වැනුනේ ය. ලෙනින් මෙම කන්ඩායම ක්ෂමා විරහිත ලෙස පිටු දැක්කේ ය. එම තීන්දුව සනාථ කරමින් එම කන්ඩායම රුසියානු විප්ලවයට එරෙහිව ධනපති පාලනයක් වෙනුවෙන් පෙනී සිටියේය. තවත් වරෙක ඉහත ආස්ථානය තව දුරටත් ඉස්මතු කරමින් ලෙනින්, පැහැදිලිකම සඳහා සටන් කිරීම වෙනුවට තේරී පත්වීම උදෙසා සටන් කිරීම නිලධාරිවාදය ලෙස නම් කලේ ය. මෙම ප්‍රකාශයට අනුව පලා ගිය විල්සන් කල්ලිය ද අනුයමින් සිටින පිලිවෙත වන, පැහැදිලිකම සඳහා කෙරෙන සාකච්ඡා හා විශ්ලේෂන පසෙක තබා තම අදහස් කෙසේ හෝ සෙසු අය මත පැටවීමේ බලහත්කාරය, හා පොදු දේපල කොල්ල කෑමේ භාවිතය ද නිලධාරිවාදයේ ලක්ෂනයකි.] Trying to impose his own interpretation of orthodox texts on the listener/reader is Nandana’s tactic. Taking into consideration the aforementioned struggle of ours in defense of Bolshevik method and internationalism, our reader is now able to assess the malicious nature of these allegations. 

[එහෙත් තන්ත්‍රය සහ නිලධාරිවාදය යන වචනවල වෙනසවත් මෙම කල්ලිය නො දනී. ඔවුන්ගේ පිටු 65 තුල සඳහන් වන්නේ මේ දෙක ම එකක් බව ය. විප්ලවවාදී පක්ෂවල තන්ත්‍රයක් නැතැයි ඔවුහු සිතති.] “තන්ත්‍රය” is regime, and it meant SEP’s bureaucratic regime when the group used it, even in the initial discussions within the group, prior to the current disputes ripened. This is another instance of playing word games by twisting the meaning of the words. In our December 25 draft programme too, the term ‘bureaucratic regime’ was used to mean exactly that. Nandana now seems to presume an SEP leadership regime, which is ‘inclined towards opportunism’ (as he has stated), but free from a tendency which is toxically subjective and bureaucratic. Comrade Migara has explained the shift in Nandana’s standpoint on leadership in his last document.

[වෙනත් ඕනෑම සංවිධානයකට මෙන් ම ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී, මධ්‍යගත විප්ලවවාදී පක්ෂකට නිලධාරි තන්ත්‍රයකින් තොරව පැවතිය නො හැකි ය යන කරුනට ඔවුන් අන්ධ ය. සෝවියට් සංගමය පාලනය කල බොල්ෂෙවික් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී තන්ත්‍රය පැහැර ගත් සෝවියට් රුසියාවේ ස්ටැලින්වාදී තන්ත්‍රය, සමස්ථ ලෝක කම්කරු පන්තියේ ම අවශ්‍යතා සිය අරමුනුවලට යටත් කල නිලධාරිවාදී තන්ත්‍රයකි.] Here is a serious distortion of historical experience, intended to apply a preferred meaning to a word (regime) used for a different meaning in a different context.The leadership of the revolutionary party is not a bureaucratic regime.  Soviet Bolshevik regime under Lenin was not a bureaucracy, but a dictatorship of the proletariat. It was a bureaucratic regime only from the eyes of the imperialists. Lenin took up a struggle against the growing ‘bureaucratization’ of the Soviet state under Stalin. For the loyal party member, the Bolshevik leadership was not a bureaucratic regime, but a leadership held accountable by the organizational principle of democratic centralism. [එහෙත් අවස්ථාවාදය වැලඳ නො ගත්, කම්කරු පන්ති ජාත්‍යන්තර ඉදිරි දර්ශනය සඳහා සටන් කරන පක්ෂයක් තුල නිලධාරීවාදී ප්‍රයත්න ඉස්මතු වීම පරස්පර විරෝධී තත්වයකි. මේ ගැටලුව විසඳා ගැනීම වෙනුවට ‘තමන්ට වාසි පැත්තෙන් අල්ලා ගෙන පොර වදින්නේ, වෛෂයික සත්‍යය වෙනුවට, තමන්ට අවශ්‍යය ප්‍රතිඵලය ලබා ගැනීමේ අරමුන වෙනුවෙන් ක්‍රියා කරන තත්කාර්යවාදීන් ය.] As pointed out before, our discussions within the group did not develop into discussing these  proposed characterizations of the tendencies of the party leadership. The whole essay/article has evaded the central questions around which our discussions developed. The discussion was not about our characterization of the reactionary tendencies of SEP leadership, which we stand upon, but about the form of our struggle – whether as a pressure group, which we pointed out is a nationalist formation or as a faction, which is Bolshevik method of internationalism.

[අනෙක් අතට පක්ෂ නායකත්වය තුල නිලධාරීවාදය මතු කල වෛෂයික කොන්දේසි ගැන ත්‍රිත්වය නිහඬ ය?] As the gist of the analysis above shows, this demands a comprehensive analysis, which is forthcoming, and was prevented to be the subject matter of our discussions within the group, as explained, due to fundamental existential problems of the faction itself. [ඒ වෙනුවට ස්ටැලින්වාදී නිලධාරීවාදය ගැන කරුනු කියයි. මාක්ස්වාදීන් පැහැදිලිව ම වටහාගෙන ඇති පරිදි  ස්ටැලින්වාදී නිලධාරිවාදය වෛෂයික පදනමක් නැති, ඉබේ පහල වූ, හුදු ආත්මීය දුර්වලතාවයන්ගේ ප්‍රකාශනයක් නො ව, අධිරාජ්‍යවාදය විසින් වට කරනු ලැබූ පසුගාමී රටක විප්ලවය, ලෝක විප්ලවය පමා වීමෙන් හුදකලා වීම, ලදරු කම්කරු රාජ්‍යය වසර තුනක සිවිල් යුද්ධයකට මුහුන පෑම, භාන්ඩ හිගය යන තත්වයන්ගේ ප්‍රකාශනයකි.]

[මෙයින් ම පැහැදිලි වන පරිදි, නායකත්වයක බරපතල වැරදි වටහා ගත හැකි වන්නේ, එය වැඩ කරන ජාතික හා ජාත්‍යන්තර ආර්ථික දේශපාලන කොන්දේසි තුලින් ඒවා පැන නැග වර්ධනය වූ ආකාරය පිලිබඳ ව ඓතිහාසික භෞතිකවාදය මත පදනම් ව සිදු කෙරෙන විශ්ලේෂනයකින් පමනි. විල්සන් කල්ලිය, පක්ෂ නායකත්වයේ ප්‍රශ්න හුදෙක් ම එම නායකයන්ගේ සදාචාරය පිලිබඳ ගැටලු බවට සිඳලයි…] As explained above, the whole essay/article has evaded the central questions around which our discussions developed. 

Being part of a dirty smear campaign, Nandana’s essay is far from being a political contribution. The N-clique is unable to show we have gone against any of the fundamental principles of Bolshevism. 

Their Politics and our Struggle

Nandana clique has thus expressly abandoned any factional struggle against reactionary tendencies of the party leadership. They have found a comfortable zone that suits their middle class way of life, specifically as journalists and not as disciplined revolutionaries committed to the revolutionary party, and dedicated to resolving the crisis of proletarian leadership. Thereby, it has lost all political legitimacy of claiming themselves a faction of the SEP, as part of those revolutionaries who defend and develop the heritage of the historical continuity of the revolutionary Bolshevik movement. They have expressly abandoned the revolutionary role of solving the crisis of the leadership of the working class, and claim to operate a website to promote “the revival of socialist culture” devoid of the Party of the working class. This suits their formulation of the characterization of their group to be a pressure group, functioning as a watch-dog of the party leadership, rejecting any attempt to struggle for the membership of the international party of the working class. The whole epistemology of the historical documents of the class, the party and the leadership has been abandoned. 

Against their nationalist orientation, we emphasized and have based ourselves on the principles of the historical traditions of Bolshevik internationalism, as correctly pointed out by Gerry Healey to British Trotskyists in 1943 in his document of August 10, 1943, titled, “Our Most Important Task.” In this document Healey came out against the WIL leadership’s opposition to the unification of British Trotskyists as proposed by the Fourth International. We insisted upon these principles to the N-clique, who never valued their revolutionary significance, and now has rejected them in practice. Healy wrote:

The main purpose of this document is to bring home to the membership the importance of being the official section of the Fourth International in view of the vital necessity to strengthen the traditional organization of Trotskyism in the great struggle already begun. If we accept the history of international Trotskyism since 1933 (which is a history of Bolshevik regroupment in the Fourth International), then we must place the question of the International as the most important question before the group. All other questions of group development, such as the press, industrial work or organizational activity are bound up with whatever stand we take on the International. If we accept the political principles of Bolshevism then we must accept the organizational method. It is not sufficient to say that we accept the program of the Fourth International and that we expound it better than the RSL if we do not also accept its organizational method, which means that we must be affiliated to the International, accepting its democratic centralist basis; just the same as it is not sufficient to claim to be a Trotskyist and to be more conversant with the policy of Trotskyism than the organized Trotskyists, unless one joins a Trotskyist party accepting its democratic centralist discipline. That is what is meant by Bolshevik organizational methods.” Excerpt from Gerry Healy and his place in the history of the Fourth International, David North.

Join SLLA, Build SEP!

Petty-bourgeois Nationalism versus Internationalism: The struggle for the historical continuity of Bolshevism and resolving the crisis of proletarian leadership Read More »

eepthisamaga

SEP marks the culmination of its long-time renunciation of the struggle against a virulent anti-Marxist tendency in Sri Lanka

By Sanjaya Jayasekera.

Pani Wijesiriwardene, the Presidential Candidate, and Deepal Jayasekara, the General Secretary of the Socialist Equality Party (SEP) of Sri Lanka, participated last Saturday morning (18th) in a state television (ITN) program hosted by Deepthi Kumara Gunarathne, an arch-enemy of the working class. The interview, a nauseating spectacle, lasted for 45 minutes and is available on YouTube.

The co-host of the program stated that the leaders of the SEP had been invited to speak on the party’s program for the presidential election to be held on September 21 this year.

The General Secretary introduced the party as the Sri Lankan section of the International Committee of the Fourth International (ICFI), summarized its historical origins, and outlined its political program. Wijesiriwardene stated that the party does not have a separate election program but is contesting this election to bring the message of the party’s international socialist program—against austerity, dictatorship, and world war—to the working class as much as possible. This highlighted their main concern for participating in this television program.

eepthisamaga
SEP leaders at “Deepthi Samaga”

However, the SEP leaders did not merely participate in a neutral television interview. They are fully aware that the state television’s daily morning program, titled “Deepthi Samaga” (meaning ‘with Deepthi’), named after its host, is conducted by a political enemy of the program aimed at independently mobilizing the working class for international socialism. They are also aware that the ITN has given a prominent platform in this state media to Gunarathne and retained him as their host precisely because of his pro-capitalist and anti-Marxist politics, which have spanned over two and a half decades. Still, these leaders claim they were supposed to use the television program to disseminate this message to the working class in the country.

The essential question that the SEP leaders have been concealing for over twenty years from the working class, youth, and students of the country is this: Who is Deepthi Kumara Gunarathne, and what is his political tendency? Gunarathne is the godfather of an irrationalist, subjective idealist, and reactionary political tendency based on the pseudo-left ideological movement of postmodernism, which sprouted in the late 1990s and had considerable influence among university students, academics, artists, and working youth during the first and a half decade of this century. Along with several pseudo-left intellectuals, including Nirmal Ranjith Devasiri, a lecturer (now a professor) at the University of Colombo, he was a prominent leader of the “X Group,” which was based on this ideology. The group published its literature and a couple of magazines, including one named “London,” devoted to what they referred to as “cultural politics,” based on Derridian “deconstruction” and Lacanian “psychoanalysis”, and oriented primarily toward the urban middle class. After this organization dissolved in 2004, Gunarathne established a political party named the Sri Lanka Vanguard Party (SLVP), which a few years ago was converted into the “Samabima Pakshaya (SP)” (Equal Ground Party), and publishes the website 3mana.com.

Throughout this time, Gunarathne virulently opposed historical materialism and history, as well as the revolutionary potential of the working class, whose very existence he denied. At times, he has vented his wrath against the working class with fascistic rants condemning class struggles and even calling to “crush” trade unions in favor of the “oppressed” petty-bourgeoisie, portraying the former as parasites depending on the latter. He and his political movements have been vociferously inimical to Trotskyism. A lackey of capitalist pro-market parties and politicians like the late Mangala Samaraweera, Gunarathne has received and continues to receive political and financial support from them. He currently openly supports the policies of near-dictator President Ranil Wickremasinghe, endorses the tax hikes to combat what he refers to as “consumerism,” and appreciates austerity measures and privatization programs as dictated by the International Monetary Fund (IMF).

Amidst the mass struggles of April-July 2022, which Gunarathne falsely reduces to a middle-class uprising, he scathingly condemned the “people,” whom he claims do not exist, for demanding “dal and sugar,” and proposed to implement harsh and “unpopular” belt-tightening measures if the SP gained power.

The SEP’s first and last article that barely criticized Guneratne’s politics was based on a public speech he gave at a Colombo meeting in April 2014 as the leader of the SLVP. The SEP leadership wrote in the Sinhala section of the World Socialist Web Site (WSWS) as follows: 

‘Gunarathna said in his speech: “There is a question about capitalism and who are the capitalists in Sri Lanka.  In traditional left-wing parlance, it is the capitalists who are helping me at this time [of course]”.  Gunarathne got an opportunity to work with a Sri Lankan financial capitalist, Tiran Alas.  “He’s dressed and eats like a regular man.  A BMW car is parked outside.  But his driver is inside that car with AC on and he is having fun.  In the old left language, the worker is the one who has fun with the AC on.  We need to identify what capitalism really is in Sri Lanka.  This system is really maintained by the oppressed.”

The essence of these statements is that there is no class that can be identified as a working class: it is the “oppressed” who maintain the capitalist system.’

The article further explains as follows:

“Gunarathne burns with hatred for modern Marxism, Trotskyism.  The reason for this is that only the Trotskyist International Committee of the Fourth International (ICF) and its Socialist Equality Parties strongly defend orthodox Marxist concepts and principles, including the revolutionary potential of the working class.  All other so-called leftist organizations abandoned even the pretense of having any concern for Marxism and the working class and quickly switched to the camp of the bourgeoisie with the collapse of the Soviet Union in 1991.

Gunarathne expressed his hatred thus: “Trotskyism is over today.  My point is that Trotskyism is no longer a worldview for analyzing global capitalism. Trotskyism always insists on objective reality.  But the problem with globalization is self-centeredness.”

The person issuing these foolish statements is ignorant not only of Trotskyism, but also of the serious analysis by the ICFI of the globalization of  production.

Gunarathne is one representative of the middle class social strata absorbed by the reactionary ideologies unleashed with the globalization of capitalist production.  It is not surprising that neither he nor anyone who spoke in that assembly talked about the “objective reality” – that is, the contradictions of capitalism in globalization that characterize today’s world politics, and that it is moving towards collapse and the threat of a third world war that could wipe out humanity with nuclear power.  The rally’s speakers demonstrated their commitment to imperialism by spreading skepticism about the revolutionary potential of the working class and Marxism.”

The meeting referred to in the SEP article is part of a series of meetings organized by the pseudo-left Frontline Socialist Party (FSP) for a “ Dialogue of Lefts”. Wije Dias, the General Secretary of SEP, in November 2013, wrote an open letter addressed to the FSP rejecting an invitation received to participate in the said discussion. 

Dias stated as follows: 

“[T]he purpose of the proposed meeting is to lay the foundations for a regroupment of an array of bourgeois and petty-bourgeois organizations. Such a regroupment, were it to be realized, would result in the creation of yet another political trap for the working class. The Socialist Equality Party, which for more than 45 years has defended Trotskyist principles and fought tirelessly for the political independence of the working class, has no intention of lending credibility to the sort of reactionary regroupment that you are seeking to implement. Therefore, the Socialist Equality Party emphatically rejects your invitation.”

The party that fought so tirelessly “for the political independence of the working class” was supposed to wage a determined fight against the developing pseudo-left tendencies, as resolved by the ICFI. However, despite the growing influence of the postmodernist tendency among youth, spearheaded by the X-Group, the SEP leadership stubbornly neglected this reactionary movement, and not a single article was published “exposing” this tendency. The party leadership’s approach toward the politics of the VP and SP is the same. This omission largely paved the way for the betrayal of at least two generations of youth, intellectuals, and politically conscious advanced sections of the working class, leading to disorientation and demoralization, and driving them away from the Marxist revolutionary program advanced solely by the ICFI.

In deciding to accept Gunarathne’s invitation, it is clear that the party leadership decided to gag themselves, face to face with their class enemy, over the treacherous and reactionary role played by Guneratne in disorienting a generation of youth and the working class, which he boasts about. Having made no substantial exposure of Gunarathne’s decades-long reactionary politics, and taken no attempt to engage in polemics with the ideas of his tendency—which is the mark of a revolutionary party, as James P. Cannon once said—the party leadership had no guts to reject Gunarathne’s invitation. During the interview, Wijesiriwardene referred to the post-1991 tendencies that rejected Marxism as a “metanarrative,” advocated pluralism in epistemology, and used empiricist logic, which contributed to the erosion of “socialist culture,” but carefully avoided pointing fingers at Gunarathne, who has been one of the main culprits for this political crime.

The SEP opportunist leadership was well aware that Gunarathne, being an enemy of the working class and its struggles, would be careful not to raise the most destabilizing questions for the SEP leadership: Why was your party not able to exert at least a substantial influence in the mass struggles of 2022, let alone provide the necessary leadership for it? Why was your party not well received, even with your revolutionary program? Why did the membership of your party not grow, even during these unprecedented struggles? Challenged by these questions, the SEP leadership could not simply blame the FSP or other groups for strangling the mass struggle and channeling it toward parliamentarianism. In fact, Gunarathne had proposed such a betrayal of the struggle as early as late April 2022.

This mutual understanding marked the culmination of a shameful cohabitation. These questions, which would place the SEP leadership in trouble, have already been answered by the great leaders of our movement:

During a revolution, i.e. when events move swiftly, a weak party can quickly grow into a mighty one provided it lucidly understands the course of the revolution and possesses staunch cadres that do not become intoxicated with phrases and are not terrorized by persecution. But such a party must be available prior to the revolution inasmuch as the process of educating the cadres requires a considerable period of time and the revolution does not afford this time”. (L.Trotsky, The Class, the Party and the Leadership, 1940).

The SEP leaders seem uninterested in finding out why Gunarathne, a class enemy and SP leader, invited them to the interview despite all his hostility to Trotskyism and the SEP, as identified in the article by the SEP. But Gunarathne knows that the tacit agreement entered into with the SEP leadership serves his ends by providing him with an opportunity to strengthen his fake left cover. In a world situation where bourgeois pundits who declared the “end of history” in the early 1990s had to admit, in the backdrop of the 2008 Great Crash, that they were wrong and that history is still ticking, and ushered in an epoch of unending war, social counter-revolution, the danger of fascism, and a resurgence of global class struggles showing a lurch toward the left by the masses around the world—which trend was demonstrated in Sri Lanka in 2022—Gunarathne and the like are gravely seeking this left camouflage to set further political traps.

During the interview, the leaders referred to a number of social problems the Sri Lankan population faces, including the effects of austerity measures and poverty. However, significantly, the leaders failed to mention the existence of the Tamil national question. This is not an accident.

While there is reference to the onslaught on democratic rights, the growing threat of world war, and the country being drawn toward the vortex of an imperialism-led war against China, the Tamil national question is not mentioned even in the SEP election statement of August 16, published on WSWS. In explaining the socialist revolutionary program to uphold what was ambiguously referred to as the “National Democratic Right of Tamils” during the first public meeting held in Colombo on August 16 as part of the election campaign, Wijesiriwardene was careful not to identify it as the eradication of national oppression, which is the essential progressive content of “self-determination.”

The SEP leadership virtually marked the end of the Tamil national question on May 18, 2009, when former president Mahinda Rajapaksha militarily crushed the Liberation Tigers of Tamil Eelam (LTTE), epitomizing their gradual subjugation of the party to the pressure of Sinhala chauvinism, diluting the concrete, practical struggle to mobilize the industrial force of the Tamil, Sinhala, and Muslim working class around transitional demands (such as the release of all Tamil political prisoners, unconditional withdrawal of the invading Sinhala military from the North and East, and full reparations and compensation for the devastated families) under the perspective of a United Socialist States of Sri Lanka and Eelam (USSLE), with the support of and as part of the struggle of the international working class. When questioned at a recent press conference about what is referred to by the word “Eelam” in the SEP’s perspective of a USSLE, Wijesiriwardene miserably failed to mention that it represented the SEP’s recognition of Tamil national oppression as a fact and those people’s right to be free from it, which could only be realized by the working class fighting unitedly across ethnic lines for such a socialist perspective.

We consider it apt to conclude this critique with the following observation by Trotsky on the failures of the leadership of the Comintern and KPD to resolve the crisis of revolutionary leadership in “German October” of 1923: 

“The periods of the maximum sharpening of a revolutionary crisis are by their very nature transitory. The incongruity between a revolutionary leadership (hesitation, vacillation, temporizing in the face of the furious assault of the bourgeoisie) and the objective tasks, can lead in the course of a few weeks and even days to a catastrophe and to a loss of what took years of work to prepare…By the time the leadership succeeds in accommodating itself to the situation, the latter has already changed; the masses are in retreat and the relationship of forces worsens abruptly.” L.Trotsky, The Third International After Lenin (Pioneer Publishers, 1957, p97-98)

SEP marks the culmination of its long-time renunciation of the struggle against a virulent anti-Marxist tendency in Sri Lanka Read More »

Kundera

චෙක්-ප්‍රංශ නවකථාකරු මිලාන් කුන්දේරාගේ ජීවිතය හා මරනය පිලිබඳ පරිකථනයක් (1929-2023) – 02 කොටස

ජේම්ස් මැක්ඩොනල්ඩ්, සැන්ඩි ඉංග්ලිෂ් විසිනි.

මෙහි පලවන්නේ ලෝක සමාජවාදී වෙබ් අඩවියේ 2023 දෙසැම්බර් 27 දින ඉංග්‍රීසි බසින් පල වූ, ‘A comment on the life and death of Czech-French novelist Milan Kundera (1929-2023)’ යන ශීර්ෂය යටතේ ජේම්ස් මැක්ඩොනල්ඩ් හා සැන්ඩි ඉංග්ලිෂ් විසින් ලියන ලද ලිපියේ සිංහල පරිවර්තනයේ දෙවැනි හා අවසාන කොටසයි. මුල් කොටස මෙහි පල විය යි. පරිවර්තනය පරාක්‍රම කුරුප්පු  විසිනි.

පාලක ස්ටැලින්වාදී පක්ෂයට සමාජවාදය ඇති කිරීමට ඇති හැකියාව පිලිබඳව කුන්දේරා හා බොහෝ චෙක් කම්කරුවන්ට හා බුද්ධිමතුන්ට පැවැති මිත්‍යාවන් මේ වන විට පහ වෙන්නට පටන් ගෙන තිබින. ආරම්භයේ දී චෙක් ස්ටැලින්වාදීන්ට ධනේශ්වර-විරෝධී පියවර ක්‍රියාත්මක කිරීමේ කිසිදු අභිලාෂයක් නොවීය. ඒ වෙනුවට ඔවුහු පූර්ව-යුදකාලීන චරිතවලින් සැදුම් ලත් ධනේශ්වර තන්ත්‍රයක් මඟින් පාලනය ගෙන යාමට යත්න දැරූහ. ඇමරිකානු අධිරාජ්‍යවාදයේ ආක්‍රමනකාරීත්වය හා සීතල යුද්ධයේ ආරම්භය විසින් මෙම සැලසුම අවුල් කර දමන ලදී. අවසානයේ ස්ටැලින්වාදීහු, කම්කරු පන්තියේ පුලුල් ස්ථරවල සහාය සමඟ බලය තමාගේ ම අතට ගෙන චෙක් ආර්ථිකයෙන් වැඩි කොටස ජනසතු කලෝය. එහෙත්, තමාගේ ම වරප්‍රසාද රැක ගනු වස්, පොලිස් රාජ්‍යයක් ස්ථාපිත කරමින් අව්‍යාජ මාක්ස්වාදය, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී අයිතීන් හා සෞන්දර්යාත්මක ජීවිතය මැඩ පැවැත්වීමට කටයුතු කලෝය.

ලෝසවෙඅ විසින් පැහැදිලි කරනු ලැබ ඇති පරිදි, චෙකොස්ලොවැකියාව තුල දී ස්ටැලින්වාදී විරේක කිරීම් “සුවිශේෂී රෞද්‍රත්වයක්” අත්පත් කර ගත්තේය. 1948 සහ 1954 අතරතුර, 

“දේශපාලන අපරාධ පිලිබඳ චෝදනා මත 90,000 කට හිංසා පීඩා පමුනුවන ලදී. 22,000 ක් පමන ජනයා ශ්‍රම කඳවුරු 107 කට ගාල් කෙරුනු අතර 1,000 කට වැඩි පිරිසක් අත්අඩංගුවේ දී මිය ගියෝය. 230 කට වැඩි ගනනකට මරන දඬුවම පමුනුවන ලදී. මෙකී දේශපාලන විරේක කිරීම්වලට අමතරව ස්ටැලින්වාදී ආන්ඩුව, ෆැසිස්ට්වාදයේ අපරාධ සඳහා සාමූහික ව වරද පැවරීමේ ප්‍රතිගාමී පදනම මත ජර්මානු හා හංගේරියානු වාර්ගික ජනයා දශ ලක්ෂ ගනනක් පිටුවාහල් කලේය.”

Rudolf Slansky during 1952 trial
රුඩොල්ෆ් ස්ලැන්ස්කි 1952 නඩු විභාගය අතරතුර

1952 නොවැම්බර් මාසයේ දුෂ්ට හා කුප්‍රකට ස්ලන්ස්කි නඩු විභාගය තුල දී,

“රුඩොල්ෆ් ස්ලන්ස්කි සහ [කොමියුනිස්ට්] පක්ෂ නායකයන් ගනනාවකට යුගෝස්ලාවියා නායක ටිටෝ කෙරේ සහානුකම්පාව දැක්වීම පිලිබඳ චෝදනා එල්ල කෙරින. වැලිදු, නිලධරය දැනුවත් ව ම, කම්කරු පන්තියේ දේශපාලන සවිඥානකභාවයට තවදුරටත් යටි වල කැපීම සඳහා විෂකුරු ජාතිකවාදයේ සහ යුදෙව්-විරෝධයේ වාතාවරනයක් අවුලුවා ගැනීමට ක්‍රියා කලේය. (මෙම නඩු විභාගයේ විත්තිකරුවන් 14 දෙනාගෙන් එකොලොස් දෙනෙක් සිය යුදෙව් සම්භවය නිසා සුවිශේෂී ලෙස හෙලා දකින ලද්දෝය.)”

පෙනී යන පරිදි, පශ්චාත් යුද සමයේ කුන්දේරාගේ කටයුතු නැඹුරු වූයේ ශාස්ත්‍රීය ස්ටැලින්වාදය සහ අව්‍යාජ විවේචනයත්, කාව්‍යමය ප්‍රකාශනයත් අතර දෝලනය වීමටය. ස්ටැලින්ගේ භීෂනය පිලිබඳ කෘෂෙව්ගේ හෙලිදරව් කිරීම්වලින් පසුව 1956 දී ඔහු CSK සංවිධානයට යලි ඇතුලත් කර ගන්නා ලදී.  

1957 වර්ෂයේ ඔහුගේ පෙම් කවි පොතක් Monologues (ආත්ම කථන) නමින් ප්‍රකාශයට පත් විය. 1960 දී සාහිත්‍යක ඉතිහාසය පිලිබඳ කුන්දේරාගේ කෘතිය වන The Art of the Novel: Vladislav Vancura’s Journey to the Great Epic (නවකතාවේ කලාව: මහා වීරාඛ්‍යානයක් කරා ව්ලදිස්ලාව් වැන්කියුරාගේ චාරිකාව) ප්‍රකාශයට පත් විය. එය, යුද්ධාන්තර චෙක් ඇවන්ගාඩ් ලේඛකයෙකු වූ ද, 1925 රචිත ප්‍රකාශනවාදී යුද-විරෝධී Ploughshares into Swords (අසිපත් බවට පත් නගුල් දත්) නම් කෘතියේ කතුවරයා වූ ව්ලදිස්ලාව් වැන්කියුරා පිලිබඳ නිබන්ධයක් විය. කුන්දේරාගේ කෘතිය හංගේරියානු දාර්ශනික හා විචාරක (දේශපාලනික ව ස්ටැලින්වාදයට පක්ෂපාතී) ජෝර්ජ් ලුකාෂ්ගේ ආභාෂය ලැබීය.

කුන්දේරාගේ කලාත්මක වශයෙන් වැදගත් වූ අභිවෘත්තිය 1948 සිදුවීම් හා 1968 දී ප්‍රාග් වසන්තය සෝවියට් යුද ටැංකි මඟින් මැඩලීම විසින් කථාවසානයකට ගෙන එන ලදැයි යමෙකුට කිව හැකිය. මේ සම්බන්ධයෙන් ගත් කල, ඔහුගේ වර්ධනය ලෝක ගෝලීය මධ්‍යම පාන්තික බුද්ධිමතුන් ගනය තුල ඔක්තෝබර් විප්ලවයේ උරුමයෙන් ඉවතට, සමාජවාදයෙන් ඉවතට හා කම්කරු පන්තියෙන් ඉවතට යොමු වූ වඩාත් පුලුල් ප්‍රවනතාවක් පිලිබිඹු කලේය. 1968 දී බොහෝ චෙක් බුද්ධිමතුන් තමන් වාමාංශිකයැයි සලකා ගත් නමුදු, විසම්මුතික කවවල දක්ෂිනාවෘත පැද්දී යාම 1970 ගනන්වල මැද භාගයේ සිට ම ජව බලය ලද්දේය.

1968 දිනවලින් ඉක්බිති ව ආ “සාමාන්‍යකරනයේ” කාල පරිච්ඡේදය තුල කුන්දේරාට චෙක් ස්ටැලින්වාදී බලධාරීන්ගේ තාඩන පීඩනවලට මුහුන දීමට සිදු වූ අතර, 1975 දී ප්‍රංශයට විගමනය වීමට ඔහුට බල කෙරින. 1979 දී The Book of Laughter and Forgetting ප්‍රකාශයට පත් වූ කල්හි, ඔහුගේ සියලු කෘතීන් චෙකොස්ලොවැකියාව තුල තහනම් කෙරුනු අතර, එපමනකින් නොනැවතී ඔහුගේ චෙකොස්ලෝවැකියානු පුරවැසි භාවය ද අහෝසි කරන ලදී. 

ඔහුගේ ඇතැම් නවකතා අනෙකුත් ඒවාට වඩා අභිලාෂවත් හා සාර්ථක වන අතර ම, සමස්තයක් ලෙස කුන්දේරාගේ කෘතීන් තුල කර්තෘවරයා, හොඳට හෝ නරකට වේවා, කර්තෘමය ස්වයං-සම්ප්‍රජානන ප්‍රවර්ගයකට විශාල අවධානයක් යොමු කරන්නේ, ඇතැම් අවස්ථාවන්හි ඍජුව ම පාඨකයා ආමන්ත්‍රනය කරමිනි.

උදාහරනයක් ලෙස, The Unbearable Lightness of Being හි දී, සල්ලාල ටෝමාස්, කලාකාරිනිය සබීනා සහ සෙසු චරිතවල කථා පුවත් ප්‍රකාශ කරන ප්‍රථම පුරුෂ කථකයා මත්, විටින්විට තේමාත්මක, දාර්ශනික හා ඓතිහාසික නිරීක්ෂනයන් දායක කරන කර්තෘ කුන්දේරාගේ හඬ තුලට ලොප් වන, සිදුවීම්වලින් අබද්ධ සහ විශ්ලේෂනාත්මක කථන හඬක් බවට පත් වෙයි.

මෙම ශෛලිය “පශ්චාත් නූතනවාදය” ලෙස නම් කරනු ලැබ ඇත්තේ, ප්‍රබන්ධමය කථා ප්‍රවෘත්තියක් පවත්වා ගෙන යාම එ’විසින් ප්‍රතික්ෂේප කරනු ලැබීම නිසා ය. එයින් පිලිබිඹු කෙරෙන දෘෂ්ටිය – එනම්, සිදුවීම් පිලිබඳ ආඛ්‍යානයන් නෛසර්ගිකව ම ආත්මීය, විශ්වාස කල නොහෙන හා අසංගත වන බව – 1970 ගනන්වල අග භාගයේ සිට බිහි වූ කලා කෘතීන් විශාල සංඛ්‍යාවක් කෙරේ ආනුභාවය පැවැත්වීය; නො එසේ නම්, ඍජුව ම ඒවා හැඩ ගැස්වීය. – ඒ කිසියම් අර්ථදායී අයුරකින් නම් නොවේ – ප්‍රබන්ධ ලෙස කුන්දේරාගේ කෘතීන්, විඥානයේ ප්‍රවර්ග සහ කර්තෘ විවරන අතර මාරුවීම මඟින් ඒ හැටියෙන් ම විරූපී වී නොමැති අතර, ඔහුගේ කෘතීන්ට තවමත් පශ්චාත් යුද කාලීන චෙකොස්ලෝවැකියාවේ විවිධ නිමේෂයන්හි ජීවිතය පිලිබඳ විචිත්‍රවත් නිරූපන ලබා දිය හැකි ව තිබිනි.

Kundera
The Unbearable Lightness of Being (පැවැත්මේ උසුලා සිටිය නොහැකි තරමේ සැහැල්ලුව)

ඔහුගේ චරිත බොහොමයක් ගොරෝසු, අකරුනාවන්ත හා අවස්ථාවාදී පෞද්ගලික සම්බන්ධතා විසින් විනාශ මුඛයට යැවෙති. (Laughable Loves තුල ඔහුගේ කෙටිකතා එකතුවෙහි ද බොහොමයක මෙම තතු දැකිය හැකිය) යම්තාක් දුරකට මෙය, විශේෂයෙන් ම 1968 න් පසුව එලැඹි කාල පරිච්ඡේදයේ, සමාජ ජීවිතය නිසැකව ම පිලිබිඹු කරන නමුදු, කොයි හැටි වෙතත්, ලේඛකයා එයින් ප්‍රීති ප්‍රමෝදයට පත් වෙන සෙයක් පෙනී යයි. ඉන් වැඩි හරියක් හුදෙක් පාඨකයාගේ මුවෙහි අප්‍රසන්න රසයක් පමනක් ඉතිරි කරනු ඇත.

මෙම කෘතීන් තුල – විශේෂයෙන් ම The Book of Laughter and Forgetting සහ The Unbearable Lightness of Being යන කෘතීන් තුල – දහස් ගනන් යුරෝපීය බුද්ධිමතුන්ගේ මනෝභාවයන් පිලිබිඹු විය. The Book of Laughter and Forgetting කෘතිය 1983 දී ඉංග්‍රීසියට පරිවර්තනය වීමෙන් පසුව එය ඇස නොගැසීම සිදු විය නොහැක්කක් තරම් විය. එම පොත (තමන් කුන්දේරාගේ මිතුරෙකු ලෙස සලකා ගත්) පිලිප් රොත්, ඊ.එල්. ඩොක්ටරෝ, ඩේවිඩ් ලොජ්, අර්වින් හෝව් හා ජෝන් අප්ඩයික් ඇතුලු බොහෝ මුල් පෙලේ බ්‍රිතාන්‍ය හා ඇමරිකානු ලේඛකයන් හා විචාරකයන්ගේ විමර්ශනයට ලක් වූ අතර, සෑම විටෙක ම පාහේ ඔවුන්ගේ විචාර ප්‍රශංසාත්මක ඒවා විය. එය පැහැදිලිව ම කිසියම් තතක් හඬවා තිබින.

පශ්චාත් නූතනවාදයේ තථ්‍ය සෞන්දර්යාත්මක සීමාසහිතකම් – හරි හැටිම කිවහොත් එහි තථ්‍ය කලාත්මක-බුද්ධිමය දෝෂය – රඳා පවතින්නේ, ඔහුට ග්‍රහනය කල නොහැකි වූ සහ ඔහු ඉක්මවා යමින් මුලුමනින් ඔහු අභිභවනය කල ක්‍රියා සන්තතියක් වන ඉතිහාසය කෙරේ කුන්දේරා දක්වන ආකල්පය තුල ය. කුන්දේරාට අනුව ඉතිහාසය පවතියි. එහෙත් ඒ, සමාජ පන්තීන්ගේ ගැටුම මඟින් නාට්‍යාකාරී හා කම්පනකාරී අයුරින් ඉදිරියට හා ඇතැම්විට පසුපසට තල්ලු කර දමනු ලබන ප්‍රගතිය වශයෙන් නොවේ. ඒ වෙනුවට, ඔහුට අනුව එය, යතාර්ථය තුලින් නොව චින්තාවන්ගෙන් සම්භව වන වැරදීම්වලට සාමාන්‍යයෙන් තුඩු දෙන්නා වූ මනෝභාවයන් හා මායාවන් මාලාවකි.

උදාහරනයක් ලෙස, The Unbearable Lightness of Being තුල “මහා ප්‍රයානය” නමින් යුත් සමස්ත ඡේදයක් වෙයි. එය හුදෙක්, පසුකලෙක පශ්චාත් නූතනවාදී චින්තනයේ සහ ලේඛනවල දී ඉමහත් ගර්හාවන්ට පාත්‍ර කල “මහා ආඛ්‍යාන” ලෙස හඳුන්වා දෙන ලද දෙය පිලිබඳ තවත් ප්‍රකාශනයකි. මෙහි දී ඔහු, සිය චරිත අතරින් එකක් වූ ෆ්‍රාන්ස්ගේ තුරුනු යුගය නරුම ලෙස විස්තර කරයි. මෙම චරිතය තරුන කුන්දේරා සමඟ සැසඳෙතැයි යමෙකුට අනුමාන කල හැක:  

“ඉතින් ඔහු පැරීසියේ විසූ තාක් කල් ඔහු තමන්ට හැකි සෑම පෙලපාලියකට ම සහභාගී විය. යමක් උත්සවාකාරයෙන් සැමරීම, යම් ඉල්ලීම් ඉදිරිපත් කිරීම, යමකට එරෙහිව විරෝධය දැක්වීම; එලිමහනේ සිටීම, අන්‍යයන් සමඟ සිටීම කෙතරම් කදිම ද? … ඔහු පෙලපාලිය, කෑ ගසන සමූහයා දුටුවේ යුරෝපයේ හා එහි ඉතිහාසයේ ප්‍රතිමූර්තිය සේ ය. මහා ප්‍රයානය යුරෝපය විය. විප්ලවයෙන් විප්ලවයට, අරගලයෙන් අරගලයට, සදා ඉදිරියට ඇදෙන ප්‍රයානය …

“මහා ප්‍රයානය යනු සහෝදරත්වය, සමානාත්මතාවය, සාධාරනත්වය, සන්තුෂ්ටිය කරා වැටී ඇති මාවත දිගේ ඇදෙන තේජස්වී පෙලපාලියයි; එය දිගට ම, නොනැවතී ඇදෙයි. නිර්ධන පන්ති ආඥාදායකත්වය ද, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ද? පාරිභෝගිකවාදී සමාජය ප්‍රතික්ෂේප කිරීම ද, නිෂ්පාදන ඵලදායීතාව වැඩි කිරීම ද? ගිලටීනය ද, මරන දන්ඩනය අහෝසි කිරීම ද? ඒ සියල්ල අදාල නොවේ.”    

ඔහුගේ පසුකාලීන කෘතීන් මෙම සංකල්ප පුනරාවර්ත කල අතර, ඉන් වැඩි ම කොටසක් සම්බන්ධයෙන් ගත් කල, ඔහු ලෝකයෙන් හෝ ලෝකය පිලිබඳ ව හෝ අලුතින් සොයා ගත් යමක් වී නම් එය අල්ප විය. උදාහරනයක් ලෙස, Immortality (අමරනීයත්වය) [1988] තුල පිටු 345 ක් පුරා දිග හැරී ඇති ලේඛනය ප්‍රබල සංස්කාරකවරයෙකුගේ සේවය ඉල්ලා සිටියි. කුන්දේරාගේ සන්දර්භනයන් ඇතැම්විට පැහැදිලි බුද්ධිමය හා සෞන්දර්යාත්මක තතක් හඬවන නමුදු, එතරම් ම නිරතුරුව ඒවා අතිසරල හා අමු හඬ ද නංවයි.

මෙම නවකතාවේ “දේශපාලන” විරෝධයක එකම සිද්ධිය සිදුවන්නේ, කුන්දේරාගේ තවත් වෙනස් මමංකාරයක් ලෙස පෙනී යන මහාචාර්ය ඇවනේරියස් රාත්‍රියේ සඟවා ගත් මස් කපන පිහියක් ද සහිත ව ව්‍යායාමය සඳහා දිව යමින්, නවතා තිබෙන මෝටර් රථවල ටයර් කපා දමන අවස්ථාවේ ය. ඇවනේරියස් මෝටර් රථවලින් ඇති වන ව්‍යවර්තනයට, යුරෝපයේ වාස්තුවිද්‍යාව අගය කිරීමට කෙනෙකුට ඇති ශක්‍යතාවය කෙරේ මෝටර් රථවලින් ඇති කෙරෙන බාධාවට විරුද්ධ වෙයි. සිය චරිතය සමඟ සංවාදයේ යෙදෙන කුන්දේරා, ඇවනේරියස් සිය ක්‍රියාවන්ගේ නිෂ්ඵල භාවය සහ, ඔහු සිය නාශක ක්‍රියාව සිදු කරන්නේ “විනෝදය” සඳහා බව වටහා ගනිතැයි නිගමනය කරයි. සියලු දේශපාලන ක්‍රියාවන් ඇතුලත් වන පරිදි මෙම නිගමනය විස්තාරනය කිරීමට අපට නිදහස ඇත. දේශපාලනික නිෂ්ඵලභාවය සහ යමෙකුගේ සම්මුතිගත සෞන්දර්යාත්මක අත්දැකීම, මේ අවස්ථාවේ කුන්දේරාගේ ලේඛන අභිවෘත්තිය තුල පරදු තැබී තුබුනේ මේවා ය.    

Soviet Stalinist suppression of Prague Spring, 1968
සෝවියට් ස්ටැලින්වාදීහු 1968 ප්‍රාග් වසන්තය මර්දනය කරති

නවකතාවේ පසු කොටසක, ඓතිහාසික ක්‍රියාකාරීත්වය දේශපාලනික විරෝධය සම්බන්ධයෙන් පහත දැක්වෙන හෙලාදැකීම කරා සිඳවනු ලැබේ:

“මිනිසුන්ට සිය මිට මෙලැවූ අත් අවකාශයේ ලෙලැවීමට සලස්වමින්, රයිෆල් තුවක්කු ඔවුන්ගේ අතට දෙමින්, යුක්තිසහගත හා අයුක්තිසහගත අභිප්‍රායයන් වෙනුවෙන් අරගලවලට සම්බන්ධවීමට ධාවක බලය සපයන්නේ තර්ක බුද්ධිය නොව, අධිවර්ධිත ප්‍රානේන්ද්‍රියයි. එය නොමැති වූ කල ඉතිහාසයේ මෝටරයෙහි ධාවනය නතරවන්නා වූ ද, යුරෝපයට තන බිමේ වැතිර අහසේ පාවා යන වලාකුලු දෙස නිවී සැනසිල්ලේ බලා සිටීමට සිදු වන්නා වූ ද ඉන්ධනය එයයි.”

කුන්දේරා සිය යුගයේ කම්පන හා ඛේදාන්ත පිලිබිඹු කලේය; එහෙත් ඒ අකර්මන්‍ය ලෙස සහ පාර්ශ්වික ලෙස ය. ඔහු සිය කලාත්මක අන්තර් දෘෂ්ටිය අවිචාරී බුද්ධිමය ඉබාගාතේ යාමක ඝන ස්ථරයකින් වසා දැමීය. ඔහු චෙකොස්ලොවැකියාවෙන් පිට වීමෙන් සහ සාපේක්ෂ ව නිදහසේ ලිවීමට ඉඩ ලැබීමෙන් පසු   එම ඉබාගාතේ යාම වඩාත් කඨෝර සහ ආත්මීය මට්ටමකට නැඟිනි. (ඇතැම්විට ද ජෝක් හැරුනු විට) ඔහුගේ කෘතීන් බොහෝදුරට මතු වී පෙනෙන්නේ ඔහුගේ කාලය පිලිබඳ විමර්ශනය කිරීමෙහි ලා ඇතැම් තැන්වල දී නිරවද්‍ය හා තීක්ෂන වූත්, සෙසු තැන්වල දී දුබල හා නිෂ්ප්‍රයෝජන වූත් ප්‍රයත්නයන් මාලාවක් ලෙස ය. එහෙත් එම ප්‍රයත්නයන්ට, ජීවිතය පිලිබඳ වඩාත් ම නිරවද්‍ය සහ සුපැහැදිලි චිත්‍රනයක් සඳහා වූ මාවතෙන් ඔහු ඉවතට තල්ලු කර දැමීමට ක්‍රියාත්මක වූ බලගතු සාමාජයීය ක්‍රියාවලීන්ගෙන් හානි සිදු වී ඇත.  

යලිත්, බුද්ධිමය හා කලාත්මක ජීවිතය මත ස්ටැලින්වාදය ඉටු කල විනාශකාරී වැඩ කොටස පිලිබඳ වඩාත් ම ප්‍රගාඪ අන්තර් දෘෂ්ටිය සතුව තුබුනේ ට්‍රොට්ස්කි වෙත ය. ඔහු වරක් සටහන් කල පරිදි:

“සමස්ත ලෝක තත්ත්වය විසින් නිපුන හා සංවේදී කලාකරුවෝ විප්ලවවාදී නිර්මානාත්මක භාවයේ මාවතට අවතීර්න වීම කරා පොලඹවනු ලැබෙති. එහෙත්, අහෝ! මේ මාවත ප්‍රතිසංස්කරනවාදයේ හා ස්ටැලින්වාදයේ කුනු වන මෘත කලේබර විසින් අවහිර කරනු ලැබ ඇත.”     

මාක්ස්වාදීන්ට “කලාව මෙහෙයවීමට, එනම්, ඊට අන පැනවීමට හෝ ක්‍රමෝපාය නිර්දේශ කිරීමට” කිසිදු අභිරුචියක් නැතැයි ට්‍රොට්ස්කි වැඩි දුරටත් කියා සිටියේය. ඔහු නිරීක්ෂනය කල පරිදි, අව්‍යාජ නිර්මානාත්මක විප්ලවවාදී ක්‍රියාකාරීත්වයට

“එය දැනුවත්ව ම සමාජ සංවර්ධනය සඳහා සේවය කරන කල්හි වුව, ඊට ම ආවේනික අභ්‍යන්තර නීති පවතී. විප්ලවවාදී කලාව මුසාව, කුහකකම හා අනුග්‍රහයේ සාරය සමඟ අනුකූල නොවේ. ඉදින් මහජනයාගේ විප්ලවවාදී ව්‍යාපාරය අද දින මානව වර්ගයාගේ ක්ෂිතිජය අඳුරු කරන සංශයවාදයේ හා අසාරවාදයේ වලාකුලු පහ කර හරින්නේ නම් කවියෝ ද, චිත්‍ර ශිල්පියෝ ද, මූර්ති ශිල්පියෝ ද සංගීතඥයෝ ද සිය මාවත් හා විධික්‍රම තුමූ ම සොයා ගනු ඇත්තාහ.”

මේ වූ කලී, ස්ටැලින්වාදය විසින් හානි පමුනුවන ලද්දා වූ කුන්දේරා සහ පරම්පරා ගනනාවක කලාකරුවන්ට උචිත සමරු පාඨයක් වෙයි.

චෙක්-ප්‍රංශ නවකථාකරු මිලාන් කුන්දේරාගේ ජීවිතය හා මරනය පිලිබඳ පරිකථනයක් (1929-2023) – 02 කොටස Read More »

Kundera

චෙක්-ප්‍රංශ නවකථාකරු මිලාන් කුන්දේරාගේ ජීවිතය හා මරනය පිලිබඳ පරිකථනයක් (1929-2023) – 01 කොටස

ජේම්ස් මැක්ඩොනල්ඩ්, සැන්ඩි ඉංග්ලිෂ් විසිනි.

මෙහි පලවන්නේ ලෝක සමාජවාදී වෙබ් අඩවියේ 2023 දෙසැම්බර් 27 දින ඉංග්‍රීසි බසින් පල වූ, ‘A comment on the life and death of Czech-French novelist Milan Kundera (1929-2023)’ යන ශීර්ෂය යටතේ ජේම්ස් මැක්ඩොනල්ඩ් හා සැන්ඩි ඉංග්ලිෂ් විසින් ලියන ලද ලිපියේ සිංහල පරිවර්තනය යි. පරිවර්තනය පරාක්‍රම කුරුප්පු  විසිනි.

චෙක්-ප්‍රංශ නවකතාකරු මිලාන් කුන්දේරා, පසුගිය ජූලි 16 දින පැරීසියේ අභාවප්‍රාප්ත විය. 94 වන වියේ දී සිදු වූ ඔහුගේ මරනය විසින් සනිටුහන් කෙරුනේ, කාලය විසින් ඉක්මවා යනු ලැබ තුබූ වැදගත් නවකතාකරුවෙකුගේ අභාවයයි.

කුන්දේරා ප්‍රංශය කරා විගමනය වූ 1975 වසර හා ආශ්‍රිත කාලය වන විට සහ, විශේෂයෙන් ම 1980 ගනන්වල ඔහු බටහිර ලෝකයේ සාර්ථකත්වය ලද කාලය වන විට, යුරෝපයේ හා ඇමරිකාවේ බුද්ධිමය හා සංස්කෘතික කව ඇද බැඳගෙන තුබුනේ අශුභවාදය, මුලාවන් දූරිභූත වීමෙන් ඇති වන අපේක්ෂා භංගත්වය හා ඓතිහාසික ප්‍රගතිය පිලිබඳ මතිය ප්‍රතික්ෂේප කිරීමයි. කුන්දේරාගේ ලේඛන, සාහිත්‍යය තුල මෙකී මනෝභාවයේ පුරාකෘතිමය ප්‍රකාශනය බවට ම පාහේ පත් විය. සෑමවිටම හා නොවෙනස් ලෙස ම ප්‍රති-කොමියුනිස්ට්වාදී හා නරුම වූ ඔහුගේ අහේතුකවාදය ආමන්ත්‍රනය කලේ, තැචර් – රේගන් සමාජ ප්‍රතිවිප්ලවය, සමාජ අසමානතාවයේ මහා පිම්ම සහ විශ්ව විද්‍යාල මන්ඩප තුල පශ්චාත්නූතනවාදයේ නැඟීම විසින් නිර්මානය කරන ලද ප්‍රතිගාමීත්වයට ය.    

තමාගේ ම කලා නිර්මාන ද, ස්වකීය වර්ධනය ද තම ප්‍රමාද දෝෂ ද සම්බන්ධයෙන් වගකිව යුත්තේ කුන්දේරා ම බවට විවාදයක් නැත. කෙසේවෙතත්, ඔහුගේ කනගාටුදායක ගමන්පථය හා ඉරනම සම්බන්ධයෙන් අන් සියල්ලටමත් වඩා විශාලතර හා ගැඹුරුතර දෝෂ දර්ශනයට ලක් විය යුත්තේ, “කම්කරු පන්ති ව්‍යාපාරයේ සිෆිලිස් රෝගය” ලෙස ලියොන් ට්‍රොට්ස්කි විසින් හඳුන්වා දෙන ලද ස්ටැලින්වාදයයි. ට්‍රොට්ස්කි පැහැදිලි කල පරිදි, එහි කාර්යභාරය “අපරාධකාරී ද, අනර්ථකාරී ද වේ.” මක්නිසාද යත්, ස්ටැලින්වාදය, “අධිරාජ්‍යවාදයට තමන් පුදන සේවාවන් ඔක්තෝබර් විප්ලවයෙන් හා බෝල්ෂෙවික්වාදයෙන් සොරකම් කර ගත් අධිකාරයෙන් ආවරනය කරන නිසාය.” කුන්දේරාගේ ජීවිතය හා ඔහුගේ කෘති එකට ගත් විට එය, ස්ටැලින්වාදයේ කටයුතුවල ව්‍යසනකාරී බලපෑම් පිලිබඳ කාරක අධ්‍යයනයකට (Case Study) සෑහේ.  

කුන්දේරා නවකතා 10 ක කතුවරයා විය. ඉන් වඩාත්ම ප්‍රසිද්ධියට පත් වූ ඒවා වූයේ, The Joke (සරදම) [1967], The Book of Laughter and Forgetting (හාස්‍යයේ සහ අමතකවීමේ පොත) [1979] හා The Unbearable Lightness of Being (පැවැත්මේ උසුලා සිටිය නොහැකි තරමේ සැහැල්ලුව) [1984] යන ඒවා ය. එමෙන්ම, කුන්දේරා විසින් ලියන ලද තවත් පොත් හා නිබන්ධ ගනනාවක් වෙයි. The Art of the Novel (නවකතා කලාව) [1986] සහ The Curtain (තිරය) [2005] වන් කෘතීන් මෙන් ම, කෙටි කතා (ඒවායින් ඇතැම් ඒවා Laughable Loves (හාස්‍යජනක ප්‍රේමයන්) [1974] කෘතිය තුල පල වී ඇත) සහ නාට්‍ය ගනනාවක් ද ඊට ඇතුලත් ය. ඔහුගේ නාට්‍ය අතරින් වඩාත් කැපී පෙනෙන නිර්මානය වූයේ, 1983 දී මහත් වූ මාධ්‍ය තූර්ය ඝෝෂා මධ්‍යයේ කේම්බ්‍රිජ්, මැසචුසෙට්ස්හි (ඇමරිකන් රිපර්ටරි තියටර්) නිෂ්පාදනයක් ලෙස ලේඛිකා-විචාරිකා සූසන් සොන්ටැග් විසින් අධ්‍යක්ෂනය කරන ලද Jacques and His Master (ජැක් සහ ඔහුගේ හාම්පුතා) [1981] නම් නලුවයි.        

චෙකොස්ලෝවැකියාවේ අතෘප්තිය පැතිර ගිය කාල පරිච්ඡේදයක් වූ 1950 ගනන්වල අගභාගයේ හා 1960 ගනන්වල දී කුන්දේරා සැලකිය යුතු කලාකරුවෙකු ලෙස පරිනත විය. ආර්ථික පරිහානියක් විසින් ජනගහනයේ වඩාත් වරප්‍රසාදිත ස්ථර සතුටු කිරීමට බල කෙරී තුබූ අන්ටෝනින් නොවෝට්නිගේ තන්ත්‍රය කෙරේ, සැලකිය යුතු කම්කරු පන්ති ප්‍රතිවිරෝධයක් ජනනය කරනු ලැබ තිබින. 1962 දී ගමනාගමන සීමා කිරීම් ලිහිල් කිරීමට කටයුතු කල නොවෝට්නි නව “විවෘත භාවයක” හැඟවීමක් වශයෙන් කීර්තිමත් ජර්මානු-චෙක් ලේඛක ෆ්‍රාන්ස් කෆ්කා පුනරුත්ථාපනය කලේය. චෙක් චිත්‍රපටය මේ වන විටත් “නව රැල්ල” ලෙස එහි වර්ධනය ආරම්භ කොට තිබූ අතර, 1964 වන විට මිලෝස් ෆෝමන්ගේ ප්‍රථම වෘත්තාන්ත චිත්‍රපටය වූ බ්ලැක් පීටර් ප්‍රදර්ශනයට පැමින තිබින. කුන්දේරා, ප්‍රාග්හි ප්‍රාසාංගික කලා ඇකඩමියේ (FAMU) සිනමා සහ රූපවාහිනී පාසලේ දී මෙකී සිනමාකරුවන් බොහෝ දෙනෙකුට සමීප ව සිටි අතර, ඇත්තෙන්ම ඔවුන්ගෙන් ගනනාවකට උගන්වා ද තිබින.   

ඔහුගේ ප්‍රථම නවකතාව වූ ද ජෝක් කෘතිය 1965 වන විට නිමා කර තිබූ නමුත් එය 1967 වන තෙක් පල වූයේ නැත. එය, චෙකොස්ලෝවැකියානු කොමියුනිස්ට් පක්ෂයේ (CSK) පක්ෂපාත සාමාජිකයෙකු වූ ලුඩ්වික් නම් ශිෂ්‍යයෙකු පිලිබඳ කථා ප්‍රවෘත්තියකි. ඔහු, “ට්‍රොට්ස්කි දිනේවා!” යන පාඨයෙන් අවසන් වන හාස්‍යජනක තැපැල්පතක් සිය පෙම්වතියට යැවීම නිසා පක්ෂයෙන් නෙරපනු ලබයි.   

කුන්දේරා ම 1950 දී ලද අත්දැකීම් මත පදනම් වූවක්යැයි සැලකෙන ‘විහිලුව’, ලුඩ්වික්ට හමුදා දන්ඩන ඒකකයක ගෙවන පස් වසරක ජීවිතයක් හිමි කර දෙන අතර, ඒ කාලයේ ඔහු ප්‍රාදේශීය කම්හල් කම්කරු ස්ත්‍රියක වන ලුසී සමඟ පෙමින් බැඳෙයි. කාලයාගේ ඇවෑමෙන් ඔහු විද්‍යාඥයෙකු බවට පත් වන අතර, නවකතාවේ කථා පුවත කේන්ද්‍ර වන්නේ තමන් පක්ෂයෙන් නෙරපා හැරීමට මුල් වූවන්ගෙන් පලි ගැනීම සඳහා ලුඩ්වික්ට පවතින අභිලාෂය වටා ය.

මෙම පොත, ස්ටැලින්වාදී තන්ත්‍රයේ කුහකවත මෙන් ම එහි අභූතරූපතාව කෙරේ ද ආමන්ත්‍රනය කල හෙයින්, 1968 වර්ෂයේ සහනදායී “ප්‍රාග් වසන්තය” සමයේ එය දැවැන්ත ජනප්‍රියත්වයක් අත්පත් කර ගත්තේය. එය ප්‍රකාශයට පත්වීමට පවා පෙර, සිනමාකරු යෙරොමිල් යිරැෂ් එහි සිනමා තිර පිටපත ලිවීම ආරම්භ කලේය. චිත්‍රපටය 1969 දී තිරගත විය.

Kundera
මිලාන් කුන්දේරා, 1980 [ඡායාරූපය: එලිසා කැබෝ / අවසරය: CC BY 3.0]

සිය ඉදිරි ප්‍රබන්ධවල දී කුන්දේරා පූර්වව්‍යාපෘත වීමට නියමිත වූ බොහොමයක් තේමා ඒ වන විටත් පැවැතින: ඉතිහාසය පිලිබඳ අවිශ්වාසය, අභූතරූපය හා අවිචාරය කෙරේ පමන ඉක්මවා පුම්බවන ලද ආකර්ෂනය, සහ, පුලුල් ලෝකයෙන් ආරක්ෂා වී රැකවරනය ලැබීමේ මඟක් ලෙස පෞද්ගලික ජීවිතය – විශේෂයෙන් ම ප්‍රේමය හා කාමය – වෙත හැරීමක්. ද ජෝක්හි ඔහු සිය කම්කරු චරිත නිරූපනය කරන්නේ තන්ත්‍රයට ප්‍රතිවිරුද්ධ ලෙස හෝ උදාසීන ලෙස වේවා, එනමුත් අත්‍යවශ්‍යයෙන් ම අකර්මන්‍ය චරිත ලෙස ය. ලුඩ්වික්ට නරක ලෙස සැලකීමෙන් හා ඔහු නෙරපා හැර පිටස්තරයෙකු බවට පත් කිරීමේ ආතතීන්ගෙන් නිපන් ඔහුගේ චිත්තවේගී ආතතීහු, තුමූ ම, අතෘප්තිකර චිත්තවේගීය සම්බන්ධතා මාලාවක් තුල වැඩ කිරීමට නැඹුරු වෙති. ජීවිතය වඩාත් යහපත් කර ගැනීම සඳහා වන සමාජ අරගලයක් තුල කවරාකාර හෝ විසඳුමක් පවතින බවක් ලුඩ්වික් මෙන් ම පැහැදිලිව ම කුන්දේරා මත් නොදකියි.  

ලේඛකයා චෙකොස්ලෝවැකියානු ඉතිහාසය තුල – විශේෂයෙන් ම 1948 න් මෙපිට කාලය තුල – ඒ අත මේ අත සැරිසරන නමුත්, 1953 සිදු වූ ස්ටැලින්ගේ මරනය සම්බන්ධයෙන් වේවා, ස්ටැලින්ගේ අපරාධ රාශියක් පිලිබඳ විස්තරාත්මක තොරතුරු හෙලිදරව් කල නිකිටා කෘෂෙව්ගේ 1956 “රහස් දේශනය” සම්බන්ධයෙන් වේවා, නැතහොත් නාසීන් විසින් අල්ලා ගනු ලැබීම සහ චෙකොස්ලෝවැකියාවේ ම විප්ලවවාදී ඉතිහාසය සම්බන්ධයෙන් පවා වේවා, ඔහුගේ කෘතීන්ගේ එන කවර හෝ චරිතයක් සිතන්නේ, කැපී පෙනෙන අල්පමාත්‍ර වූ පමනෙකිනි. ඒවා සම්බන්ධ ව සඳහන් වන නමුදු, පෙනී යන පරිදි, ඒවා ඔහුගේ චරිත මත කිසියම් මුද්‍රාවක් තබා නැත. එකී වර්ෂවල ස්ටැලින්වාදයේ අර්බුදය කෙරේ ඔහුගේ ප්‍රතිචාරය පලාත්බද වූත් ජාතික වූත් එකක් බැව් පෙනී යයි.

පශ්චාත් යුද්ධකාලීන කාල පරිච්ඡේදයේ විප්ලවවාදී උදම් රල හමුවේ කුන්දේරා කිසිසේත් නොසැලුනු බවක් මෙයින් අදහස් නොවේ. (ඔහුගේ කථාවේ එන පහත විස්තරය බලන්න.) 1948 කොමියුනිස්ට් පක්ෂය බලය අල්ලා ගැනීමේ ප්‍රථම සංවත්සරය වෙනුවෙන් පැවැති මහජන පෙලපාලියකි. ඉතාලි ස්ටැලින්වාදී නායක පල්මිරෝ ටොග්ලියට්ටි කුඩා වේදිකාව මත පෙනී සිටියි. තරුන ගායක කන්ඩායමකට, ‘බන්දේරා රෝසා’ නම් ඉතාලි විප්ලවවාදී ගීය ගායනා කිරීම මඟින් සිය ජාත්‍යන්තරවාදය පල කිරීමට අවශ්‍ය වේ. මේ සිදුවීම, සිය කථාවේ එක් චරිතයක දෘෂ්ටි කෝනයෙන් ඔහු විස්තර කරන්නේ මෙසේය:  

… ටිකෙන් ටික වඩවඩාත් කටහඬවලින් ගීතය පන ලැබීය, සිදුවෙමින් පවතින්නේ කුමක්දැයි ජනයා අවබෝධ කර ගැනීමට පටන් ගත්හ. මේ අතර ගීතය, ප්‍රතිරාව නංවන දැවැන්ත කෝෂයකින් පිට ව නැඟෙන සමනලයෙකු සේ ජනක්ෂෝභය මතින් චතුරශ්‍රය තුල නැඟී ආවේය.

එහෙත් ඉනික්බිතිව නවකතාව මාරු වන්නේ CSK ශිෂ්‍ය සංවිධානය ගර්හිත හා තකතීරු ආකාරයෙන් ලුඩ්වික්ගේ ඊනියා මිත්‍යාමතික තැපැල්පත සම්බන්ධයෙන් ඔහුගෙන් ප්‍රශ්න කරන සිදුවීම කරා ය:

“මා විවෘත තැපැල්පතක මගේ වාක්‍ය ලියා තිබුනේ සියලු දෙනා විසින් එය දකිනු ලැබීම සඳහායැයි ද, මගේ වචනවල, මගේ චිත්තවේගයන්ගේ ස්වභාවයෙන් පැහැදිලි කිරීමට සමත් නොවන වෛෂයික වැදගත්කමක් තුබුනේයැයි ද ඔවුහු කීහ. මා කෙතරම් දුරට ට්‍රොට්ස්කි කියවා ඇත්දැයි ඔවුහු ඊලඟට ප්‍රශ්න කලෝය. එකක්වත් නැතැයි මම කීමි. මට කියවීමට පොත් දුන්නේ කවුරුන්දැයි ඔවුහු මගෙන් ඇසූහ. කිසිවෙකු නැතැයි මම කීවෙමි. මට මුන ගැසී ඇති ට්‍රොට්ස්කිවාදීන් කවුරුන්දැයි ඔවුහු ඇසූහ. කිසිවෙකු නැතැයි මම කීවෙමි. වහා ම ක්‍රියාත්මක වන ලෙසින් ශිෂ්‍ය සංගමයේ මගේ තනතුරින් මා ඉවත් කරන බව කියූ ඔවුහු, මගේ කාර්යාලයේ යතුරු ඔවුන්ට දෙන ලෙස කියා සිටියෝය.

මෙම අකරතැබ්බයෙන් පසු ලුඩ්වික් නරුම භාවයට පත්වෙයි. නවකතාව මෙහි දී රට තුල නින්නාද දෙන තතක් හැඬවීය – ඇතැම්විට, යම් තරමකින් ඒ, නවකතාවේ අග කොටසට වන්නට කුන්දේරා, “සමාජවාදය” එය පැවැති ආකාරයෙන් ප්‍රතිසංස්කරනය කල හැකිය යන ශක්‍යතාව බැහැර කල නිසා විය හැකිය.

තන්ත්‍රයට එරෙහි ප්‍රතිවිරෝධතාව සැබෑ ප්‍රගතිශීලී ආකෘතීන් අත්පත් කර ගත් අතර ම, ජාතිකවාදී ආකෘතීන් ද අත්පත් කර ගත් බව, කිසිසේත් පුදුමයට කරුනක් නොවේ. 1967ජූනියේ පැවැති චෙක් ලේඛක සංගමයේ සිව්වන සම්මේලනයේ දී කුන්දේරා පැවැත්වූ කථාව කේන්ද්‍රගත වූයේ චෙක් ජාතික සාහිත්‍යය සහ, යුරෝපා සංස්කෘතිය තුල එය දරන ස්ථානය පිලිබඳ ප්‍රශ්න මත ය. මෙය ඔහුගේ ජීවිතය පුරා ම ඔහු යලියලිත් පෙරලා පැමිනි විෂයයක් විය.

Novotny
චෙක් ස්ටැලින්වාදී නායක ඇන්ටොනින් නොවෝට්නි [ඡායාරූපය ANEFO / අවසරය: CC BY 3.0)

ද ජෝක් කෘතිය තුල කුන්දේරා, ස්ටැලින්වාදය යනු මාක්ස්වාදයේ ප්‍රභේදයකි යන සාවද්‍ය වූත්, ගැඹුරින් ම මංමුලාසහගත වූත් සංකල්පයේ තරයේ එල්බ සිටී. ලේඛකයා ට්‍රොට්ස්කිගේ කෘතීන් අතරින් සමහරක් කියවා තුබුනා විය හැකිය. එහෙත් ඔහුගේ ප්‍රථම නවකතාව තුල ශ්‍රේෂ්ඨ රුසියානු විප්ලවවාදියාගේ නම හුදෙක් අත්‍යන්ත මිත්‍යාවාදයකි; ප්‍රකෝපකරනයකි; 1923 සිට වාම විපක්ෂය සහ හතරවැනි ජාත්‍යන්තරය විසින් ඉදිරිපත් කරන ලද ලෝක විප්ලවයේ වැඩ පිලිවෙල පිලිබඳ කිසිදු සඳහනක් නැත.

ඒ කාලයේ මෙම ඉතිහාසය කුන්දේරාට හා අනෙකුත් විරුද්ධ මතධාරී බුද්ධිමතුන්ට බොහෝදුරට ම දත නොහැක්කක් විය. මෙය හුදෙක් ස්ටැලින්වාදී මර්දනය හා වාරනය නිසා ම ඇති වූ තත්ත්වයක් නොව, ඉදින් චෙකොස්ලෝවැකියාවේ හා සෝවියට් සංගමයේ දී මෙන් ඔවුන් බලයේ සිටියේ වේවා, නැතහොත් ප්‍රංශයේ හා ඉතාලියේ මෙන් ඔවුන් කම්කරු පන්තිය තුල ධනවාදයට පක්ෂපාතී “විපක්ෂ” ආරක්ෂක බැම්මක පරිද්දෙන් ක්‍රියා කලේ වී වේවා, පශ්චාත් යුදකාලීන උත්පාතයේ තතු යටතේ කම්කරු පන්තිය හා පොදුවේ වාම බුද්ධි ජීවීන් මත ආධිපත්‍යය දැරූ ස්ටැලින්වාදී හා සමාජ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී නිලධරයන්ගේ දැවැන්ත දේශපාලන හා සංස්කෘතික ආනුභාවය මත ද ඇති වූවක් විය.   

එමෙන් ම, ලෝක සමාජවාදී වෙබ් අඩවිය විසින් ලේඛනගත කරනු ලැබ ඇති පරිදි, සෝවියට් සංගමයේ හා නැගෙනහිර යුරෝපයේ ස්ටැලින්වාදී නිලධරයන් වමට තල්ලු කිරීමට හා ප්‍රතිසංස්කරනය කිරීමට හැකි බව කියා සිටි පැබ්ලෝවාදය නමින් පතල වූ ප්‍රවනතාවය බිහි වීමෙන් ට්‍රොට්ස්කිවාදී ව්‍යාපාරය මත ම ද සෑහෙන පීඩනයක් ක්‍රියාත්මක විය. පැබ්ලෝවාදය, ස්ටැලින්වාදීන් විසින් පාලනය කරන ලද රටවල අව්‍යාජ ට්‍රොට්ස්කිවාදයට එරෙහිව කඩාකප්පල්කාරී ලෙස ක්‍රියා කලේය.   

කුන්දේරා 1929 දී චෙකොස්ලෝවැකියාවේ බර්නෝ හි මධ්‍යම පන්තික පවුලක, ප්‍රමුඛ චෙක් ජාතික පියානෝ වාදක ගාන්ධර්වයෙකු වූ ලුඩ්වික් කුන්දේරාගේ පුත්‍රයා ලෙස උපත ලැබීය. ඔහුගේ හැඩ ගැස්ම කෙරේ වැදගත් බලපෑමක් කල අවුරුදු ගත වූයේ ජර්මානුන් විසින් යටත් කරනු ලැබ සිටි තතු යටතේ ය. 1944 දී රතු හමුදාව නාසීන් පරාජය කර බටහිරට පන්නා දමා චෙකොස්ලොවැකියාව නිදහස් කර ගත් අතර, දශ ලක්ෂ සංඛ්‍යාත චෙක් ජනයා සමාජවාදයේ අපේක්ෂාවන්ට සහාය දුන්නෝය. ඔහුගේ පරපුරේ බොහෝ දෙනා අනුව යමින් කුන්දේරා ද සිය 18 වන වියේ දී, එනම් 1947 දී, කොමියුනිස්ට් පක්ෂයට බැඳුනු අතර, ඊලඟ වර්ෂයේ ස්ටැලින්වාදීන් බලයට පැමිනීම උද්‍යෝගිමත් අභිනන්දනයකින් යුතුව පිලිගත්තේය.     

ආරම්භයේ දී කුන්දේරා ප්‍රාග්හි චාල්ස් සරසවියේ සංගීත සංයෝජනය උගත්තේය – ඔහුගේ කෘතීන් තුල සංගීතය කෙරේ වූ නොසැලෙන ආදරයක් හා සැලකිල්ලක් පෙන්නුම් කෙරේ – එහෙත් පසුව ඔහු ප්‍රාසාංගික කලා ඇකඩමිය (FAMU) තෝරා ගත්තේය. මෙම කාල පරිච්ඡේදය තුල ඔහු ව්ලදිමීර් මායාකොව්ස්කි රුසියානු-සෝවියට් කවියාගේ කවි පරිවර්තනය කර පල කල අතර තමන්ගේ ම අධිතාත්විකවාදී කවි ද පල කලේය. 1950 දී ඔහු CSK සංවිධානයෙන් නෙරපා හරින ලදී. එහෙත් FAMU වෙතින් උපාධිය ලැබූ ඔහු එකී සරසවියේ ම ලෝක සාහිත්‍යය පිලිබඳ කථිකාචාර්යවරයෙකු ලෙස පත් කර ගන්නා ලදී. ඔහුගේ ප්‍රථම කාව්‍ය සංග්‍රහය වූ Man: A Wide Garden (මිනිසා: පුලුල් ගෙවුයනක්) 1953 දී ප්‍රකාශයට පත් විය.

දෙවන කොටසට…

චෙක්-ප්‍රංශ නවකථාකරු මිලාන් කුන්දේරාගේ ජීවිතය හා මරනය පිලිබඳ පරිකථනයක් (1929-2023) – 01 කොටස Read More »

Munnel

“මනල්” (වැලි) චිත්‍රපටයේ අධ්‍යක්ෂ විසාකේස චන්ද්‍රසේකරම් සමඟ හෝරාවක්

නන්දන නන්නෙත්ති විසිනි.

ලොව ප්‍රමුඛතම සිනමා උලෙල ත්‍රිත්වයෙන් එකක් ලෙස සැලකෙන නෙදර්ලන්තයේ 52වන රොටඩෑම් අන්තර් ජාතික සිනමා උලෙලේ “ටයිගර් තරගකාරී අංශය” නියෝජනය කරමින්, මෙතෙක් මේ උලෙල සදහා ඉදිරිපත් කල කිසිදු ශ්‍රී ලාංකික චිත්‍රපටයකට ලබා ගැනීමට නො හැකි වූ එහි වැදගත්ම සම්මානයක් වන ටයිගර් ජූරි සම්මානයට හිමිකම් කී සහ, 2023 වසරේ තවත් අන්තර් ජතික සිනමා උලෙල 10කට ඉදිරිපත් කර සම්මාන තුනක් ද, දෙරන ලක්ස් සිනමා උලෙලේ “හෙට දිනයේ සිනමා කෘතිය” සම්මානය ද හිමි කර ගත් “මනල්” (වැලි) නොවැම්බර් 3දා සිට ශ්‍රී ලංකාවේ තෝරාගත් සිනමාහල් කිහිපයක පමනක් සීමා සහිත වාර ගනනක් ප්‍රදර්ශනය කෙරුනි. සම්මානලාභී චිත්‍රපට අධ්‍යක්ෂ  විසාකේස චන්ද්‍රසේකරම් මෙම සිනමා කෘතිය අධ්‍යක්ෂනය කර තිබේ.

Visakesa
අධ්‍යක්ෂ විසාකේස චන්ද්‍රසේකරම්

මනල්, වසර 27ක උතුරු-නැගෙනහිර යුද්ධයේ වධ වේදනාවලින් පසු ජයග්‍රාහී වර්ගවාදී රාජ්‍ය හමුදාවලට කොටු වී, රුදුරු වැලි කතරේ ජීවිතය සඳහා පොර බදන මිනිසුන්ගේ කතාවයි.

සිය මවගේ හුදකලා, එහෙත් අප්‍රතිහත ධෛර්යයෙන්, කල අරගලය නිසා නිදහස ලබන දෙමල සටන්කරුවෙකු වන රුද්‍රන්, සිරගෙයින් පිටතට පා තබන්නේමත්, අතුරුදන් වූ සිය පෙම්වතියගේ ඡායාරූපයක් පැලඳ ගෙන ය. එහි “දුටුවාද?” යන ප්‍රශ්නය සටහන් ව ඇත. ඔහු සිරගතව කරනු ලැබ තිබුනේ ත්‍රස්තවාදය වැලැක්වීමේ පනත යටතේ ආන්ඩුවේ ආරක්ෂක අංශ විසින් බලහත්කාරයෙන් ලබා ගන්නා ලද කටඋත්තර සාක්ෂි ලෙස යොදාගෙන ය.

Mun
“මනල්” (වැලි)

නිදහස් වූ දින සිට රුද්‍රන් සිය මන බැඳි අවිහිංසක යුවතිය, වානි සොයා ගැනීමට සියලු වෙහෙස දරයි. ශාස්ත්‍රකාරියක් වන ඔහුගේ මව, සෙල්ලම්මා, සෙසු ගම් වැසියන්ගේ අතුරුදන් වූ ඥාතීන් ගැන ශාස්ත්‍ර කීමෙන් ජීවත් වන නමුත්, සිය පුතුගේ ආදරවන්තිය ගැන කීමට ඇය අපොහොසත් ය. මිනිස්සු සිය ඥාතීන් ඉල්ලා කෝවිල් හා දේවාල තුල පිරෙති. රුද්‍රන් දෙවියන් විශ්වාස නො කරයි. එහෙත් සියලු උත්සාහයක් අසාර්ථක ව අසරන වූ ඔහුට දෙවියන් යදින්නට අවසානයේ සිදු වේ. එල්ටීටීඊ සැකකාරියක් ලෙස සිරගතව සිට නිදහස ලැබූ වානි සිය පවුල සමග ගමට එන්නේ මේ අතරතුර ය. ඒ රුද්‍රන්ගේ ප්‍රේමවන්තියයි. ඇය නිහඩ ය. දුක්බර ය. සිත රුද්‍රන්ට ය. එහෙත් අනාරක්ෂිත ය. නිදහස අහිමි ය. රුද්‍රන් බලා සිටිය දී ඇගේ දෙමාපියෝ වානි ඔස්ට්‍රේලියාවට පටවති.

ද සෝෂලිස්ට් වෙබ් අඩවිය චන්ද්‍රසේකරම් සමග මනල් ඇතුලු ඔහුගේ නිර්මාන කාර්යය සම්බන්ධව සංවාදයක යෙදුනේය. 

විසාකේස චන්ද්‍රසේකරම් (විසා):          

මනල් චිත්‍රපටයෙ මතු පිටින් තියෙන්නෙ පුද්ගලික, මානුෂික ප්‍රශ්නයක්. එක පැත්තකින් යුද්ධයෙන් ජය ගත් ලංකාවේ හමුදාවේ සහ රාජ්‍ය යන්ත්‍රනයෙන් පීඩාවට පත් වීමත්, අනික් අතට එම සමාජය තුලම මිනිසුන් මුහුන දෙන පීඩනයත් යන මේ  දෙක තුල තමයි මිනිසුන් ජීවත් වෙන්නේ.

නන්දන නන්නෙත්ති (නන):   

ඔබ වෘත්තියෙන් නීතිඥවරයෙක්, විශ්ව විද්‍යාල ආචාර්යවරයෙක් මේ අතර කලාවට ඔබේ ප්‍රවිශ්ඨය සිදු වුනේ ඇයි? කෙසේ ද? එයින් ඔබ බලාපොරොත්තු වුනේ කුමක් ද? සමාජ දේශපාලන ප්‍රවනතා නියෝජනය කරන ප්‍රවනතාත්මක කලා නිරිමාන සඳහා ඔබේ යොමු වීමට විශේෂිත හේතුවක් තිබේ ද?

විසා::         

සාමාන්‍ය පෙල කලාට පසු මට චිත්‍රපට කිහිපයක ම සහාය අධ්‍යක්ෂකවරයෙකු ලෙස වැඩ කිරීමට අවස්ථාව ලැබෙනවා. මට චිත්‍රපට කලාවට පැවති උනන්දුව යටපත් කරන්න සිදු වුනා, අධ්‍යාපන අවශ්‍යතා හා රැකියාවක් කිරීමට ඇති වුවමනාව නිසා. නමුත් විශ්ව විද්‍යාලය තුල කෙටි නාට්‍ය කලා. ශුද්ධ කලා එනම් භරත නාට්‍ය වගේ දේ පවා මම කර තිබෙනවා. පසුව විශ්ව විද්‍යාලයෙන් පිටවෙන්න ඔන්න මෙන්න වගේ ප්‍රථම දිගු නාට්‍යය “තහනම් අඩවිය” ලියනවා. ඒක එල්ටීටීඊ සංවිධානයේ සිය දිවි නසා ගන්නා බෝම්බකරුවෙකු පිලිබඳ කතාවක්. එහි ඉංග්‍රීසි පිටපතට ග්‍රේෂියන් සම්මානය හිමි වෙනවා. ඉන් වසර 4කට පමන පසු මගේ දෙවන නාට්‍යය “දේවදාසි” නමින් එලි දක්වනවා. ඒක කඳුකරයට ගෙන අවුත් පදිංචි කරවන ලද වතු කම්කරුවන් සම්බන්ධ කතාවක්. මෙය සිංහල සහ ඉංග්‍රීසි යන භාෂා ද්වයෙන් ම නිර්මානය කරනවා. “කටු යහන”  2004 අග දී නිෂ්පාදනය වෙනවා. එය LGBTIQ, එනම් සමකාමී ආදරය, පිලිබඳ කතාවක්. පසුව Tigers Don’t Confess නමින් නවකතාවක් ලියා පල කරනවා. “සයපෙති කුසුම” සිංහල චිත්‍රපටය, “රජ සහ ඝාතකයා” නව කතාව, ඊට පසු පාංශු චිත්‍රපටය. අවසානයට කල මනල් අවුරුදු 14ට පෙර ලියු කතාවකින් කල චිත්‍රපටයක්.

නන:

ඔබේ අවසන් චිත්‍රපට දෙක නම්වලට යොදා ගත්තේ “පාංශු” (පස්) සහ “මනල්” (වැලි) යන සංකල්ප රූපයි. මේ නාමකරනයන් ඒ චිත්‍රපටවල ආකෘතියෙන් හා අන්තර්තයෙන් ගලා අවුත් ඇති බව අපට හොදටම දැනෙනවා.   

Paangshu
“පාංශු” (පස්)

විසා:

“පාංශු” සමූහ මිනී වලක පස්වලට යට කරපු සිද්ධියක්. ඒ සැඟවූ දේ එලියට ගැනීමට සමාජයේ පවතින පසුබෑම, ඒ පිටුපස තියෙන අධ්‍යාත්මික සංකල්ප – පාංශුකූලය වගේ පුරුදුවලින් එන – මේ හැම දේම බල පෑවා. “මනල්” වලදීත් පයට පෑගෙන වැලි දූවිලි කියන අදහස, ඒ තරමටම පුද්ගලයන් සමාජයේ පහත් කොට සලකනවා කියන එක. ඒ වගේම මූදෙ වැලි කනවා කියන එක බඩගින්නට. එලෙස ඉතාම දුෂ්කර ලෙස ජීවිතය නැවත ලබා ගත් ජන කොටසක් ගැන කියවෙන කතාවක්. ඒ වාගෙම මිනිස්සු මේ වැල්ලේ පෙරලෙනවා, වැල්ලෙ චිත්‍ර අදිනවා, නේකාකාර දේවල් සිද්ධ කරනවා. පඨවිමය ද්‍රව්‍ය මේ චිත්‍රපටයේ රූපවලට ගෙන ඒම දේශපාලන අදහසක් ඉස්මතු කිරීම සඳහා හිතා මතා කල දෙයක්. එමෙන්ම, එය අමු දේශපාලනය නො වේ, සෞන්දර්යාත්මක ව්‍යායාමයක්. ඒ එක්කම, යම් කිසි ආකාරයකට පුද්ගලයන්ගේ අධ්‍යාත්මික විශ්වාස – spirituality – ගැන පිටතින් සිට බලන කෙනෙක් ලෙස මම දකින දේ ප්‍රතිනිර්මානය කිරීමක් සඳහා මේ සංකල්ප යොදා ගෙන තියෙනවා.

නන:

මනල් චිත්‍රපටයේ දී, ප්‍රේම වෘත්තාන්තයක් තුලින් යුද්ධයේ සිදු වීම්, විශේෂයෙන් එල්ටීටීඊ අභිලාෂයන් හා සාමාන්‍ය ජනතාවගේ අභිලාෂයන් අතර යම් පරස්පර විරෝධතාවක් සමහර තැන්වලින් ඉස්මතු වෙනවා. පෙම්වතිය සම්බන්ධ පෙම්වතාගේ සිත් කා වදින මතකයන්, විනෝද චාරිකා, ඉතා හුරතල් විදියට හැසිරුනු සෙසු අය මවිතයට පත් කල ඇගේ විශේෂී ගායනා හැකියාව; ඒ වගේ ම හොඳටම දැනෙන දෙයක්, යුද්ධය තුල ඔවුන් ඇද වැටෙන තත්වය. ඇය එල්ටීටීඊ පුහුනු වලදී දී එක ඇහැක් වපර බව පෙන්වා ඒකෙන් ගැලවෙන්න වැඩ කරපු හැටි. මේවා, යුද්ධය තුල ම පැවති පරස්පර විරෝධයන් අපට මුන ගස්වනවා. මේ අත්දැකීම කලාත්මකව ප්‍රතිනිර්මානය කර ගැනීම සිදුකලේ කෙසේ ද?

Munnel
මනල්

විසා:

මගේ වැඩ බොහොමයක් පුද්ගලික අත්දැකීම්වලින් පටන්ගන්න වැඩ. මේ අත්දැකීම් හරිම විස්තරාත්මකයි. හේතුව මට උතුරු නැගෙනහිර සම්බන්ධකම් තිබීම සහ නීති වෘත්තියේ දී ඒ පැතිවල වැඩ කරපු එක. එල්ටීටීඊ සංවිධානය හා ඒ පිරිස් සම්බන්ධයෙන් මට පැවති යම් කිසි ආකාරයේ දැනුම බලපානවා විශ්වාසනීයත්වය ඇති කර ගන්න. ඒ එක්කම මෙය වරද්දා නො ගැනීම සඳහා ඒවා සම්බන්ධයෙන් කරන ශාස්ත්‍රීය මට්ටමේ පර්යේෂනත් වැදගත් වෙනවා. මගේ පීඑච්ඩී තීසිස් එක ත්‍රස්තවාදය වැලැක්වීමේ පනත යටතේ බලහත්කාරයෙන් ගන්නා පාපෝච්ඡාරන යොදා ගැනීම. අත්දැකීම සහ පර්යේෂනය කියන දෙකම වඩාත් වැදගත් වෙනවා කතාවක් විශ්වාසනීය විදියට කියන්න. තුන්වෙනුව, චිත්‍රපටකරනයේ දී තවත් කරුනක්, එම සිද්ධීන්ට මුහුන දුන් අය ලංකර ගැනීම. මම හැම වෙලාවෙම උතුරු නැගෙනහිර දැනට ජීවත් වන හෝ කලින් ජීවත් වෙලා අත්දැකීම් ඇති අය සම්බන්ධ කර ගත්තා. කාර්මික ශිල්පීන් පවා එහෙමයි ගත්තේ. විශ්වාශනීය විදියට මේ කතාව කියන්න ඒවා ප්‍රයෝජනවත් වුනා.

මම ප්‍රවනතාත්මක කලාවට යොමු වීමට හේතු කීපයක් තියෙනවා. එකක් මම ජීවත් වන අවධිය. නීති වෘත්තියෙන් ලැබෙන අවස්ථාව, සමාජයේ පවතින යටි පැත්ත වටහා ගන්න. කරපු හැම නිර්මානයක් පිටිපස්සෙම තියෙන්නෙ යටත් විජිතවාදී නීතිමය සම්බන්ධතා පිලිබඳ යම් කිසි ප්‍රශ්න කිරීමක්. මේ හැම නිර්මානයකම සෘජුව හෝ වක්‍රව ඒක තිබුන කියා මට හිතෙනවා.

නන:

පැහැදිලියි. නීතිය සම්බන්ධ ඔබේ අභියෝගය කුමක් ද?

විසා:

අවුරුදු 70ක් වෙනවා යටත් විජිතවාදයෙන් නිදහස ලැබිලා. කාර්මීකරනයත් සමඟ අපට ලැබුනු ධනවාදී ආයතන ව්‍යුහය ඉතා වැදගත්. දෙවනුව එය පවත්වා ගැනීමට අපට දීපු නීති ව්‍යුහය. ඒ නීති අපට ලබා දෙන්නේ අපේ පැවැත්මට නො වේ. ඔවුන්ගේ පැවැත්මටයි. කුමන තත්වයක් යටතේ වුවත් සුජාතභාවයක් නැති ආන්ඩුවක් පවත්වාගෙන යන්න සුජාතභාවයක් නැති නරුම නීති  අපට හඳුන්වා දී තිබෙනවා. නමට ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය තිබිය දී වැඩවසම්වාදයත් මෙහි ඉතිරි කර ගත්තා. වෙනස් ස්වරුපයකින් වැඩවසම් ක්‍රමයත් පවත්වාගෙන යනවා. යටත් විජිත කාලයේ රදල සමාජ ක්‍රමය මුලිනුපුටා දමන්නෙ නැහැ.

නන:

මෙම වෙහෙස කර කලාත්මක නිර්මානාත්මක ශ්‍රමය සමග ගත් කල, ප්‍රේක්ෂකාගාරය ඉතා සීමිතයි. චිත්‍රපටය කර්මාන්තයක් ලෙසයි සලකන්නේ. ඒක ලාභය මත දුවන්නේ. උගත් විනිශ්චය මන්ඩලවල ඉහල ඇගයීම නො තකා මෙම සීමිත භාවය ඇති වුනේ මාර්කටින් දුර්වල වූ නිසා ද?

විසා:

මනල් චිත්‍රපටයට මාකටින් තිබුනෙ නැහැ ම කියන්න බෑ. දෙරන සම්මානය නිසා අපට හම්බවුනා  ලක්ෂ 50ක ටෙලිවිෂන් ප්‍රචාරයක් සුමාන දෙකක්. අපි සෑහෙන තරම් මුදලක් සමාජ මාධ්‍යවලට වියදම් කලා. ඊට අමතරව නොමිලේ හිතවත් මාධ්‍යවේදීන් හරහා ප්‍රචාරයක් ලැබුනා. රුපවාහිනී හා යූ ටියුබ් වැඩ සටහන් 10කට වඩා මම සහභාගි වුනා. මාර්කටින් වැඩ කලේ නෑ. මගේ අදහසක් තියෙනවා, විකුනන්න බැරි බඩු කොච්චර ඇඩ්වටයිස් කරත් වැඩක් නෑ.

ඇත්තටම බැලුවොත් මේක විකුනන්න ඉතාම අපහසු භාන්ඩයක්. ඊට හේතු ගනනාවක් තියෙනවා. ප්‍රධානම එක එය දෙමල චිත්‍රපටයක් වීම. ලංකාවේ හැදෙන දෙමල චිත්‍රපට දෙමල ප්‍රේක්ෂකයෝ බලන්නෙ නැති වීම. ඒ අය ඉන්දියානු මසාල චිත්‍රපට කර්මාන්තය විසින් ග්‍රහනයට ලක් කරගෙන තියෙනවා. ඉතාම සාර්ථක විදියට ඉන්දියාව විසින් කරන සංස්කෘතික අපනයනයක් හැටියට ඒක පවතිනවා. ඒකත් එක්ක හැප්පෙනවා තියා හිතන්නවත් බැහැ. ඒවාට කරන වියදම, ඒවයේ රඟන තරුවලට ඇති වටිනාකම වගේ ඒවත් එක්ක බැලුවම අපට හිතන්නවත් බෑ.

මගේ හොඳට ප්‍රදර්ශන වූ චිත්‍රපටයක් වුනේ සයපෙති කුසුම. එය මිල දී ගත් අයට ලොකු ලාභයක් ලැබුනා, සුලු ගානකට මගෙන් මිල දී ගත්ත නිසා. මූල්‍යමය වසයෙන් මට උදව් කරන්න අය හිටියෙ නැහැ. මගේ රැකියාව සහ පිටරට හිටපු නිසා ගොඩක් කල්, මට පුලුවන් වුනා චිත්‍රපට තුනක් බොහොම ප්‍රවේසමෙන් මුදල් ආයෝජනය කරල නිර්මානය කරන්න.

නන:

මෙය කලාකරුවා මුහුන දෙන බරපතල අර්බුදයක්. ඔබ මෙය දකින්නේ කෙසේ ද?

විසා:

මම මේක  පැති තුනකින් දකිනවා. එකක් නිරන්තරයෙන් හොඳ නිර්මාන බිහි නො වීම. ඉඳහිට එන අතරමැදි නිර්මානයකට මිනිස්සු ගෙන්වන්න බැහැ. එකක් බලල ආයෙ ඊ ලඟට බලන්න චිත්‍රපටයක් නැහැ. පොදුවේ කලාත්මක හා වානිජ කියන ප්‍රශ්නයක් නැහැ. වානිජ චිත්‍රපට කියන ඒවත් මම රස විඳිනවා. ඒවා අදේශපාලනික වුනාම මට ප්‍රශ්නයක් තියෙනවා. වට්ටෝරු චිත්‍රපටත් දේශපාලනිකව කරන්න පුලුවන්. සමහර විට සිනමා උලෙලවලට යන ඒවාට වඩා වැදගත් විදියට දේශපාලන කතාවක් වට්ටෝරු චිත්‍රපට හරහා ගේන්න පුලුවන්.

මට තියන ප්‍රශ්නය, ඒවා පවා වටහා ගැනීමට තරම් රස වින්දනයක් තියනවද කියන එක. ඒකට පාර්ෂව ගනනාවක් වග කිව යුතුයි. නිරන්තරයෙන් හොඳ නිර්මාන නො කරන සිනමාකරුවන් වන අප; රස වින්දනය ගැන හික්මීමක් දැනුමක් ලබා නො දෙන අධ්‍යාපනය; එවන් ජාත්‍යන්තර මට්ටමේ නිර්මාන ධෛර්යමත් කිරීමට කිසියම් රාජ්‍ය යාන්ත්‍රනයක් නො මැති වීම. අඩු තරමින් කිසිම බදු සහනයක්වත් නැහැ. ප්‍රංශය, ජර්මනිය, ඔස්ට්‍රේලියාව වගේ රටවල කලාත්මක නිර්මාන බිහි වෙන්නෙ ඒවාට යම් සහන ලැබෙන නිසා. ඒවා ලාබ ලබන ව්‍යාපාර නො වේ. ඒ වගේම චිත්‍රපට බෙදා හැරීම සම්බන්ධයෙන් තීරන ගනු ලබන ආයතන. ව්‍යාපාරයක් පවත්වාගෙන යාමට ලාබ ලබන්න ඕනෙ. හොඳ කලාත්මක නිර්මාන ද නැද්ද කියන එක ඒවාට ප්‍රශ්නයක් නොවෙයි. ඒ සීමාව ජය ගන්න රජය උදව් කරන්නේ නෑ.

ලංකාවේ දෙමල නිර්මාන පිලිබඳ කතිකාව තුල අධිපතිවාදී එල්ටීටීඊ හිතවාදී හෙජමනියක බලපෑම තියෙනවා. ඒ නිසා දෙමල දේශපාලන සිනමාවේ දී අපට විවෘත මනසකින් කතා කරන්න අමාරුයි. ප්‍රතික්ෂේප වෙනවා. මට පමනක් නොවේ, තවත් දෙමල නිර්මානකරුවන් කිහිප දෙනෙකු මේ තත්වයට මුහුන දුන්නා. ප්‍රජාව පුරුදු වෙලා තියෙන්නේ ප්‍රොපගැන්ඩා ආර්ට්ස්වලට. මේ විදියට පලවෙනි වතාවට ලංකාවේ දෙමල චිත්‍රපටයක් ජාත්‍යන්තර පිලිගැනීමකට ලක් වුනේ. අර බලපෑම නිසා ඩයසපෝරා එක සූදානම් නෑ ඒක මොකක්ද කියලවත් හොයල බලන්න. වෙන එකක් වුනා නම් ඒ ගොල්ලො කැනඩාවෙ, යුරෝපීය නගරවල පෙන්නනවා.

බුද්ධිමය ක්ෂේත්‍රයේ ආධිපත්‍ය දරන්නේ එල්ටීටීඊ මතවාදය කියා මට හිතෙනවා. එල්ටීටීඊය විවේචනය කරන්නා පිටස්තර කිරීම සමාජය තුල දක්නට ලැබෙනවා.

නන:

උතුරු නැගෙනහිර ජනතාවට එල්ටීටීඊයෙන් මෙන් ම එල්ටීටීඊ නො වන දේශපාලඥයන්ගෙන් හරි මේ ආන්ඩුවෙන් හරි වෙච්ච සෙතේ නෑ නේ. මට හිතෙන විදියට කිසියම් කන්ඩායමක් මතු වෙනවා මේ උතුරු නැගෙනහිර ජනතාව මුහුන දෙන දැරිය නො හැකි පීඩනයට පිලිතුරු නැති සංවිධානවලට විරුද්ධව. ඒ තත්වය ඇතුලෙ පැරනි එල්ටීටීඊ වගේ ඒවා ගැන ඔවුනගෙන් යම් කොටසක් යොමු වෙලා ඇති.

විසා:

ඔව්, සැබෑ ප්‍රගතිශීලී දේශපාලනයක් ඇති කර ගන්න එහි වැසියන් අසමත් වී තියෙනවා. එතන රික්තකයක් තියෙන නිසා එය පුරවනු ලබන්නේ එල්ටීටීඊ සමයේ නාමික සාධාරනත්වයෙන්.

නන:

සම්මාන උලෙලවලින් ජය ගනු ලැබූ විට මෙවැනි ප්‍රතිරෝධයන් ලිහිල් වීමක් සිදු වනු ඇතැයි නිර්මානකරුවන් විශ්වාස කරනවා. නමුත් විසාකේසගේ අත්දැකීම් අපට පෙන්වා දෙන්නේ සම්මානයක් දිනාගත් විට ඒවායින් ලැබෙන යම් මූල්‍යමය සහනයට සීමා වන තරමට ම තත්වය නරක් වී තිබෙන බවයි. පවතින සංස්කෘතිය සමස්ථ ධනේශ්වරයේ ම ග්‍රහනයෙන් මුදා ගැනීමෙන් තොරව සමාජ සංස්කෘතික ජයග්‍රහනවල සුව පහස විඳින්නට නො හැකි බව මෙම සාකච්ඡාව අපට පෙන්වා දෙනවා.

මනල් චිත්‍රපටයේ තිර රචක, අධ්‍යක්ෂක හා නිශ්පාදක විසාකේස චන්ද්‍රසේකරන් නිර්මානකරුවාට ‘ද සෝෂලිසට්’ කතෘ මන්ඩලය හා එහි පාඨකයන් වෙනුවෙන් ස්තුතියි.

“මනල්” (වැලි) චිත්‍රපටයේ අධ්‍යක්ෂ විසාකේස චන්ද්‍රසේකරම් සමඟ හෝරාවක් Read More »

Ahnaf

Poet and teacher Ahnaf Jazeem, victim of Sri Lanka government racist campaign, acquitted

By Sanjaya Jayasekera

The High Court of Puttalam last Tuesday (12) acquitted poet and teacher Ahnaf Jazeem of the charge against him framed under draconian Prevention of Terrorism Act (PTA), three and half years after his wrongful arrest. The acquittal is  based on the failure of the State to prove the alleged offence, as none of the State witnesses testified against the poet. In spite of the established fact that the whole case was concocted, the Court refused to declare the prosecution as “frivolous and vexatious” and denied awarding any State costs to Ahnaf.

Ahnaf
Ahnaf Jazeem

Ahnaf was arrested, at his home at Mannar, by the police Counter Terrorism and Investigation Division (TID), on May 16, 2020,  in the climax of the anti-Muslim racist campaign of the government of former president Gotabaya Rajapaksa, as part of a broader onslaught on the democratic rights of the working people. The government endeavoured to link Ahnaf to Easter Sunday terror attacks of April 21, 2019, and to the “Save the Pearls” organization, one of the patrons of which was the human rights lawyer Hejaaz Hizbullah, who was also wrongfully arrested, detained for months and prosecuted in connection with the Easter Attack. 

In view of the severe economic crisis the then administration of former president Maithripala Sirisena was confronted with and the presidential elections scheduled for November 2019, the post-Easter Sunday arrests, detentions and prosecutions of hundreds of Muslim youth and political leaders, and the continuous surveillance of Muslim community areas, heightened under Rajapaksha government, were intended to humiliate and intimidate Muslims and fan racialist sentiments within a section of vulnerable Sinhalese majority of the island. 

With the subsequent revelations of the facts behind the Easter Sunday Attack and of the complicity of the ruling elite in the attack or in not preventing the attack well-known by the intelligence apparatus,  people largely came to cognize the true nature of the racist crack-down upon Muslims, intended to divide the working class on ethnic lines. These revelations along with the unprecedented economic and financial crisis and corruptions widely discredited Rajapaksha government, leading to the mass struggles (also called “Aragalaya” in Sinhalese) of the April-August 2022, that toppled the regime in last August. 

The eldest son of a poor farmer’s family, Ahnaf was 26 years old when arrested, and was employed as a Tamil language teacher in a private international school named, “School of Excellence”, whose dormitory, where Jazeem stayed with about 15 students, was housed temporarily in a building owned by the “Save the Pearls”. Ahnaf had by then published a poetry anthology titled Navarasam (Nine Moods). The arrest notice alleged him for “publishing books and teaching students on (Muslim) extremism and racism“. This reference to the book was to Navarasam

Ahnaf was unlawfully detained under the hand of Rajapaksha for 13 months and remanded for another 6 months, until he was bailed out by the High Court in mid December 2021. During the period of detention, he was kept incommunicado for several intermittent weeks, denied meeting with parents or lawyers for months, physically and mentally tortured and forced to confess and admit allegations which TID leveled against him in Court reports. TID kept the poet tied to a table in handcuffs, day and night, for over five months.

Ahnaf’s lawyers filed a fundamental rights case in the Supreme Court of Sri Lanka in April 2021, along with authoritative translations of the poetry book. The Attorney General filed the indictment against him in mid August 2021 under Section 2(1)(h) and 2(2)(ii) of the PTA. The charge had dropped the TID’s allegations made in respect of the poetry book, as by then it was widely known that the poetry book contained nothing advocating racial violence or Muslim extremism. Ahnaf was charged for “indoctrinating” his students with ideas “to arouse feelings of racialist or religious or communal ill-will or hatred between different races or religions”, during a two-month period at the end of 2019. If the offense  was proved, Ahnaf would have been subjected to imprisonment upto 20 years.

During the trial, State led evidence of the principle of the School of Excellence and 4 of Ahnaf’s students. One of the students was even declared by the State counsel to be an adverse witness. Most revealingly, another student testified to the fact that the statement obtained from him was not read out to him before his signature was taken on the statement. Sri Lanka police, especially the TID and the Criminal Investigation Department (CID), are notorious for obtaining forced confessions/statements from arrestees, which would be used against them in court under the PTA. Thus, the acquittal  was made under Section 200(1) of the Criminal Procedure Code, which dispenses with the requirement of the defence opening its case. 

Ahnaf
Second from left is Ahnaf’s father, third his mother. First from the right is his brother, third Ahnaf and fourth is this writer. Two other lawyers are standing next to Ahnaf and this writer. They pose for the photo just after Ahnaf’s acquittal.

While knowing very well that the case against Ahnaf is a frameup, as a cover-up, the ministry of defense enlisted Ahnaf in a list of designated persons related to terrorist financing for two consecutive years since 2022, and confiscated his bank accounts, where  there was no penny. In spite of appeals, Ahnaf still remains in the blacklist, and so, is unemployed.

Ahnaf’s freedom was secured by the masses. The campaign, “Defend Poet Ahnaf” initiated early 2021 by the Action Committee for the Defence of Freedom of Art and Expression (ACDAE) and the World Socialist Web Site for the immediate and unconditional release of Ahnaf gathered widespread support from academics, journalists, artists, working class youth and other sections of the middle class, cutting across ethnic divisions. A number of local and international organizations, including the United Nations Working Group on Arbitrary Detention, supported the defence campaign and called for the poet’s immediate release. 

The betrayal of the unprecedented mass struggles of 2022 by the trade unions and the pseudo-left  paved the way for the parachuting of Ranil Wickremasinghe as the President following Rajapaksa’s ousting. Committed to saving the crippled financial system, Wickremasinghe entered into a loan deal with the International Monetary Fund (IMF) and launched severe austerity measures which included import restrictions, price hikes, drastic lowering of the income tax threshold, privatization, commercialization, pension aimed domestic debt restructuring and large subsidy cuts.

To suppress the anti-austerity protests by the working people and students, Wickremasinghe brutally deployed military and the police, arresting several hundreds. Social media activity was highly censored and activists and journalists were attacked, arrested and prosecuted. Far right racist elements were given a free hand to contain social unrest. The whole parliament has been largely discredited among the working class, farmers and a significant section of the middle class. 

This greater unpopularity of the whole ruling establishment and the constant watch by the masses of the development of Ahnaf’s prosecution prevented the government interfering with the witnesses, so that the truth finally prevailed. History is witness to the fact that, in a different political climate, “truth” would have been shown to be proven otherwise.  

Few weeks back, another victim of the same anti-Muslim campaign, activist Ramzi Razeek was discharged from the  case filed by the CID. Arrested one month prior to Ahnaf, Razeek was kept in remand for five months. Later, in mid November,  the Supreme Court declared that his fundamental rights had been breached by the government and awarded rupees one million compensation. Learned from recent mass struggles, the court has stepped in to save the system, not taking the risk of the people losing its last bit of trust in every organ of the parliamentary democracy. 

The ruling class is well aware that it sits on a social powder-keg. As with other right-wing governments of the world, the Sri Lanka government  has no option but resorting to military police measures to face the rising militant class struggles. Defence of the democratic rights is a task of the working class, and that requires the uprooting of the rotten capitalist political system. This needs the independent mobilization of the working class  and all those who defend democratic rights around committees of action that will unite the working class across ethnic lines and organize industrial power to win political power to implement socialist policies. 

Poet and teacher Ahnaf Jazeem, victim of Sri Lanka government racist campaign, acquitted Read More »

Seedevi

“Layattu Koligal” (Estate Hens) – an artwork recreating the lives of workers

By Nandana Nanneththi

Script, Direction and Music by: R Loganandan

KCostumes and Makeup: Selvaraj Lilavati 

Drama Material: M. Navaneethan

Production: Theater Mates Culture Association, Kotiyagala

Kotiyagala
Members of the Families of Kotiagala plantation workers watching Layattu Koligal drama

Layattu Koligal” is a drama embodying the lives and struggle of estate workers, and is meant to be played either on the street or on the stage.  Despite threats from the army, police, estate management and union leaders, it premiered on July 9 at Kotiyagala estate, Bogawantalawa. Later it was staged on July 16 and 18 at Kernerswold Middle Section and Champion Upper Section Estates subsequently, and will be staged in various parts of the island in the coming days.

Scenes from Layaththu Koligal

The troupe faced a number of obstacles. An officer from the military unit in charge of the area, having been informed by his intelligence unit of the plan to stage the drama, contacted the director over the phone and warned him not to stage any event without first informing the military unit. Then, a union leader threatened that he cannot allow staging the drama, as it may create troubles for him.

Drama director Loganandan, explaining the difficult situation he faced, writes in a facebook post titled, “My life made sense on July 9”, as follows: 

“On this day, I staged a drama in my own estate where I was born and brought up. The upper Section of Kotiyagala is my estate. Bogawantalawa is our nearest town. Theatre is my life.  The roots that directed me in this direction was my Kotiyagala estate

Our drama, started in a very simple way, eventually gained popularity with a social upheaval amid huge controversies. “Layattu Koligal” has become  a historical event.

This note… is regarding the courage of our people. That miracle happened when the commitment and hopes of our drama team were shattered. My dear brother Danas was able to handle the very people who harshly threatened us not to stage the drama, in a very simple manner. It is remarkable that he is the son of the former protester, uncle Mariasusei in our estate. I was touched by the self-respect displayed by the efforts of my dear brothers Prakash and Vimalkanth who stood shoulder to shoulder with me on this occasion. Their actions should be an example to many. My phone still assures me that Adambankodi (a strong twined vine used  by workers for tying firewood together and for similar purposes) is waving from now on. There are signs of an intellectual change in the future. I am inspired by being able to stage the drama disregarding those who said that it would not be allowed to be played.

How many people have hugged and embraced me after the play? Their eyes were overflowing with happiness. The joy that was shining on the faces of the children! It is indescribable. We have to do drama for them. Our journey will continue. We will roar as a great multitude.”

Loganathan
Director S. Loganandan enjoying warm audience response

Even if we consider only the ambience that was  described above, Layattu Koligal is a symbol of a struggle that inevitably demands for a historical change. The extraordinary form of the drama also arises from such a social requirement. 

It is a story about a chicken theft. Murugan Andy (M. Ajanthan) and Andy Murugan (A. Navaneethan) are two chicken thieves. They both are competing with each other in stealing. Fowls are being stolen all over the area and people are fighting to protect their chicken from thieves. This fight is portrayed by the trio of a poor woman (S. Seedevi), her young son (S. Vasikaran) and another woman (Kalai Durasi) assisting them. Escalating the conflict between the thieves and the woman in the play, the poor woman entrusts the care of her fowl to her teenage son. The thieves try to trick him and steal the bird by giving him toys, and when they fail in this attempt, they finally threaten him with a firearm and forcibly take the chicken. A magician (S. Leelawathi), dressed in a garb that  brings to mind Yankee imperialism, becomes the arbiter of the thieves’ struggle for the  possession of the chicken, pulls currency notes from the chicken’s belly and pockets the notes herself. A few coins are thrown on the ground for thieves to pick up. The thieves get greedy and the magician hands them two torches and takes the chicken away.

thieves
Chicken Thieves (M. Navaneethan and M. Ajanthan)

Then the poor woman declares, with a heavy heart, “we are looking for a chicken throughout our entire lives. But what have we really lost? What we really lost is our own lives,”. It appears that the working class, including herself, who have nothing to lose but their own lives, have no choice but to fight. “We have lost our lives,” a worker on the Kerkerswald estate repeated before us, after watching the play. These very words will echo among plantation workers.

estate workers
Women Estate Workers, S. Seedevi and S. Kalei Arasi

Drama Director Logananthan has identified the dramatic moments of his play, such as the attempt of the two thieves to steal the same chicken, trying to deceive each other in the act, the way the woman intervenes each time to disrupt their attempt, repetition of this sequence, the competition between the thieves after the woman entrusts the protection of the chicken to her teenage son, and the manifestation of the magician and her investigation of the thieves’ complaint on the ownership of the chicken. This proves his creativity, and he has also managed to keep the audience engaged with the play from the beginning to the conclusion of it.

The theatre style of the two main actors portraying the roles of the two thieves generates humor and opposition in the audience towards those characters. For them, it recreates the vile ruling class tendencies they confront in their day-to-day lives, nurturing from their flesh, blood and sweat, which includes the trade unions. Adopting Tamil Kuththu drama tradition for the costumes, make-up, gait, etc., the director, Loganandan makes the worker-audience see the characters away from their own lives as distant spectators. Also, it is notable that the costumes and performance of the magician, who takes possession of the property taken from the workers and gives a pittance to the thieves, is created to remind one of Western imperialism. Workers’ characters are created in a form somewhat closer to the realistic tradition, but somewhere in between the realistic and stylistic theatre styles, thereby giving the audience an opportunity to see themselves.

Magician
Magician, S. Leelawathi

One feels that, apart from providing energy and rhythm to the act, the spectator also is directed towards the relationships repeatedly reflecting the estate workers’ surroundings and their lives, by creatively using the rhythms from membranophones familiar in the estate life, such as Thappu (Parai – a frame drum popular in estate workers) music used in Kuththu dramas. Thappu was used two hundred years ago, during the difficult journey of South Indian workers over the sea and then to the central mountains through forests, to ward off dangerous animals and for protection from  them. 

The thieves represent the trade unions and various right-wing, pseudo-left fronts, covering up the role of capitalist social order, and in  revealing this relationship, the drama challenges this social order. As the lives deprived to the estate workers by this social order cannot be reclaimed under capitalism, it highlights the urgent need of the working class to take matters into their own hands in determining their own destiny. For this reason, Layattu Koligal can be regarded as a realistic work of art, which ignites the life aspirations of oppressed people.

Since the emotions conveyed by the play from the beginning to the end are of a class nature, and it evokes the moods of the working class, it is a creation that represents the historical need of the current stage of social development, and it is worth considering what social conditions awakened the composer for his creation.

The artist’s statement that we have already quoted will surely provide a sufficient answer. Commemorative notes are being written on the two hundred years of plantation workers’ lives in Sri Lanka. The anniversaries make the workers re-think about themselves. During the period of nearly four years that have passed since the COVID pandemic, the crisis of the class society is getting protracted and coming to the fore in a way that cannot be suppressed. Parallel to the anniversary, this crisis provokes sentiments among the estate workers.

A school-aged plantation girl named Ishalini of Diagama, Hatton, who had been employed as a domestic worker, committed suicide by setting fire to herself in July 2021. During our discussions with the estate workers, it was clear to us that the very flames that took Ishalini’s life are still burning within the hearts of workers. Ishalini is a symbol of fate in plantation lives. The Tamil people in the plantations, who are barely getting the basic needs like education, jobs and housing fulfilled, now have to face the problems of protecting their children from all evils including drugs. The divisions created by trade unions and capitalist politics and the suppression of the struggles of the working people by these movements are being questioned. Meanwhile, the unstable capitalist governments are determined to unleash the offencive, without allowing them any democratic rights. When the brutal collapse of living conditions could not be tolerated any more, the estate youth came forward for the first time, in a campaign that their parents should receive a salary of at least one thousand rupees per day. The trade unions betrayed that struggle. The genuine artist born in the plantation and brought up in the plantation environment cannot ignore these.

Seedevi
Layattu Koligal. S. Seedevi and S. Vasikaran

Veteran actress S. Leelawathie, who is a member of a family of plantation workers, in successfully recreating this bitter truth, colors the climax of the play by her short, but brilliant performance in playing the role of the magician, who represents the evil and tyrannical ruling class. In particular, she not only proved that she is an actress who has mastered the art of acting, but also that she understood and conceptually recreated the social need expressed in the play. Therefore, her performance stands out. There is no doubt that S. Siddevi’s acting skills will remain in the memory of the audience. M. Ajanthan and M. Navaneedan who acted as thieves are showing clearly that they have the potential to achieve the skills of Leelawathie, and by mastering the craft and understanding of the social situations of the characters, they will be able to illuminate the drama even more than it presently does. We can expect that the apprentice teenager S. Vaseekaran will extend the skills he has shown in delivering the dialogues, to the  other areas of play acting as well.

Navaneedan’s set design is excellent. By creating the chicken, the chicken coop and toys, especially the firearm, in a way that is clearly seen as a toy, he contributes to a powerful emphasis on the theme of the play.

A recent step taken by the ruling class to curb such creations is the arrest of stand-up comedian Nathasha Edrisooriya for an art creation. Sirima Bandaranaike’s coalition government that came to power in 1970 launched a strong attack on arts. There are many artists who have been persecuted since then. Several years ago, the education authorities have acted to prevent students from creating plays that discuss social issues by banning the play “Velicham Veliye Illai” produced by the students and teachers of St Mary’s College, Bogawantalawa even after it was selected to the final round  in the National School Drama Competition. Accordingly, only the old traditional art work and their new interpretations are permitted for students, and they also restrict that the traditional written language should be used in their artistic work. Now, according to the instructions given to the judges of drama competitions, the subject range of artistic creations has been subjected to various restrictions such as ‘no politics’, ‘no insults to religion’, etc.

Similarly, governments around the world do not tolerate freedom of art and expression. Only the artist who understands that art must be freed from capitalism for the sake of the freedom of art, can enter the struggle to protect the freedom of art and expression. An ‘art’ out of touch with social reality does not in any way serve the advancement of an advanced culture. So, the only force that is capable of taking the initiative in defending the real art, which recognises the utility of social progress,  is the working class which defeated the movement against Layattu Koligal. Accordingly, being organised in Rank-and-File Workers’ action committees and building a people’s revolutionary movement, extending the hand of camaraderie across all divisions and boundaries are the foremost social responsibilities of today’s artist. As Loganandan notes, “We roar in great multitudes!”

[This article was originally published in Sinhalese here on July 20, 2023]

“Layattu Koligal” (Estate Hens) – an artwork recreating the lives of workers Read More »

Seedevi

“லயத்து கோழிகள்” தொழிலாளர்களின் வாழ்க்கையை புத்துயிர்க்கும் ஒரு கலைப் படைப்பு

நந்தன நன்னெத்தி.

எழுத்து, இயக்கம் மற்றும் இசை: இராசையா லோகானந்தன்

ஆடை வடிவமைப்பு: க. வசந்தப்ரியா

தயாரிப்பு நிர்வாகம் மற்றும் ஒப்பனை: செல்வராஜ் லீலாவதி

நாடகப் பொருட்கள்: மு. நவநீதன்

தயாரிப்பு: தியேட்டர் மேட்ஸ் பண்பாட்டுக் கழகம் 

Kotiyagala
Estate worker audience at Kotiyagala Estate

வீதியில் அல்லது மேடையில் அரங்கேற்றும் பொருட்டு உருவாக்கப்பட்ட இந்நாடகம் தோட்டத் தொழிலாளர்களின் வாழ்க்கையையும் போராட்டத்தையும் சித்தரிக்கிறது. இராணுவம், பொலிஸ், தோட்ட முகாமையாளர்கள் மற்றும் சில தொழிற்சங்கத் தலைவர்களின் அச்சுறுத்தல்களையும் மீறி ஜூலை 9 அன்று இதன் முதல் காட்சி இடம்பெற்றது. பின்னர் இந்த நாடகம் ஜூலை 16 மற்றும் 18 ஆம் தேதிகளில் கெர்க்கஸ்வோல்ட் மத்தியப் பிரிவு மற்றும் கெம்பியன் மேற்பிரிவு ஆகிய தோட்டங்களில் அரங்கேற்றப்பட்டது. மற்றும் எதிர்காலத்தில் நாட்டின் பல்வேறு பகுதிகளில் அரங்கேற்றப்படவிருக்கிறது.

தோட்டத் தொழிலாளர்கள் மத்தியில் நாடகம் நடத்தப்படுவதை புலனாய்வு வலையமைப்பின் ஊடாக அறிந்த பிரதேசத்திற்குப் பொறுப்பான இராணுவப் பிரிவு அதிகாரி தமது தளத்தில் தாம் அறியாமல் எந்த வேலையும் செய்ய வேண்டாம் என்று நாடக நெறியாளருக்கு தொலைபேசியில் அறிவித்தார். இன்னும் இதுபோன்ற  பல தடைகளை நாடகக் குழுவினர் எதிர்கொண்டனர். 

நாடக இயக்குனர் லோகானந்தன்,தான் சந்தித்த இக்கட்டான சூழலை “என் வாழ்க்கையை அர்த்தமுள்ளதாக மாற்றிய ஜூலை 9” என்ற தலைப்பில் முகப் புத்தகத்தில் பதிவிட்டு விளக்கமளித்துள்ளார்.

“இந்த நாள்,நான் பிறந்து வளர்ந்த எனது சொந்த தோட்டத்தில் நாடகம் ஒன்றை அரங்கேற்றினேன். கொட்டியாகலை மேற்பிரிவு எனது தோட்டம். பொகவந்தலாவ எங்களுக்கு அருகில் உள்ள நகரம். நாடகத்தை நான் எனது வாழ்வாக்கிக்கொண்டேன். அதற்கு விதை போட்டதே எனது கொட்டியாகலை தோட்டம்தான். மிகச்சாதரணமாக தொடங்கப்பட்ட இந்த நாடக நிகழ்வானது இறுதியில் பாரிய சர்ச்சைகளுக்கு மத்தியில் மிகப்பெரிய அளவில் அடிப்பட்ட சமூகத்தின் எழுச்சியாக மாறிப்போனது. “லயத்துக் கோழிகள்” ஒரு வரலாற்று நிகழ்வாகிப் போனது. இந்த பதிவு நாடகத்தை பற்றியதல்ல. எங்கள் மக்களின் மனத்துணிவு பற்றியது. எங்களின் (நாடகக் குழுவின்) அர்ப்பணிப்புகளும் எதிர்ப்பார்ப்புகளும் நொறுங்கிக் கொண்டிருந்த வேளையில் அந்த அதிசயம் சற்றென நிகழ்ந்தது. நாடகம் போடக்கூடாது என்று கடுந்தொனியில் கூறியவர்களை மிகச்சாதரணமாக கையாண்டார் எனது அருமை அண்ணா தனாஸ் அவர்கள். இவர்  எங்கள் தோட்டத்தின் முன்னாள் போராட்டக்காரரான மரியசூசை மாமா அவர்களின் மகன் என்பது குறிப்பிடத்தக்கது. இந்த நிகழ்வுக்காக என்னோடு தோள் நின்று உழைத்த என் அருமை தம்பிகள் பிரகாஷ் மற்றும் விமல்காந்த் ஆகியோரின் முயற்சியும் ஈற்றில் அவர்களின் தற்துணிவும் என்னை நெகிழ்ச்சியடைய செய்தது. இவர்களின் இந்த செயல் ஏனையோருக்கு ஒரு எடுத்துக்காட்டு. இதற்கு பின்னர் அடம்பன் கொடிகள் திரள்வதை என் தொலைபேசி இதுவரை உறுதி செய்து கொண்டு இருக்கிறது. எதிர்காலத்தில் ஒரு அறிவார்ந்த மாற்றம் நிகழ்வதற்கான அறிகுறி தெரிகிறது. அன்றைய தினம் நாடகம் நடைபெறவில்லை என்பதை அறிந்து இருப்புக்கொள்ளாமல் தவித்து நின்றவர்கள்,நாடகம் நடைபெறுகிறது என்பதை அறிந்தவுடன் ஓடோடி வந்ததையும் நான் உணர்ச்சிப் பொங்க பார்த்து பூரிப்படைந்தேன். நாடக நிகழ்வுக்குப் பின்னர் என்னை ஆரத்தழுவி முத்தமிட்டவர்கள் எத்தனை பேர். அவர்கள் கண்களில் எத்தனை சந்தோசம். குழந்தைகளின் முகத்தில் எத்தனை சந்தோசம். இவர்களுக்காக நாங்கள் நாடகம் போட்டே ஆக வேண்டும். எங்கள் பயணம் இன்னும் தொடரும். ஒரு பெருங்கூட்டமாக நாங்கள் ஆர்ப்பரிப்போம்.”

மேலே குறிப்பிட்டுள்ள சூழலைப் பற்றி மட்டுமே நாம் நினைத்தாலும், வரலாற்று மாற்றத்தை தவிர்க்க முடியாமல் அழைக்கும் போராட்டத்தின் அடையாளமாக ‘லயத்து கோழிகள்’  உள்ளது. நாடகத்தின் அசாதாரண வடிவமும் இத்தகைய சமூகத் தேவையிலிருந்து எழுகிறது.

இது ஒரு கோழி திருட்டு பற்றிய கதை. முருகன் ஆண்டி (எம். அஜந்தன்) மற்றும் ஆண்டி முருகன் (அ. நவநீதன்) ஆகிய இருவரும் கோழி திருடர்கள். இருவரும் போட்டி போட்டுக்கொண்டு திருடுகிறார்கள். நாடு முழுவதும் கோழிகள் திருடப்பட்டு வருகின்றன, மக்கள் தங்கள் கோழிகளை திருடர்களிடமிருந்து பாதுகாக்க போராடுகிறார்கள். இந்தப் போர் ஏழை பெண் (எஸ். சீதேவி), அவரது இளம் மகன் (எஸ். வசீகரன்) மற்றும் அவர்களை ஆதரிக்கும் மற்றொரு பெண் (கலையரசி) ஆகிய மூவரால் சித்தரிக்கப்படுகிறது. நாடகத்தில் திருடர்களுக்கும் பெண்ணுக்கும் இடையிலான மோதலை உயர்த்தி, ஏழை பெண் தனது கோழியை பராமரிக்கும் பொறுப்பை இளைய தலைமுறையை குறிக்கும் மகனிடம் ஒப்படைக்கிறாள். திருடர்கள் அவரிடம் பொருட்களைக் கொடுத்து ஏமாற்றி கோழியைப் பெறுவதற்கு முயற்சிக்கிறார்கள், ஆனால் தோல்வியுறுகிறார்கள், இறுதியாக துப்பாக்கியைக் காட்டி மிரட்டி கோழியைக் கடத்திச் செல்கிறார்கள். ஒரு மந்திரவாதி (எஸ். லீலாவதி) ஏகாதிபத்திய ஆடையை அணிந்து, கோழியை கைப்பற்ற நினைக்கும் இரண்டு  திருடர்களின் போராட்டத்திற்கு நடுவராகி, கோழியின் வயிற்றில் இருந்து பணக்கட்டை  இழுத்து அவற்றை தனது பையில் போட்டுக் கொள்கிறார். திருடர்கள் எடுப்பதற்காக சில நாணயங்கள் தரையில் வீசப்படுகின்றன. திருடர்கள் பேராசை கொள்கிறார்கள், மந்திரவாதி அவர்களிடம் இரண்டு தீப்பந்தங்களைக் கொடுத்துவிட்டு கோழியை எடுத்துச் செல்கிறார்.

Loganathan
Director Loganathan with his fans

அப்போது அந்த ஏழை, “நாங்கள் வாழ்நாள் முழுவதும் சேவலைத் தேடுகிறோம். ஆனால் உண்மையில் நாம் தொலைத்தது என்ன? அதுதான் எங்கள் வாழ்க்கை” என்று உறுதியான இதயத்துடன் அறிவிக்கிறார். வாழ்க்கையைத் தவிர இழப்பதற்கு எதுவும் இல்லாத அவள் உட்பட தொழிலாளி வர்க்கம் போராடுவதைத் தவிர வேறு வழியில்லை என்று தோன்றுகிறது. “நாங்கள் எங்கள் உயிரை இழந்துவிட்டோம்,” என்று கெர்க்கஸ்வோல்ட்  தோட்டத்தில் ஒரு தொழிலாளி நாடகத்தைப் பார்த்துவிட்டு மீண்டும் எங்களுக்கு முன் கூறினார். இந்த வார்த்தைகள் பொதுவாக தோட்டத் தொழிலாளர்கள் மத்தியில் எதிரொலிக்கும்.

இரண்டு திருடர்களும் ரகசியமாக ஒரே கோழியை திருட முயல்வது, கடைசி நேரத்தில் இந்த செயலில் பெண் தலையிட்டு திருடர்களின் நோக்கத்தை முறியடிப்பது, இது மீண்டும் மீண்டும் நடக்கிறது, கோழியை பாதுகாக்கும் பொறுப்பை இளைய தலைமுறை மகனிடம் ஒப்படைத்த பின் திருடர்களுக்கு இடையே போட்டி வலுக்கத் தொடங்குகிறது. லோகாநந்தன் வியத்தகு தருணங்களைத் தேர்ந்தெடுப்பதில் தனது படைப்பாற்றலை நிரூபித்தது மட்டுமல்லாமல், நாடகத்தின் ஆரம்பம் முதல் இறுதி வரை பார்வையாளர்களை கட்டிப்போட்டு வைத்திருக்கிறார். 

இரண்டு திருடர்களாக நடிக்கும் இரண்டு முக்கிய நடிகர்களின் நடிப்பு பாணி, அந்த கதாபாத்திரங்கள் மீது பார்வையாளர்களுக்கு நகைச்சுவையையும் எதிர்ப்பையும் கொண்டு வருகிறது, மேலும் அவர்கள் நிஜ வாழ்க்கையில் அடிக்கடி சந்திக்கும் மற்றும் தங்கள் இரத்தமும் வியர்வையும் சார்ந்த தொழிற்சங்கங்கள் உட்பட தீய ஆளும் வர்க்க போக்குகள் காட்டப்படுகின்றன. இந்த நடிகர்களின் உடைகள், இசையமைப்பு, பாவனைகள் போன்றவற்றுக்கு மலையகக் கூத்து மரபைப் பயன்படுத்தி, தொழிலாளிகளின் வாழ்க்கையிலிருந்து விலகி கதாபாத்திரங்களைப் பார்க்க வைத்திருக்கிறார் இயக்குநர் லோகானந்தன். மேலும், தொழிலாளிகளின் கோழிகளில் இருந்து எடுக்கப்பட்ட சொத்தை சொந்தமாக வைத்து திருடர்களுக்கு அற்ப காசு கொடுக்கும் மந்திரவாதியின் உடைகளும் நடிப்பும் மேற்கத்திய ஏகாதிபத்தியத்தை நினைவுபடுத்தும் வகையில் உருவாக்கப்பட்டிருப்பது சிறப்பு. யதார்த்தமான மற்றும் பகட்டான நடிப்பு மரபுகளின் போது யதார்த்தமான பாணிக்கு நெருக்கமாக இருக்கும் வகையில்  கதாபாத்திரங்கள் உருவாக்கப்பட்டுள்ளதால் பார்வையாளர்களுக்கு தங்களை தாங்களே பார்க்க ஒரு வாய்ப்பு வழங்கப்படுகிறது.

thieves
Thieves – M. Navaneethan, M. Ajanthan

 கூத்துகளில் பயன்படுத்தப்படும் தாளங்களை ஆக்கப்பூர்வமாகப் பயன்படுத்துவதன் ஊடாகவும், மலையகத்தில் பயன்படுத்தப்படும் தப்பு இசைக் கருவியிலிருந்து எழுகின்ற இசையின் ஊடாகவும் தோட்டத் தொழிலாளர்களின் சூழலையும் அவர்களின் வாழ்க்கையையும் பிரதிபலிப்பதோடு எம்மையும் அதனோடு இரண்டற உறவு கொள்ள வைக்கிறது. இருநூறு ஆண்டுகளுக்கு முன்பு தென்னிந்திய தொழிலாளர்கள் கடல் தாண்டி இலங்கையின் காடுகளின் வழியாக மலைகளுக்குச் செல்லும் கடினமான பயணத்தின் போது கொடிய விலங்குகளில் இருந்து தம்மை பாதுகாத்து கொள்வதற்கு  தப்பு எனும் இசைக்கருவியை பயன்படுத்தினார்கள் என்பது குறிப்பிடத்தக்கது.

estate workers
Estate Workers -S. Seedevi, S. Kalei Arasi

இந்த நாடகம் தொழிற்சங்கங்கள் மற்றும் நேசவாத வலதுசாரி போலி-இடது முன்னணிகளால் பிரதிநிதித்துவப்படுத்தப்படும் முதலாளித்துவ சமூக அமைப்புக்கு ஒரு சவாலாக உள்ளது, மேலும் அது பறிக்கப்பட்ட தோட்டத் தொழிலாளர்களின் வாழ்க்கையை முதலாளித்துவத்தின் கீழ் ஒருபோதும் வெல்ல முடியாது என்பதால் தொழிலாள வர்க்கம் விஷயங்களைத் தங்கள் கைகளில் எடுக்க வேண்டும் என்பதை வலியுறுத்துகிறது. இதனாலேயே, லயத்துக் கோழிகள் ஒரு யதார்த்தமான கலைப் படைப்பாகக் கருதப்படுகிறது, இது பாதிக்கப்பட்டவர்களின் வாழ்க்கை அபிலாஷைகளைத் தூண்டும் ஒரு கலைப் படைப்பாகும்.

நாடகம் ஆரம்பம் முதல் இறுதிவரை வெளிப்படுத்தும் உணர்வுகள் வர்க்க இயல்புடையதாகவும், உழைக்கும் வர்க்கத்தின் மனநிலையைத் தூண்டுவதாகவும் இருப்பதால், தற்போதைய சமூக வளர்ச்சியின் வரலாற்றுத் தேவையைப் பிரதிபலிக்கும் ஒரு படைப்பாகவும், படைப்பாளிக்கு என்ன சமூக நிலைமைகள் விழிப்புணர்வை ஏற்படுத்தியது என்பதையும் கருத்தில் கொள்ள வேண்டும்.

Magician
Magician – S. Leelawathie

இதற்கு ஏற்கனவே மேற்கோள் காட்டப்பட்ட இந்நாடக ஆசிரியரின் கூற்று நிறைவானதாகும். இலங்கையில் தற்போது இருநூறு வருட மலையக மக்களின் வாழ்க்கையைப் பற்றிய நினைவுக் குறிப்புகள் எழுதப்படுகின்றன. கொண்டாட்டங்கள் ஊடாக  தங்களைப் பற்றி சிந்திக்க அம்மக்கள் தூண்டப்படுகிறார்கள். கோவிட் எனும் தொற்றுநோய் பரவி கடந்த நான்கு வருடங்களில் வர்க்க சமூகத்தின் நெருக்கடிகள் அடக்க முடியாதவாறு தொடர்கின்றன. கொண்டாட்டங்களோடு மேற்கூறிய செயல்பாடும் மலையக மக்களின் உணர்ச்சியை தூண்டுகிறது. இதற்கிடையில் வீட்டு வேலைக்கு அமர்த்தப்பட்ட ஹட்டன் டயகம பிரதேசத்தைச் சேர்ந்த  இஷாலினி என்ற பள்ளிச் சிறுமி தனக்கு தானே தீயிட்டு தற்கொலை செய்து கொண்ட 2021 ஜுலை சம்பவமும் இம்மக்களின் மனதைவிட்டு அகலவில்லை என்பதும் நாங்கள் இவர்களுடன் மேற்கொண்ட கலந்துரையாடலில் இருந்து தெரிய வருகிறது. இஷாலினி மலையக மக்களின் வாழ்க்கை‌ விதியின் அடையாளம். கல்வி, வேலைவாய்ப்பு, வீடு போன்ற அடிப்படைத் தேவைகளை சொற்பமாக பெற்றுக்கொண்டிருக்கும் தோட்டங்களில் வாழும் தமிழ் மக்கள், தமது பிள்ளைகள் போதைப்பொருளுக்கு ஆளாவது போன்ற பிரச்சினைகளையும் எதிர்கொள்ள வேண்டியுள்ளது. தொழிற்சங்கங்களும், முதலாளித்துவ அரசியலும் ஏற்படுத்திய அவலங்களும், அவர்களின் வணிக தந்திரோபாயங்கள் உழைக்கும் மக்களின் உரிமைகளை நசுக்குவதும் பிரச்சனையாகி விட்டது. இதற்கிடையில், நிலையற்ற முதலாளித்துவ அரசாங்கங்கள் எந்தவொரு ஜனநாயக உரிமையையும் தாக்குவதில் உறுதியாக உள்ளன. வாழ்க்கை நிலைமைகளின் கொடூரமான வீழ்ச்சியை சகித்துக்கொள்ள முடியாத நிலையில், தங்கள் பெற்றோர்களுக்காக அவர்களின் பிள்ளைகள் குறைந்தபட்சம் ஆயிரம் ரூபாய் சம்பளம் வழங்க வேண்டும் என்று ஒரு பிரச்சாரத்தைத் தொடங்கினார்கள் எனினும் அவை தொழிற்சங்கங்களால் காட்டிக் கொடுக்கப்பட்டன.  தோட்டத்தில்  பிறந்து தோட்டத்தில் வளர்ந்த உண்மையான கலைஞனால் இந்த சமூகத்தில், இவற்றை சகித்துக் கொண்டு இருக்க முடியாது.

Seedevi
S. Seedevi, S. Waseekaran

இந்த கசப்பான உண்மையை வெற்றிகரமாக மீட்டெடுப்பதில் மற்றும் கொடுங்கோல் ஆளும் வர்க்கத்தை பிரதிநிதித்துவப்படுத்தும், தோட்டத் தொழிலாளர் குடும்பத்தைச் சேர்ந்த பிரபலமான நடிகையான எஸ்.  லீலாவதியின் மந்திரவாதி பாத்திரம் சிறிது நேரம் மட்டுமே வந்தாலும் அவரது அற்புதமான நடிப்பால் நாடகம் உச்சம் அடைகிறது. குறிப்பாக, தான் நடிப்பு கலையில் தேர்ச்சி பெற்ற நடிகை என்பதை நிரூபித்ததோடு மட்டுமல்லாமல், நாடகத்தில் வெளிப்படுத்தப்பட்ட சமூகத் தேவையைப் புரிந்துகொண்டு கருத்து ரீதியாக மீண்டும் உருவாக்கி, நடிப்பில் தனித்து நின்றார். ஏழைப் பெண்ணாக நடித்த எஸ். சீதேவியின் கதாபாத்திரம் ரசிகர்களின் நினைவில் நிலைத்திருக்கும் என்பதில் சந்தேகமில்லை. திருடர்களாக செயல்பட்ட எம். அஜந்தன் மற்றும் எம். நவநீதன் ஆகியோர் லீலாவதி செய்த சாமர்த்தியத்தை  அடைந்து கொள்ள முடியும் என்பதும், பாத்திரங்களின் சமூகச் சூழ்நிலைகளைப் புரிந்து கொண்டு தமது ஆற்றலை இன்னும் சீர்படுத்துவதன் மூலமும், நாடகத்தை இன்னும் தரமுயர்த்த முடியும் என்பது தெளிவாகிறது. பயிற்சிப் பருவத்தினரான எஸ். வசீகரன் வசனங்களை வெளிப்படுத்துவதில் காட்டிய திறமையை உடல்மொழியிலும் மேம்படுத்துவார் என்று எதிர்பார்க்கலாம்.

நவநீதனின் நாடகப் பொருட்கள் சிறப்பாக உள்ளன. சேவல்,  கூடு மற்றும் உபயோக பொருட்கள் குறிப்பாக துப்பாக்கியினை ஒரு பொம்மையாக தெளிவாகக் காணக்கூடிய வகையில், நாடகத்தின் கருப்பொருளுக்கு சக்திவாய்ந்த முக்கியத்துவம் கொடுக்க அவர் பங்களித்திருக்கிறார்.

இவ்வாறான ஆக்கங்களைத் தடுக்க ஆளும் வர்க்கம் அண்மையில் எடுத்த ஒரு நடவடிக்கை, கலைஞை நடாஷா எதிரிசூரியவை ஒரு கலைப் படைப்புக்காக கைது செய்தமையாகும்.1970ல் ஆட்சிக்கு வந்த சிறிமாவோ பண்டாரநாயக்கவின் கூட்டணி அரசாங்கம் கலைக்கு எதிராக வலுவான தாக்குதலைத் தொடுத்தது. அன்று முதல் வேட்டையாடப்பட்ட கலைஞர்கள் ஏராளம். பல வருடங்களுக்கு முன்னர் பொகவந்தலாவ சென்மேரிஸ் கல்லூரி மாணவர்களும் ஆசிரியர்களும் இணைந்து உருவாக்கிய “வெளிச்சம் வெளியே இல்லை” என்ற நாடகம் தேசிய மட்டத்தில்  இறுதிப் போட்டிக்கு தெரிவானதையடுத்து, சமூக பிரச்சினைகள் சார்ந்த நாடகங்களை மாணவர்கள் உருவாக்குவதை தடை செய்து, கல்வி அதிகாரிகள் நடவடிக்கை எடுத்துள்ளனர். அதன்படி, புராதன கதைகளை அல்லது அவற்றை புதிய வடிவில் படைப்பதற்கு மட்டுமே  மாணவர்களுக்கு அனுமதி அளிக்கப்பட்டுள்ளது. மேலும் அதன் உரையாடல் செந்தமிழில் இருப்பது கட்டாயமாகும். நாடக போட்டி நடுவர்களுக்கு வழங்கப்பட்ட உத்தரவுப்படி, ‘நாடகத்தில் அரசியல் கருத்துகளுக்கு தடை’, ‘மதங்களை இழிவுபடுத்தக் கூடாது,’ போன்றவை அடங்கியுள்ளன.

அதுபோலவே உலகெங்கிலும் உள்ள அரசுகள், கலை, கருத்துச் சுதந்திரத்தைப் பொறுத்துகொள்வதில்லை. கலைச் சுதந்திரத்திற்காக முதலாளித்துவத்திலிருந்து விடுபட வேண்டும் என்பதைப் புரிந்து கொண்ட கலைஞர்கள் மட்டும் கலை மற்றும் பேச்சுச் சுதந்திரத்தைப் பாதுகாக்கும் போராட்டத்தில் உடனடியாக இறங்கலாம். சமூக யதார்த்தத்துடன் தொடர்பில்லாத ஒரு கலை எந்த வகையிலும் சிறந்த கலாச்சார முன்னேற்றத்திற்கு உதவாது. இதன்மூலம், சமூக வளர்ச்சியின் பயனை ஏற்றுக்கொண்ட உண்மையான கலையை, ‘லயத்து கோழிகள்’ நாடகத்திற்கு எதிரான இயக்கத்தை தோற்கடித்த உழைக்கும் வர்க்க சக்தியின் வேகத்தை பாதுகாக்க முன்முயற்சி எடுக்க முடியும். அதன்படி, தொழிலாளர் போராட்டக் குழுக்களில் ஒரு மக்கள் புரட்சிகர இயக்கத்தை உருவாக்கி, அனைத்து பிரிவுகளையும் தாண்டி, சகோதரத்துவத்தின் கரத்தை நீட்டுவது இன்றைய கலைஞர்களின் தலையாய சமூகப் பொறுப்பாகும். லோகானந்தன் குறிப்பிடுவது போல் நாங்கள் பெரும் கூட்டமாக ஆர்ப்பரிக்க வேண்டும்.

[இந்தக் கட்டுரை முதலில் சிங்களத்தில் ஜூலை 20, 2023 அன்று வெளியிடப்பட்டது]

“லயத்து கோழிகள்” தொழிலாளர்களின் வாழ்க்கையை புத்துயிர்க்கும் ஒரு கலைப் படைப்பு Read More »

Seedevi

“ලයත්තු කෝලිගල්” (වතු කිකිලියෝ) කම්කරුවන්ගේ ජීවිතය ප්‍රතිනිර්මානය කරන කලා කෘතියක්

නන්දන නන්නෙත්ති විසිනි 

රචනය, අධ්‍යක්ෂනය හා සංගීතය: ආර් ලෝගනන්දන් 

රංග වස්ත්‍රාභරන හා අංග රචනය: සෙල්වරාජ් ලීලාවතී 

රංග භාන්ඩ නිර්මානය:  එම්. නවනීදන්  

නිශ්පාදනය: Theatre Mates Culture Association  

Kotiyagala
ලයත්තු කෝලිගල් නාට්‍යය නරඹන කොටියාගල් වතු කම්කරුවෝ

වීදියේ හෝ වේදිකාවේ රඟ  දක්වනු පිනිස නිර්මානය කල “ලයත්තු කෝලිගල්” වතු කම්කරුවන්ගේ ජීවිතය හා අරගලය මූර්තිමත් කරන නාට්‍යයකි. එහි මංගල දැක්ම ජුලි 9දා හමුදාව, පොලිසිය, වතු පාලකයන් හා ඇතැම් වෘත්තීය සමිති නායකයන්ගේ තර්ජන නො තකා බගවන්තලාව කොටියාගල වත්තේ ප්‍රදර්ශනය කෙරුනි. නාට්‍යය පසුව ජුලි 16 හා 18 දිනවල කර්නර්ස්වොල්ඩ් මැද කොටස හා කැම්පියන් (Champion) ඉහල කොටස යන වතුවල ප්‍රදර්ශනය කල අතර ඉදිරි කාලයේ දිවයිනේ විවිධ ප්‍රදේශවල දී වේදිකාගත කිරීමට නියමිත ය.    

නාට්‍යයක් වතු කම්කරුවන් අතර රඟ දැක්වීම සිය ඔත්තු ජාලා හරහා දැනගත් ප්‍රදේශය භාර හමුදා ඛන්ඩයේ නිලධාරියෙක් තමන්ගේ අඩවියේ කුමන කටයුත්තක්වත් තමන් දැනුවත් නො කර නො කල යුතු යයි අධ්‍යක්ෂකවරයාට දුරකතනයෙන් කල දැනුම් දීමත්, වෘත්තීය සමිති නායකයෙක් මේවා කිරිමෙන් තමන්ට හිරිහැර විය හැකි නිසා නාට්‍යය ප්‍රදර්ශනයට ඉඩ දිය නො හැකි ය යි තර්ජනය කිරීමත් ඇතුලු බාධක රැසකට නාට්‍ය කන්ඩායම මුහුන දී තිබිනි.

නාට්‍ය අධ්‍යක්ෂක ලෝගනන්දන් තමා මුහුන දුන් අසීරු තත්වය පැහැදිලි කරමින්, “මගේ ජීවිතය අර්ථවත් කල ජුලි 9” යන හිසින් fb සටහනක් තබමින් මෙසේ විස්තර කර ඇත.      

“මෙදින මම ඉපදී, හැදුනු වැඩුනු මගේම වත්තේ නාට්‍යයක් රඟ දැක්වීමි. කොටියාගල ඉහල කොටස මගේ වත්ත ය. බගවන්තලාව අපේ ආසන්න නගරය යි. මගේ ජීවිතය නාට්‍ය කලාවයි. මා ඒ සදහා යොමු කල මගේ මුල, මගේ කොටියාගල වත්ත යි. 

“ඉතා සරලව ආරම්භ වූ අපේ නාට්‍ය නිර්මානය අවසානයේ දැවැන්ත මතභේද මධ්‍යයේ සමාජ නැගිටීමක් සමග ජනප්‍රියත්වය ද ලබා ගත්තේ ය. “ලයත්තු කෝලිගල්” ‌ඓතිහාසික සිදු වීමක් වූයේ ය. 

“මේ සටහන… අපේ මිනිසුන්ගේ ධෛර්ය ගැන ය. අපේ නාට්‍ය කන්ඩායමේ කැපවීම හා බලාපොරොත්තු බිඳ වැටෙද්දී ඒ ආශ්චර්යය සිදු විය. මගේ දයාබර දනාස් අයියා නාට්‍ය කරන්න එපා යි සැරපරුෂ ලෙස තර්ජනය කල අය ඉතා සරලව හසුරුවා ගත්තේ ය. ඔහු අප වත්තේ හිටපු විරෝධතාකරු මරියසුසෙයි මාමාගේ පුතා වීම විශේෂයකි. මේ අවස්ථාවේ දී මා සමග උරෙනුර ගැටී නැගී සිටි මගේ ආදරනීය සහෝදරයන් වන ප්‍රකාශ් සහ විමල්කාන්ත්ගේ උත්සාහය හරහා ප්‍රදර්ශනය වූ ඔවුන්ගේ ආත්මාභිමානය මා ස්පර්ශ කලේ ය. ඔවුන්ගේ ක්‍රියාව බොහෝ දෙනෙකුට ආදර්ශයකි. මෙවක් පටන් අඩම්බන්කොඩි (කම්කරුවන් දර මිටි බැඳීම වැනි කටයුතු වලට යොදා ගන්නා එකට තබා අඹරා ගත් කල ශක්තිමත් වැල් වර්ගයක්) ලෙල දෙන බව මගේ දුරකථනය මට තවමත් සහතික කරයි. අනාගත‌යේ බුද්ධිමය වෙනසක සලකුනු පහල වී ඇත. එදා නාට්‍යය පෙන්වීමට ඉඩ නොදෙන බව කී අය නොතකා එය ප්‍රදර්ශනය කිරීමට ලැබීම මට ආවේශයකි.  

“නාට්‍යය රංගගත කිරීමෙන් පසු කී දෙනෙක් මා සිප වැලඳ ගත්තාහු ද? ඔවුන්ගේ නෙත්වල සතුට උතුරා යමින් තිබිනි. දරුවන්ගෙ මුහුනුවල දිස් වූ ප්‍රීතිය! එය විස්තර කල නො හැකි සේ ය. ඔවුන් වෙනුවෙන් අපි නාට්‍යය කල යුතු ය. අපගේ ගමන දිගටම පවතිනු ඇත. අපි මහත් සමූහයක් ලෙස ගර්ජනා කරන්නෙමු.” 

Loganathan
උනුසුම් ප්‍රේක්ෂක ප්‍රතිචාර සමග අධ්‍යක්ෂක එස්. ලෝගනන්දන්

මෙහි ඉහතින් මතු කර දැක් වූ පරිසරය ගැන පමනක් සිතා බැලුවත් ලයත්තු කෝලිගල් වනාහී නො වැලැක් විය හැකි ලෙස ‌ඓතිහාසික වෙනසක් ඉල්ලා සිටින අරගලයක සංකේතයකි. නාට්‍යයේ අපූර්ව ආකෘතියමත් එබඳු සමාජ අවශ්‍යතාවකින් පැන නඟින්නකි. 

එය කුකුලු හොරකමක් පිලිබද කතාවෙකි. මුරුගන් ආන්ඩි (එම්. අජන්තන්) හා ආන්ඩි මුරුගන් (ඒ. නවනීදන්) කුකුලු හොරු දෙදෙනෙකි. ඔවුන් දෙදෙනා තරගයට සොරකමේ යති. රට පුරා කුකුලන් සොරකම සිදුවන අතර මිනිස්සු සොර දෙටුවන්ට එරෙහිව කුකුලන් ආරක්ෂා කර ගැනීමට සටන් වැද සිටිති. මේ සටන නිරුපනය වන්නේ දුගී කත (එස්. සීදේවී), ඇගේ තරුන පුත් (එස්. වසීකරන්) සහ ඔවුන්ට සහාය වන තවත් කාන්තාවක් (කලෙයි දුරසි) යන චරිත ත්‍රිත්වයෙනි. නාට්‍යයේ සොරුන් සහ කාන්තාව අතර ගැටුම ඉහල තලයකට නංවමින්, දුගී කත තම කුකුලා රැක බලා ගැනීම සිය යෞවන පුත්‍රයාට පවර යි. හොරු නේකාකාර කෙලි බඩු දී ඔහු රවටා කුකුලා ලබා ගැනීමට පොර වැදී අසාර්ථක ව අවසානයේ ගිනි අවියක් පෙන්වා තර්ජනය කර කුකුලා පැහැර ගනී. චෞරයන් දෙදෙන කුකුලා සතුකර ගැනීමට කරගෙන යන අරගලයේ බේරුම්කරු බවට පත් වන යැංකි අධිරාජ්‍යවාදය සිහිගැන්වෙන වස්ත්‍රාභරනවලින් සැරසුනු ඉන්ද්‍රජාලිකයෙක් (එස්. ලීලාවතී) කුකුලාගේ උදරයෙන් මුදල් නෝට්ටු ඇදගෙන ඒවා තම සාක්කුවේ ලා ගනී. කාසි කීපයක් සොර දෙටුවන්ට අහුලා ගැනීම සඳහා බිම හලයි. හොරු ඊට ගිජු වන අතර ඉන්ද්‍රජාලිකයා පන්දම් දෙකක් ඒ දෙදෙනා අතට දී කුකුලා රැගෙන යයි. 

thieves
කුකුලු හොරු (එම්. නවනීදන් සහ එම්. අජන්තන්)

එවිට දුගී කත “මුලු ජීවිත කාලයම අපි හොයන්නෙ කුකුලෙක්. ඒත් අපිට ඇත්තටම අහිමි වුනේ මොකක් ද? ඒ තමයි අපේ ජීවිතේ.” යනුවෙන් දැඩි සිතින් නිවේදනය කරයි. නැතිවන්නට ජීවිතය හැර කිසිත් නැති ඇය ඇතුලු කම්කරු පන්තියට සටන් කිරිම හැර මාවතක් නැති බව පෙනී යයි. “අපිට නැති වී ඇත්තේ අපේ ජීවිතයමයි” නාට්‍යය නැරඹූ පසු කර්කර්ස්වෝල්ඩ් වත්තේ කම්කරුවෙකු අප ඉදිරියේ පුනරුච්චාරනය කලේය. මෙම වචන පොදුවේ වතු කම්කරුවන් අතර රාව ප්‍රතිරාව නංවනු ඇත.

estate workers
කම්කරු කාන්තාවන්, එස්. සීදේවි සහ එස්. කලෙයි අරසි

සොරු දෙදෙන එකිනෙකාට හොරෙන් එක ම කුකුලා සොරකම් කිරීමට දරන තැත, කාන්තාව ඒ හැම අවස්ථාවක ම අවසන් මොහොතේ මෙම ක්‍රියාවට මැදිහත් වී සොර දෙටුවන්ගේ අරමුන පරාජය කිරීම, මෙය නැවත නැවත සිදු වීම, කාන්තාව තම යෞවන පුතුට කුකුලාගේ ආරක්ෂාව පැවරීමෙන් පසු සොර දෙටුවන් අතර තරගය, ඔවුන් එම යෞවනයා රැවටීමට නානාප්‍රකාර උප්පරවැට්ටි යොදා ගැනීම, ඉන්ද්‍රජාලිකයා ප්‍රාදූර්භූත වී කුකුලාගේ අයිතිය පිලිබද සොරුන්ගේ පැමිනිල්ල විභාග කිරීම යන නාට්‍යමය අවස්ථා තෝරා බේරා ගැනීමෙහි දී අධ්‍යක්ෂක ලෝගනන්දන් සිය නිර්මානශීලීත්වය මොනවට  සනාථ කර ඇතිවා පමනක් නො ව, එය ම නාට්‍යයේ ආරම්භයේ සිට අවසානය දක්වා ප්‍රේක්ෂකයා ඇද බැඳ තබා ගැනීමට සමත් වුයේ ය.

සොරුන් දෙදෙනාගේ චරිතයට පන පොවන ප්‍රධාන නලුවන් දෙදෙනාගේ රංග විලාශය එම චරිත කෙරේ ප්‍රේක්ෂකයා තුල හාස්‍යය හා විරෝධය ඉස්මත්තට ගෙන එන අතර යථා ජිවිතයේ තමන්ට නිතර මුන ගැසෙන හා සිය ලේ දහඩිය උරා බී යැපෙන වෘත්තීය සමිති ඇතුලු දුෂ්ඨ පාලක පන්ති ප්‍රවනතාවන් ඉන් ප්‍රති නිර්මානය කර දැක්වේ. අධ්‍යක්ෂ ලෝගනන්දන් මෙම නලුවන්ගේ ඇඳුම් පැලඳුම්, අංග රචනා, ගමන් විලාස යනාදිය සඳහා දෙමල කූත්තු නාට්‍ය සම්ප්‍රදාය යොදා ගැනීම මගින් එම චරිත කම්කරුවන්ගේ ජීවිතවලින් ඈත් කර දැක ගැනීමට සලස්වා ඇත. එමෙන් ම කම්කරුවන්ගේ කුකුලාගෙන් ලබාගත් වස්තුව තමන් හිමි කරගෙන සොච්චමක් සොරුන්ට දෙන විනිසකරු වන ඉන්ද්‍රජාලිකයාගේ වස්ත්‍රාභරන හා රංගනය බටහිර අධිරාජ්‍යවාදය සිහිගන්වන පරිදි නිර්මානය කර කිරීම විශේෂ ය. කම්කරු චරිත තාත්වික සහ ශෛලීගත රංගන සම්ප්‍රදායයන් අතරතුර තාත්වික ශෛලියට මදක් සමිප වන ආකාරයෙන් මෙහෙයවීම නිසා ප්‍රේක්ෂකයාට තමන් ම දැක ගැනීමට අවස්ථාවක් සැලසේ. 

Magician
ඉන්ද්‍රජාලිකයා, එස්. ලීලාවතී

වතුකරයේ කූත්තු නාට්‍යවලට භාවිත වන තප්පු වාදනය අනුව යමින් අවනද්ධ භාන්ඩවලින් වැයෙන තාල නිර්මානශීලීව යොදා ගැනීම මඟින් රංගනයට ජවය හා රිද්මය සම්පාදනය කරනු ලැබීම පමනක් නො ව, වතු කම්කරු පරිසරය හා ඔවුන්ගේ ජීවිතය නැවත නැවතත් පිලිබිඹු කරන සබදතා වෙත අප යොමු කිරීම ද සිදු කෙරෙන බව හැඟේ. තප්පු වාදනය මීට වසර දෙසීයකට පෙර දකුනු ඉන්දීයානු කම්කරුවන් මහ මුහුද තරනය කර ලංකාවේ මහ වනාන්තර මැදින් කඳුකරය වෙත ගෙන ආ දුෂ්කර ගමනේ දී සතා සීපාවාගෙන් ආරක්ෂාව සදහා යොදාගත් අතර, එය අද දක්වා වතු කම්කරුවන්ගේ මගුල් අවමගුල් හා සියලු උත්සව කටයුතුවල දී යොදා ගැනේ.

නාට්‍යය, සොර දෙටුවන් දෙදෙනාගෙන් නියෝජනය වන වෘත්තීය සමිති හා නේකාකාර දක්ෂිනාංශික ව්‍යාජ වාම පෙරමුනුවලින් ආවරනය කෙරෙන ධනවාදී සමාජ ක්‍රමයට අභියෝගයක් වන අතර, එය විසින් අහිමි තරනු ලැබ ඇති වතු කම්කරුවන්ගේ ජිවිතය ධනවාදය තුල කවර කලෙක හෝ දිනාගැනීමට නුපුලුවන් වන නිසා කම්කරු පන්තිය තම ඉරනම විසඳා ගැනීම තමන්ගේ අතට ගත යුතු බව එයින් ඉස්මත්තට ගනී. මේ නිසා පිඩිත මිනිසුන්ගේ ජීවන අපේක්ෂා දල්වන ලයත්තු කෝලිගල් යථාර්ථවාදී කලා කෘතියක් ලෙස අගැයිය හැකි ය.

නාට්‍යය මුල සිට අගට ම සම්ප්‍රේෂනය කරන හැඟීම් පන්ති ස්වභාවයක් ගැනීමත් එය කම්කරු පන්තියේ  භාවයන් අවදි කිරීමත් හේතුවෙන්, එය සමාජ සංවර්ධනයේ වත්මන් අවධියේ ‌ඓතිහාසික අවශ්‍යතාව නියෝජනය කරන නිර්මානයක් වන අතර නිර්මානකරු ඒ සදහා අවදි කලේ කුමන සමාජ තතු විසින් ද යන්න සලකා බැලීම වටී.

අප දැනටමත් උපුටා දක්වා ඇති කලාකරුවාගේ ප්‍රකාශය ඊට සෑහෙන පිලිතුරු ලබා දෙන බව නිසැක ය. ශ්‍රී ලංකාවේ දෙසිය වසක වතු කම්කරු ජීවිතය පිලිබඳ සමරු සටහන් ලියවෙමින් පවති. සංවත්සරය විසින් කම්කරුවෝ තමන් ගැන ම සිතීමට පොලඹවනු ලබති. කොවිඩ් වසංගතයෙන් ඉක්බිති ගෙවී ගිය සිව් වසරක⁣ට ආසන්න කාලය තුල පන්ති සමාජයේ අර්බුදය යටපත් කල නො හැකි ලෙසින් ඉස්මතු වී දිග්ගැසෙමින් පැවතීම, එකී සංවත්සරයට සමගාමීව ක්‍රියාත්මක වෙමින් වතු ජනයාගේ චිත්ත වේගයන් අවුලුවයි. මේ අතර ගෘහ සේවයට යොමු කල හැටන්, ඩයගම ඉෂාලිනී නම් පාසැල් වියේ වතු තරුනිය ගිනි තබාගෙන මිය ගිය 2021 ජුලි සිද්ධිය මේ මොහොතේත් වතු කම්කරු ජනයාගේ හදවත් දවමින් ඇති බව ඔවුන් සමග කල සාකච්චාවලදී අපට පෙනී ගියේ ය. ඉශාලිනී වතුකරයේ ජීවිතවල ඉරනම පිලිබඳ සංකේතයකි. අධ්‍යාපන, රැකියා, නිවාස වැනි මූලික අවශ්‍යතාවයන් යාන්තමින් ලබමින් සිටින වතුකරයේ දෙමල ජනයාට තම දරුවන් මත් ද්‍රව්‍යවලට යොමු කිරීම වැනි ප්‍රශ්නවලට ද  මුහුන දීමට සිදුව ඇත. වෘත්තීය සමිති හා ධනපති දේශපාලනය ඇති කරන බේදභින්න කිරීම් හා එම ව්‍යාපාර මගින් කම්කරු ජනයාගේ අරගල මැඩගෙන සිටීම යන මේ සියල්ල ප්‍රශ්නයට බඳුන් වී ඇත. මේ අතර අස්ථාවර ධනපති ආන්ඩු කුමන හෝ ප්‍රජාතන්ත්‍රිය අයිතියකට ඉඩ නො තබා පහර දීමට අදිටන් කරගෙන ක්‍රියාත්මක වී සිටිති. ජීවන තත්වයන් රුදුරු ලෙස කඩා වැටීම ඉවසිය නො හැකි තැන වතු තරුනයෝ ප්‍රථම වතාවට තම දෙමාපියන්ට අවම වසයෙන් රුපියල් දහසකවත් වැටුපක් ලැබිය යුතු යයි උද්ඝෝෂනයකට පෙරට ආහ. වෘත්තීය සමිති විසින් එම අරගලය පාවා දෙන ලදී. වතුකරයෙන් බිහි වී වතුකරයේ හැදී වැඩුනු අව්‍යාජ කලාකරුවාට මේවා නො තකා සිටිය හැකි නොවේ.      

Seedevi
ලයත්තු කෝලිගල් . එස්. සීදේවී සහ එස්. වසීකරන්

මෙම තිත්ත ඇත්ත සාර්ථක ලෙස ප්‍රති නිර්මානය කිරීමේ දී වතු කම්කරු පවුලක සාමාජිකාවක වන ප්‍රවීන රංගන ශිල්පිනී එස්. ලීලාවතීගේ කෙටි, නමුත් විශිෂ්ට රංගනය, දුෂ්ට සහ කෛරාටික පාලක පන්තියේ නියෝජනය වන ඉනද්‍රජාලිකයාගේ චරිතය තුලින් නාට්‍යයේ උච්ඡතම අවස්ථාව වර්නවත් කරයි. විශේෂයෙන් ඇය රංගන කලාවේ තාක්ෂනය ප්‍රගුන කර ඇති නිලියක් බව සනාථ කලා පමනක් නො ව, නාට්‍යයෙන් ප්‍රකාශයට පත් වන සමාජ අවශ්‍යතාව වටහාගෙන සංකල්පීය ලෙස ප්‍රති නිර්මනය කිරීම නිසා එම රංගනය කැපී පෙනුනි. දුගී කාන්තාවගේ චරිතය රග පෑ එස්. සීදේවීගේ රංග කුසලතාව ප්‍රේක්ෂක මතකය තුල රැඳුනු බවට සැක නැත. සොරුන් ලෙස රග පෑ එම්. අජන්තන්ට සහ එම්. නවනීදන්ට, ලීලාවතී පෑ කුසලතාව ලඟා කර ගත හැකි බව පැහැදිලි වන අතර, චරිතවල සමාජයීය තතු පිලිබඳ වැටහීම හා ශිල්පීය හැකියාව ප්‍රගුන කිරීම තුලින් නාට්‍යයට දැනට වඩා ආලෝකයක් වීමට ඔවුන්ට හැකි වනු ඇත. ආධුනිකයෙකු වන යෞවනයා එස්. වසීකරන් දෙබස් උච්චාරනයේ දී පෙන්වූ කුසලතාව සෙසු අභිනයන් සම්බන්ධයෙන් ද වැඩි දියුනු කර ගනු ඇතැයි අපේක්ෂා කල හැකි ය. 

නවනීදන්ගේ රංග භාන්ඩ නිර්මානය විශිෂ්ට ය. කුකුලා, කුකුල් කූඩුව සහ කෙලි බඩු, විශේෂයෙන් ගිනි අවියත් සෙල්ලම් බඩුවක් ලෙස පැහැදිලිව පෙනෙන ආකාරයෙන්  නිර්මානය කිරීමෙන් නාට්‍යයේ මුඛ්‍යාර්ථය ප්‍රබල ලෙස ඉස්මතු කිරීමට ඔහු දායක වෙයි.

මෙවන් නිර්මාන මැඩලීමට පාලක පන්තිය ගත් මෑත පියවරකි හිටිවන ප්‍රහසන ශිල්පිනී නතාශා එදිරිසූරිය කලා නිර්මානයක් නිසා අත් අඩංගුවට ගැනීම. 1970 බලයට පත් සිරිමා බන්ඩාරනායකගේ සභාග ආන්ඩුව කලාවට එරෙහි දැඩි ප්‍රහාරයක් දියත් කලේ ය. එවක් පටන් මේ දක්වා දඩයමට ලක් වූ කලාකරුවෝ බොහෝ දෙනෙකි. වසර ගනනකට පෙර බගවන්තලාව සෙන්මේරිස් විද්‍යාලයේ සිසුන් හා ගුරුවරුන් විසින් නිර්මානය කරන ලද “වෙලිච්චම් වෙලියෙයි ඉල්ලෙයි” නාට්‍යය එවර ජාතික පාසල් නාට්‍ය තරගයෙන් අවසන් වටයට තේරී පත්වීමෙන් ද පසුව තහනම් කරමින්, සමාජ ප්‍රශ්න සාකච්චා කරන නාට්‍ය නිර්මානය කිරීමෙන් සිසුන් වැලැක්වීමට අධ්‍යාපන බලධාරීහු ක්‍රියා කර ඇත්තාහ. ඒ අනුව සිසුන්ට වලංගු වන්නේ පැරනි සම්ප්‍රදායික නිර්මාන හා ඒවාට නව අර්ථකථන දීම පමනක් වන අතර, ඒ් සඳහා පැරනි ලිඛිත භාෂාව ම යොදා ගත යුතු බව ඔවුහු කියා සිටිති. දැන් නාට්‍ය තරග විනිසකරුවන්ට ලබා දෙන උපදෙස්වලට අනුව, ‘දේශපාලනය තහනම් ය’, ‘ආගම්වලට අපහාස නො විය යුතු ය’, යනාදී වශයෙන් වන විවිධ සීමාවන්ට කලා නිර්මානවල විෂයය පරාසය යටත් කර ඇත.        

මේ ආකාරයෙන්ම, ලෝ පුරා ආන්ඩු කලාවේ හා ප්‍රකාශනයේ නිදහස නොඉවසති. කලාවේ නිදහස උදෙසා ධනවාදයෙන් නිදහස් විය යුතු බව වටහා ගන්නා කලාකරුවාට පමනක් කලාව භාෂනයේ නිදහස ආරක්ෂා  කිරීමේ අරගලයට පිවිස එය රැක ගත හැකි ය. සමාජ යථාර්තයට අසම්බන්ධිත ‘කලාවක්’ කෙසේවත් උසස් සංස්කෘතියක් සඳහා ඉදිරි ගමනට සේවය නොකරයි. එලෙසින් සමාජ සංවර්ධනයේ උපයෝගිතාව පිලිගත් සැබෑ කලාව රැක ගැනීමට මූලිකත්වය ගත හැකි වන්නේ “ලයත්තු කෝලිගල්” නාට්‍යයට එරෙහි ව්‍යාපාරය පරාජය කල කම්කරු පන්තික බලවේගයට ය. ඒ අනුව  කම්කරු ක්‍රියාකාරී කමිටු තුල සංවිධානය වී, සියලු භේදකාරීත්වයන් හා සීමා ඉක්මවා සහෝදරත්වයේ හස්තය දිගු කෙරෙන මහජන විප්ලවවාදී ව්‍යාපාරයක් ගොඩ නැගීම අද දවසේ කලාකරුවාගේ ද ප්‍රමුඛ සමාජ වග කීම වන්නේ ය. ලෝගනන්දන් සටහන් කර ඇති පරිදි “අපි මහත් සමූහයක් ලෙස ගර්ජනා කරන්නෙමු.” 

“ලයත්තු කෝලිගල්” (වතු කිකිලියෝ) කම්කරුවන්ගේ ජීවිතය ප්‍රතිනිර්මානය කරන කලා කෘතියක් Read More »

Nathasha

නතාෂාගේ ප්‍රහසන කලාවට කෝපාවිශ්ට වූ ව්‍යාජ වාම පෙරමුනට එරෙහිව කලාවේ නිදහස සදහා අරගලය  පෙරට

නන්දන නන්නෙත්ති විසිනි

නතාෂා එදිරිසූරිය හිටිවන ප්‍රහසන කලා නිර්මානයකින් බුද්ධාගමට අපහාස කලේ යැයි මැයි 28 දින අත් අඩංගුවට ගෙන, ආගමික සමගියට බාධා පැමිනවීම හා වෛරය පැතිරවීම සිදු කලේ යයි ICCPR පනත යටතේ චෝදනා ඉදිරිපත් කර, අද දින (6) දක්වා බන්ධනාගාරගත කර තබා ගන්නා ලදී.  ජුලි 5 බදාදා  ඇගේ ඇප ඉල්ලීම සලකා බැලූ කොලඹ මහාධිකරන විනිසුරු ආදිත්‍ය පටබැදි ඇයට ඇප ලබා දීමට තීන්දු කරමින් කියා සිටියේ නතාෂාගේ ප්‍රකාශය “කිසිසේත්ම බෞද්ධයන් ඉලක්ක කරගෙන ඔවුනට එරෙහිව ප්‍රචන්ඩත්වය හෝ සතුරුකම් කිරීමේ අරමුනින් එහි ප්‍රෙක්ෂකයන් උසිගැන්විමේ ක්‍රියාවලියක යෙදුනු බවට පෙනී නෙයන”  බවත් ඒ අනුව එය “වෛරී ප්‍රකාශයක්” ලෙස පෙනී නොයන බවත්ය.  

වාර්තා වන පරිදි, විද්‍යාව තරයේ විශ්වාස කරන පුද්ගලයෙකුට ආගම්වල තිබෙන ඇතැම් කාරනා ප්‍රායෝගිකදැයි ප්‍රශ්න කිරීමට හැකියාව ඇතැයි සඳහන් කල මහාධිකරන විනිසුරුවරයා එයින් වෛරය ප්‍රකාශ වන්නේ කෙසේදැයි පැමිනිල්ලෙන් ප්‍රශ්න කලේ ය.   

මෙම තීන්දුව නතාෂාට එරෙහිව බොරු පැමිනිලි කල ආන්ඩුවේ බෞද්ධ කටයුතු කොමසාරිස් ඇතුලු ආගම්වාදී නඩය මෙන් ම ඊට සහයෝගය දුන් සියලු අවස්ථාවාදීන්ගේ ප්‍රජාතන්ත්‍ර විරෝධී හා කලා විරෝධී මුග්ධ නිරුවත ප්‍රදර්ශනය කලේය. 

Nathasha
නතාෂා ඇප ලබා නිදහස්ව (fb)

නතාෂා අත්අඩංගුවට ගැනීමට ආගම සම්බන්ධ කල ද එය ආගම පිලිබද කරුනක් නො වන බවත්, අවශ්‍ය නම් ආගම ප්‍රශ්න කිරීමට අයිතිය ඇති බවත් තහවුරු කරමින්, ඇගේ නිදහස වෙනුවෙන් පෙනී සිටීම කලාවේ හා ප්‍රකාශනයේ නිදහස ගැන සංවේදී සියලු මිනිසුන්ගේ වගකීම බව මුල සිටම අවධාරනය කලේ හා, ඒ වෙනුවෙන් තනිවම, ප්‍රතිගාමී බලවේගයන්ට අභිමුඛව, උද්⁣ඝෝෂනය ආරම්භ කලේ කොලඹ ක්‍රියාකාරී කමිටුව (කොක්‍රික) යි. ඊට ප්‍රගතිශීලී කලාකරුවන්, කම්කරුවන් හා තරුනයන් අතර බලගතු සහායක් ගොනු විය. 

පැමිනිල්ල පරාජය වූයේ හුදෙක් මහාධිකරන තීන්දුවෙන් පමනක් නො වේ. සියලු ධනේශ්වර හා ව්‍යාජ වාම පක්ෂ හා කල්ලි, අපේක්ෂා භංග, දිරිය බල සිදුනු බුද්ධිමතුන්, තමන්ගේ වේල පිරිමැසීමට එහා දෙයක් නොසිතන ඇතැම්  කලාකරුවන් හා ඊනියා රැඩිකලුන්, පාලක පන්තිය නතාෂාට එරෙහිව අවුලන ලද ප්‍රකෝපකාරීත්වය සමග පෙල ගැසුනි. එහෙත් පාලක පන්තියේ දරුනු වික්ෂෝපයකට හේතු වෙමින්, කම්කරු පන්තිය ප්‍රමුඛ පීඩිත මහජනතාව එම ගිනි මැලයට දර දැමීම උදෙසා මෙහෙයවා ගැනීමට හැකි නොවී ය යනු නින්දාසහගත පරාජයකි. 

තතු එසේ තිබිය දී, ධනපති සංස්ථාපිතයේම පක්ෂයක් වන ජනතා විමුක්ති පෙරමුන(ජවිපෙ) හා ඉන් බිදී ව්‍යාජ-වාම පක්ෂයක් ලෙස සංවිධානය වූ පෙරටුගාමී සමාජවාදී පක්ෂය (පෙසප) නතාෂාට හා ඇගේ කලාවට විරුද්ධව තම පන්ති පැවැත්ම සඳහා අත්‍යවශ්‍ය වන මතයක් ගොඩ නැගීමට අන්ත ප්‍රතිගාමී උත්සාහයක නිරත වීය. රටේ සිවිල් සාමය කඩ වී, තමන් ගත කරන සාපේක්ෂ සුව පහසු ජීවිත අවුල් වනවාට බියෙන් පසුවන සුලු ධනේශ්වර පන්ති ස්ථරයක කම්කරු විරෝධී අවශ්‍යතාවන් මේ පක්ෂ විසින් ප්‍රකාශයට පත් කරන ලදී. 

Jayagoda
පුබුදු ජයගොඩ

පෙරටුගාමී සමාජවාදී පක්ෂයේ අධ්‍යාපන ලේකම් පුබුදු ජයගොඩ නතාෂා අත් අඩංගුවට ගැනීමට පසු දින  මෙසේ නිවේදනය කලේ ය: පීඩාවට පත් මිනිසුන් “විශ්වාස කරන සමහර ආත්මීය කරුනු, සමහර සංස්කෘතික දේවල්, ආගමික සංවේදී දේවලට” ප්‍රහාරයක් එල්ල වී ඇත. එය පාලක පන්තියේ අවශ්‍යතාවක් බව සදහන් කල ඔහු “ෆාස්ටර් ජෙරමුයි, නතාෂයි … ආගම් අතර මේ බෙදීම හදන්න යනවා” යි චෝදනා කරමින් “මේකට ඉඩ දෙන්න එපා” යි ජනතාවගෙන් ඉල්ලා සිටියේ ය.  

ධනපති පක්ෂයක් ලෙස තමන්මගේ සුදුසුකම ධනපතියන් හා අධිරාජ්‍යවාදීන් හමුවේ සනාථ කිරීමට දැඩි වෙහෙස දරන ජවිපෙ ද මෙම යොජනාව ම  තවත් ආකාරයකින් ඊට දින දෙකකට පසු ඉදිරිපත් කලේ ය. “මෑතකදී කිසියම් කාන්තාවක් සිදුහත් කුමරු සම්බන්ධයෙන් කරපු කතාවක් පදනම් කරගෙන ලොකු සිද්ධියක් වෙලා තියෙනවා. …ඒක අහම්බෙන් සිද්ධ වුනත්, සැලසුම් කරල සිද්ධ වුනත් අර දුෂ්ට ආගම්වාදී, ජාතිකවාදී අරමුනුවලට එකතු වෙනවා,” යැයි එහි ප්‍රධාන ලේකම් ටිල්වින් සිල්වා ප්‍රකාශ කලේ ය. සිල්වාගේ ඉල්ලීම මෙසේ ය: “ජනතාවගේ හිතේ තියෙන ඉතා සියුම් තැන් අවුස්සලා ජනතාවගෙ ඇත්ත ප්‍රශ්න අමතක කරන්න දරන උත්සාහය හරියට අදුනගන්න.”

කලාවේ හා ප්‍රකාශන⁣යේ නිදහසට විරුද්ධ වන ආන්ඩුව ඇතුලු ධනේශ්වර පෙරමුනත්, නතාෂාගේ කලාත්මක නිර්මානයත් යන අංශ දෙකම එකට අනා මේ දෙපැත්තටම විරුද්ධ වන ලෙස ජනතාවගෙන් ඉල්ලා සිටීමේ දී ජවිපෙ මෙන්ම පෙසප හි අභිප්‍රාය කුමක් ද?

පසුගිය “අරගල” සමයේ “ජාතික සමගියට කිසියම් ප්‍රවේශයක් ඇති වීම ගැන බිය” වූ  “ජනතාවගෙන් ප්‍රතික්ෂේප වෙලා ඉන්න රාජපක්ෂල රනිල්ලා… ආපහු එලියට එන්න මේවා පාවිච්චි කරන” බව පවසන  සිල්වා වාර්ගික යුද්ධයේ දී දෙමල ජනයාගේ ලෙයින් පොඟාගත් අත් සගවාගෙන දැන් වාර්ගික ආගමික භේද ප්‍රතික්ෂේප කරන බව අඟවන්නේ එය හුදෙක් රාජපක්ෂලාට වාසි වන බව ගැන කනස්සල්ලෙනි. එයින් පැහැදිලි වන පරිදි, ජවිපෙ බිය වී සිටින්නේ එවැනි තත්වයක් තුල තම පාර්ලිමේන්තු සිහිනය බිද වැටෙනු ඇත යන්න ගැන මිස මහජන විරෝධී, වර්ගවාදී ආන්ඩුවක් බලයට ඒම වැනි දෙයක් ගැන නො වේ. සියල්ලටමත් වඩා ජවිපෙ, පාර්ලිමේන්තුවේ 225ම එපා යි කී මහජන විරෝධය, රාජපක්ෂ විරෝධයකට සිඳවා ධනපති ක්‍රමය බේරාගෙන, එතනින් නතර නොවී, ඒ තුල සමාජ අර්බුදය සැඟවීමට මෙය ද අවස්ථාවක් කර ගනී. ජවිපෙන් කැඩී සමාජවාදය පිලිබඳ ඉඳහිට තොල් මතුරන පෙසප ද මෙය යහමින් උපයෝගී කර ගනී. 

Tilwin
ටිල්වින් සිල්වා

නතාෂා සිය කලාව තුල කාන්තාව සිමා බන්ධනයන්ගෙන් වට කර, පුද්ගලික දේපලක් ලෙස සලකා පීඩාවට ලක් කිරීම, හා වැඩවසම්වාදී ආගමික සංකල්ප යොදාගෙන තවදුරටත් කාන්තාව ගර්හා කිරීම අභියෝයට ලක් කලා ය. ඇය ධනවාදය තුල කිසි දිනක විසඳිය නොහැකි නිදහස පිලිබද ප්‍රශ්න ඒ තුල ඉස්මතු කලා ය. ප්‍රස්තුත සිල්වාගේ කතාවේදී ඔහු නතාෂාගේ නම පවා පාවිච්චි කිරීමට තරම් නුසුදුසු යයි තීරනය කිරීම මගින්, නතාෂාගේ නිර්මානය තුලින් එලි දකින නිදහස්කාමය සම්බන්ධව  ආන්ඩුව හා බෞද්ධ අන්තවාදී නඩවල පවතින  භීතිය සමඟ තමන් අනන්‍ය වීම ප්‍රකාශයට පත් කලේ ය. 

නතාෂා, සුද්ධෝදන, සිද්ධාර්ථ හා දෙව්දත් යන බෞද්ධ සාහිත්‍යයේ එන වාසගම් හා සිද්ධීන් සිය නිර්මානයේ සංකල්ප රූප ගොඩ නැගීමට යොදා ගත්තා ය. කෘතියේ මුඛ්‍යාර්ථය වූයේ ධනේශ්වර සමාජයේ කාන්තාව හා දරුවන් මුහුන දී සිටින ඛේදජනක තත්වය ප්‍රතිනිර්මානය කිරීම වු අතර අතීත කලා නිර්මානයෙන් පරිහරනයට ගත් මෙම උපුටා ගැනීම් ඊට මැනවින් උචිත විය.      

නතාෂාගේ කලාව සහ එහි ඇගවුම් ගැන, විශේෂයෙන් අදාල ප්‍රහසනයේ ආකෘතිය හා අන්තර්ගතය සම්බන්ධයෙන් එක වචනයක්වත් සිල්වා හෝ ජයගොඩ තම නිවේදන තුල ප්‍රකාශ නො කිරිම අහම්බයක් නො වේ. බොරුව සමාජගත කිරීම සදහා ඔවුන්ට ඒ ගැන සාකච්ඡා කිරීමෙන් වැලකීම අවශ්‍යය විය. නමුත්, ජයගොඩගේ කතාව තුල ම කලාකාරිනියට එල්ල වී ඇති ප්‍රහාරය ගැන එක වැකියක් විය. ඒ “අත්අඩංගුවට ගැනීම ගැන අපට කියන්න තියෙන්නෙ, මීට කලින් ආගමට අපහාස කල අය අත්අඩංගුවට ගත්ත ද?” යි යන්නයි. අවස්තාවාදී ලිස්සායෑමේ නියම ස්වභාවය පෙන්වන මෙම ප්‍රශ්නය, ආගමික උන්මත්තකයන් “අතීතයේ ඉඳන් එන මේ නාඩගමේ කොටස්කරුවො සියලු දෙනාම” අත් අඩංගුවට ගත යුතු යයි දියත් කර ඇති උද්ඝෝෂනයට සමපාත වේ. එමතුද නොව, එය රාජ්‍ය මර්දන හස්තය ශක්තිමත් කිරීම සඳහා කරන පැහැදිලි ඇරයුමකි.

ජවිපෙ හා පෙසප නිදහස් කලාවට දක්වන හතුරුකම එහි පන්ති ස්වරූපයයන්ම නිපන්නකි. නතාෂාගේ නිර්මානයට විරුද්ධත්වය පැන නගින්නේ එතැනිනි. කලාවට සම්බන්ධ ජවිපෙ සුලු ධනේශ්වර දේශපාලන වාර්තාව තුල 1988-89 කාලයේ අතිෂය නිර්මානශීලී හා ජනප්‍රිය ප්‍රවීන කලාකරුවන් ගනනාවක් ධනපති ඒකීය රාජ්‍ය රැකීමේ දේශප්‍රේමය උදෙසා ලෝබ නැතිව මරා දැමීම ඇතුලත් ය. ටිල්වින් සිල්වාට අනුව රැඩිකල් කම ලෝකයට මවා පෑම සඳහා නතාෂා ආගමික හිත් රිදවා ඇත. ඔහුගේ කලා විචාරය ඉස්මතු වන්නේ තම අවශ්‍යතාවට ගැලපෙන පරිදි නතාෂා “රැඩිකල්කම පෙන්වීම වැනි” කලාකරුවාගේ සිතිවිලි ලෙස තමන් විසින් ම සකසා ගත් අදහස්වලිනි. කලා කෘතිය හා එහි අදහස් කරන දෑ මොනවා වුවත් මේ ඊනියා කලා විචාරකයාට අදාල නැත.

දැන් ජයගොඩගේ යෝජනාව “සමාජයට සම්බන්ධ නැති ව්‍යුක්ත කලාව කියා එකක්” නැති නිසා කලාව හැම විටම සමාජය ගැන සංවේදී වී දේශපාලනය සමග සම්බන්ධ විය යුතු බව ය. “ඒ නිසා කලාකරුවා දේශපාලනික වෙන්න ඔනෙ” යි ඔහු අවධාරනය කලේ ය. මෙහි දී ජයගොඩ “තමන්ට හිතෙන හිතෙන විදියට වල් බූරු නිදහස කලාවට තියෙන්න ඕන කියල කලාව කිරීම හා සමාජය ගැන හිතා කලාව කිරිම” යනුවෙන් පැති දෙකක් යෝජනා කරයි. උක්ත ප්‍රකාශයේ දී  ඔහු පැහැදිලි ම තර්ක කරන්නේ ආගමික හැගීම් වැනි සංවේදී කාරනාවලින් කලාව පාලනය විය යුතු බව ය.

උදාහරනයක් හැටියට බෞද්ධයන්ගේ හිත් රිදවිමක් වෙලා තියෙනවා, මේ ප්‍රකාශය (නතාෂාගේ නිර්මාන) මගින්. මේ ප්‍රකාශය පාවිච්චි කරල අදහස් දැක්වීමේ අයිතියට, ප්‍රකාශනයේ නිදහසට, භාෂනයේ නිදහසට පහර දෙන්න හදනවා එක පැත්තකින්. ….තක්කඩි බලවේග මේ අස්සෙ සලු වෙන්න හදනවා,” මෙසේ ජයගොඩට අනුව ආන්ඩුව ප්‍රකාශනයේ හා භාෂනයේ නිදහසට පහර දීමට පෙරට පැමින ඇත්තේ  නතාෂාගේ නිර්මාන නිසා ය. ඒ නිසා එවන් නිර්මාන නො කල යුතු ය. 

ජයගොඩගේ හෝ සිල්වාගේ කලාව පිලිබඳ මෙම ආස්ථානයට මාක්ස්වාදී හෝ සමාජවාදී ආස්ථානය සමග මොනම හෝ සම්බන්ධයක්  නැත. ධනපති සමාජයේ පවතින අධිකාරී සංස්කෘතියට, පැවැත්මට කලාව යටකිරීමට යෝජනා කරන මෙම ප්‍රතිගාමී පිලිවෙතට එරෙහිව කලාව පිලිබඳ සමාජවාදී ආස්ථානය වොරොන්ස්කි පැහැදිලි කරන්නේ මෙසේය:

 “කලාව යනු ජීවිතය සංජානනය කිරීම යි…කවියා හෝ ලේඛකයා අවට යථාර්ථයෙන් සෑහීමකට පත් නොවන විට, ඔහු නිරායාසයෙන්ම එය තිබෙන ආකාරයට නොව, විය යුතු ආකාරයට නිරූපණය කිරීමට උත්සාහ කරයි;  ඔහු අනාගතයේ වැස්ම අර්ධ වශයෙන් ඉවත් කර මිනිසාට ඔහුගේ පරමාදර්ශය පෙන්වීමට උත්සාහ කරයි.  ඔහු පරමාදර්ශී “හෙට දවස” නම් ප්‍රිස්මය හරහා අද යථාර්ථය බැලීමට පටන් ගනී. ඉහලම තලයන් දක්වා අඳිනු ලැබූ මිනිසාගේ සිහින, ආශාවන් හා පැතුම් හොඳම කලාකරුවන්ගේ නිර්මාන කාර්යයන්හි පදනම වූ අතර එය දිගටම එසේ වන්නේය.” [ඒ.කේ.වොරොන්ස්කි, ‘කලාව ජීවිතය සංජානනය කිරීම ලෙස, හා සමකාලීන ලෝකය’, 1923]

කලා කෘතියක  සීමාව තීරනය කරනුයේ කලාවමය. කලාවේ දේශපාලනය යනු සීමා පනවා ගැනීම නො ව සීමා බිදීම ය. නො එසේ ව, එය නැවුම් දෑනීම් හා හැඟීම ජනිත කරන්නේ කෙසේ ද?  සමාජ ඥෙය මඩල පුබුදුවන්නේ කෙසේ ද? ලෝකය වෙනස් කිරීමේ මිනිසාගේ නොතිත් යත්නයට දායක වන්නේ කෙසේ ද? කලාවේ මෙම නිදහස ප්‍රතික්ශේප කරන්නෝ එහි හතුරෝය. 

පෙසප නායකයා පෙරට දමන්නේ අතිෂය ආත්මාර්තකාමී සුලු ධනේශ්වර අවශ්‍යතාවකි. ඔහුගේ මේ වචන සලකා බලන්න: “අරගලයේ දී දේශපාලනය ගැන හිතන අයයි, එලෙස නොවන සාමාන්‍ය ජනතාවයි  අතර කිසියම් ආකාරයේ අවබෝධයක් හැදිල තියෙනවා. ජාතිකවාදයට, ආගම්වාදයට විරුද්ධ නමුත් ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී අයිතිවාසිකම් ගැන සංවේදී වූ ලිබරල් අදහස් දැරූ පිරිස් සහ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ගැන ඒ තරම් සංවේදී නැති නමුත් තමන්ගේ ජාතික ආගමික අනන්‍යතා ගැන සංවේදී ව හිටපු ජාතකවාදී කොටස් අතර යම් අවබෝධයක් හැදිල තියනවා.” මෙම මලකුනු සමාජ කන්ඩායම් අතර වඳ බහු විවාහයට යතාර්තවාදී කලා නිර්මාන බාධාවක් වීම ය ජයගොඩගේ සංවේදීතාව ය. ඔහුට අනුව මේ ලිබරල්ලු, ජාතික ආගමික අනන්‍යතා කල්ලි, ආගම්වදයට විරුද්ධ කන්ඩායම්, ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදයට සංවේදී නැති කල්ලි යනාදී සියලු දේ එකට ඇනූ ඔහු හා පෙසප ද අයත් සංධානය පවත්වා ගැනීම හෙවත්, වචනයේ පරිසමාප්ත අර්ථයෙන්, දක්ෂිනාංශික ව්‍යාජ-වාම පෙරමුන පන පිහුටුවා පවත්වා ගැනීම කලාකරුවාගේ කර්තව්‍ය විය යුතු ය!

මීට ප්‍රතිපක්ෂව කොක්‍රික උද්ඝෝෂනය පදනම් වූයේ කලාවට සීමා පැනවීමට එරෙහිව එහි නිදහස රැකීම වැඩකරන පන්තියේ නිදහස සමඟ බැඳී පවතීය යන සත්‍යය  මත ය. අර්බුදය ගැඹුරුවත්ම ධනපති පාලක පන්තිය කලාවට හා ප්‍රකාශනයේ නිදහසට එරෙහිව, අද පෙසප ආරක්ෂා කරන සංධානයටම අයත්  අන්ත ප්‍රතිගාමී බලවේග මත පදනම් වූ ෆැසිස්ට් බලවේග සූදානම් කරනු ඇත. කලාවට එරෙහි ⁣ඉහත කී ව්‍යාජ වාම ප්‍රතිපත්ති වලට නෑකම් කියූ ස්ටැලින්වාදී ප්‍රහාරය සම්බන්ධව අන්ඩ්‍රේ බ්‍රෙටන් හා ඩියෝගෝ රිවේරා 1938 දී කරන ලද කැඳවුම මේ නිසා අදට ද අදාල ය:

“කලාවේ සෑම ප්‍රගතිශීලී ප්‍රවනතාවක්ම ෆැසිස්ට්වාදය විසින් ‘පරිහානිගත’ ලෙස හදුන්වා විනාශ කරයි.  සෑම නිදහස් නිර්මානයක්ම ස්ටැලින්වාදීන් විසින් ‘ෆැසිස්ට්’ ලෙස හඳුන්වයි.  ස්වාධීන විප්ලවවාදී කලාව දැන් ප‍්‍රතිගාමී ප්‍රහාරයට එරෙහි අරගලය සඳහා සිය බලවේග එකතු කල යුතුය.  එය තම පැවැත්මේ අයිතිය උස් හඬින් ප්‍රකාශ කල යුතුය.” [ස්වාධීන විප්ලවවාදී කලාවක් සඳහා ප්‍රකාශනය]

අව්‍යාජ, නිදහස් කලාව ඊට නියමිත තැනට ඔසවා තබනු ඇත්තේ කම්කරු පන්තිය ධනේශ්වරයට එරෙහි දේශපාලන බලය තහවුරු කරගැනීම සදහා ගෙන යන අරගලයේ ජයග්‍රහනයෙන් ම පමනක් බව සෑම අතින් ම සත්‍යාපනය වී ඇත. ඒ සදහා ප්‍රථම කොන්දේසිය වන්නේ මෙම ප්‍රතිගාමී ව්‍යාජ-වාම පෙරමුන හෙලිදරව් කර කුඩු කර දැමීම ය.

නතාෂාගේ ප්‍රහසන කලාවට කෝපාවිශ්ට වූ ව්‍යාජ වාම පෙරමුනට එරෙහිව කලාවේ නිදහස සදහා අරගලය  පෙරට Read More »

Scroll to Top