මිගාර මල්වත්ත විසිනි.
මෙම ලිපිය ලෝක සමාජවාදී වෙබ් අඩවියෙහි (wsws.org) පළ වූ අදාළ ලිපි සහ වෙනත් මූලාශ්‍ර ද ඇසුරෙන් සම්පාදනය කරන ලද්දකි. මෙම ලිපිය යුක්රේනය තුල ඇමරිකා එක්සත් ජනපදය හා නැටෝව විසින් රුසියාවට එරෙහිව සිදුකරගෙන යන විනාශකාරී යුද්ධයේ වර්ධනය පිලිබඳ ලියවෙන ලපි මාලාවක කොටසක් වේ.
එක්සත් ජනපදයෙන් හා එහි සහකාරක රටවල භටයන් 26,000ක ද සහභාගීත්වයෙන් අප්‍රේල් 22දා ආරම්භ වූ “2023 යුරෝපා රැකවල” නමැති යෝධ අභ්‍යාසය ඇතුලුව, සමස්ත යුරෝපය පුරා යුද අභ්‍යාස පැවැත්වින. මෙම මෙහෙයුම්වල අවසන් සංරචකය වන “සබේර් ගාඩියන් 23” නමැති අභ්‍යාස සතියට කේන්ද්‍රගත වූයේ, යුක්‍රේනයෙන් දකුනට වන්නට පිහිටි කලු මුහුදයි. එයට ඇල්බේනියාව, බල්ගේරියාව, බෙල්ජියම, ප්‍රන්සය, ග්‍රීසිය, ජර්මනිය, ඉතාලිය, නෙදර්ලන්තය, රුමේනියාව, ස්ලොවීනියාව සහ එක්සත් ජනපදය යන රටවල සොල්දාදුවෝ හා නාවික භටයෝ සහභාගි වූහ.
වඩාත් විස්තීර්ණ අභ්‍යාසය ජර්මනියේ දී, ජූනි 12 වන සඳුදා සිට ආරම්භ වී ජූනි 23 දින අවසන් විය. එයාර් ඩිෆෙන්ඩර් 2023 හි කොටසක් ලෙස ප්‍රහාරක ජෙට් යානා සිය ගණනක් රට පුරා පියාසර කළ අතර සම්පූර්ණ යුද තත්වයක් සඳහා පුහුණු කරන ලදී. එය නේටෝ ඉතිහාසයේ විශාලතම ගුවන් අභ්‍යාසයයි. සමස්තයක් වශයෙන්, රටවල් 25 ක සොල්දාදුවන් 10,000 කට වැඩි පිරිසක් ගුවන් යානා 250 ක් සමඟ ඊට සම්බන්ධ වී තිබුණි. ඔවුන් රුසියානු දේශසීමාව දක්වාම විය හැකි ප්‍රහාරාත්මක උපාමාරුවල යොදනු ලැබුණි.
අභ්‍යාසයේ විශාල පරිමාණය සහ එහි ස්වභාවය යන දෙකම පැහැදිලි කරන්නේ “එයාර් ඩිපෙන්ඩර් 23” (Air Defender 2023) යනු හුදෙක් සාමාන්‍ය උපාමාරුවක් නොවන බවයි. එය රුසියාවට එරෙහි නේටෝ යුද ප්‍රහාරයේ සෘජු සංරචකයකි. ලෝක යුද්ධ දෙකේ දී දැනටමත් රුසියාව මිලිටරිමය වශයෙන් යටත් කර ගැනීමට උත්සාහ කර ඇති ජර්මානු පාලක පන්තියේ නියෝජිතයෝ විශේෂයෙන්ම මෙය විවෘතව ප්‍රකාශ කරති.
නේටෝ ප්‍රකාශිකා වානා ලන්ජස්කෙ (Oana Lungescu) පැහැදිලි කළේ මෙම අභ්‍යාසය ඉලක්ක කරන්නේ උපකල්පිත විරුද්ධවාදියෙකු වෙත නොව රුසියාව වෙත බවයි. ” එයාර් ඩිපෙන්ඩර් 23 විසින් මිත්‍ර පාක්ෂික භූමියේ සෑම අඟලක්ම ආරක්ෂා කිරීමට නේටෝව සූදානම් බවට පැහැදිලි පණිවිඩයක් යවයි,” ඇය පැවසුවාය. “පරම්පරාවක විශාලතම ආරක්ෂක අර්බුදයට අප මුහුණ දෙන බැවින්, අපගේ රටවල් සහ අපගේ ජනතාව සුරක්ෂිතව තබා ගැනීමට අපි එක්සත්ව සිටිමු.”
මෙම මිලිටරි අභ්‍යසයන්හි අරමුන යෝධ මිලිටරි බලමුලු ගැන්වීමක් මගින් රුසියාව වටකිරීමක් සූදානම් කිරීම මිස අන් කිසිවක් නොවෙි.
නේටෝව රුසියාව වටලයි
එසේම, රුසියාවට එරෙහිව යුරෝපය පුරාම නේටෝ භටයින් ස්ථානගත කිරීම හා මිලිටරි ප්‍රකෝපකරනයන් ද මේ වන විට තව තවත් වේගවත් කර ඇත.
වොෂින්ටන් පෝස්ට් පත්‍රයෙහි පල කල ලිපියක, රුසියාවට දේශසීමා වන සහ සාන්ත පීටර්ස්බර්ග් නුවර සිට යන්තම් කිලෝමීටර 150ක් ඔබ්බේ පවතින එස්තෝනියාව තුලට ප්‍රන්ස පැරෂුට් භටයන් මුදාහරිනු ලැබීමේ විස්තරයක් ගැන සඳහන් වේ. “එස්තෝනියාව තුල ප්‍රන්ස යුද අභ්‍යාස, එම රට තුල රුසියාවට එරෙහිව නේටෝ සටන් කන්ඩායමක් ශක්තිමත් කිරීමට ගත් වර්ධිත පෙර පුහුනුවක කොටසක්” බව පෝස්ට් පත්‍රය සටහන් කරයි.
ජූලි 11- 12 විල්නියස් හි පැවැත්වෙන නේටෝ සමුළුවවට පෙර, එස්තෝනියාව මෙන්ම රුසියාවට මායිම් රාජ්‍යයක් වන ලිතුවේනියාව තුල සටන් භටයින් 4,000 ස්ථිරවම ස්ථානගත කිරීමට ජර්මනිය කටයුතු කලේය.
යුක්රේනයේ සිට රුසියාව තුලට සිදු කරන දේශසීමා හරහා කඩාවැදීම් වලට, පෝලන්ත පුරවැසියන්ගේ ඊනියා “පෝලන්ත ස්වේච්ඡා භට” සාමාජිකයන් සහභාගි කරවමින්, පෝලන්තය ගැටුමට ඍජු ව සම්බන්ධ වී තිබේ.
මේ අතර, වෝර්සෝ ව, පෝලන්ත හමුදාව සොල්දාදුවන් 250,000 දක්වා වැඩි කිරීම සඳහා වූ දැවැන්ත ව්‍යාප්තියක් ද සූදානම් කරමින් සිටින අතර එය යුරෝපයේ විශාලතම හමුදාවන්ගෙන් එකක් වනු ඇත. ඊට අමතරව, පෝලන්ත හමුදාවට යුද ටැංකි 1,500 ක් අත්පත් කර ගැනීමට අවශ්‍ය වන අතර එමඟින් පෝලන්තයේ හමුදාව නේටෝව තුළ තුන්වන විශාලතම ටැංකි හමුදාව බවට පත් කරනු ඇත. පෝලන්ත ධනේශ්වරයේ කන්ඩායම් දෙකම මෙම යලි සන්නද්ධ කිරීම සහ යුද සැලසුම් හරහා වේගයෙන් ගමන් කරමින් සිටී.
තවද , බල්ගේරියාව, හංගේරියාව, රුමේනියාව හා ස්ලොවැකියාව යන අතිරේක රටවල් හතරක් තුල සටන් කන්ඩායම් ස්ථාපිත කිරීම මගින්, නැටෝව එහි නැගෙනහිර පාර්ශවය ශක්තිමත් කර ඇත්තේ, සටන් කන්ඩායම් අටක් හරහා භටයන් 10,000ක් යොදවමිනි. විශේෂයෙන් ම ලැට්වියාව, ලිතුවේනියාව හා එස්තෝනියාව යන බෝල්ටික් රටවල් ඇතුලු ව, රුසියාවට දේශසීමා වන රටවලට නැව් දුසිම් ගනනක් සහ යුද යානා සිය ගනනක් සමගින් භූමි-පාදිත ගුවන් ආරක්ෂාව යවනු ලැබ තිබේ.
මේ අතර , USS ජෙරල්ඩ් ආර්. ෆෝර්ඩ් (USS Gerald R. Ford) නෞකාව නෝර්වේ හි ඔස්ලෝ වෙත ළඟා විය. USS ෆෝර්ඩ් යනු මෙතෙක් නිපදවා ඇති විශාලතම යුධ නෞකාව වන අතර, එක්සත් ජනපදය විසින් ආරම්භ කරන ලද නව පරම්පරාවේ එවැනි වාහකයන්ගෙන් පළමුවැන්නයි.
ෆෝර්ඩ් විසින් මෙහෙයවන ලද වාහක ප්‍රහාරක කණ්ඩායමට න්‍යෂ්ටික බලයෙන් ක්‍රියා කරන ප්‍රහාරක සබ්මැරීන දෙකක්, ටිකොන්ඩෙරෝගා පන්තියේ කෲසර් දෙකක් සහ විනාශ කරන්නන්ගේ බලඝණයක් ඇතුළත් වේ. ප්‍රහාරක කණ්ඩායම මෙහෙයවන නාවික හමුදා සාමාජිකයින් දහස් ගණනක් වන අතර, ඔවුන් රුසියානු භූමියෙන් කැපී පෙනෙන දුරක් තුළ ක්‍රියාත්මක වනු ඇත.
ගැටුම පුලුල් කිරීමට එක්සත් ජනපදය දරන ප‍්‍රකෝපකාරී ප‍්‍රයත්නයන්ට තමන්ගේම මංමුලා සහගත සහ නොසැලකිලිමත් ප‍්‍රතිචාරයක් ලෙස මොස්කව් නිවේදනය කලේ තමන් අසල්වැසි බෙලරුසියාවේ උපායශීලී න්‍යෂ්ටික අවි ස්ථානගත කරන බවයි. “රුසියාවේ සහ බෙලරුස්හි බටහිර දේශසීමාවේ තර්ජන අතිශයින් තියුනු ලෙස උත්සන්න වන සන්දර්භය තුළ, මිලිටරි-න්‍යෂ්ටික ක්ෂේත්‍රයේ ප්‍රතිවිරෝධතා ජය ගැනීමට තීරණයක් ගන්නා ලදී,”යැයි රුසියානු ආරක්ෂක ඇමති සර්ජි ෂොයිගු පැවසීය.
දැනට සති කිහිපයක සිට, රුසියාව තුලට මහා පරිමාණ යුක්රේන ප්‍රහාර අඛන්ඩව එල්ල විය. රුසියාවේ බෙල්ගොරොඩ් පළාතේ ෂෙබෙකිනෝ නගරය පිට පිට තුන්වන දිනටත් නිරන්තර ෂෙල් ප්‍රහාරවලට ලක්විය. මේ සදහා යුක්රේනය විසින් පුටින් විරෝධී අන්ත දක්ෂිණාංශික මිලිෂියා භට කණ්ඩායම් යොදා ගැනුනි.
ප්‍රහාරය එල්ල වූයේ දින 224ක දරුණු සටනකින් පසු බක්මුත් සම්පූර්ණයෙන් අල්ලා ගත් බව රුසියාව ප්‍රකාශ කිරීමෙන් දිනකට පසුව වන අතර එම කාලය තුළ බක්මූත් සටනින් දස දහස් ගණනක් මිය ගිය බව විශ්වාස කෙරේ.
රුසියානු සහ යුක්රේන නිලධාරීන් විසින් රුසියානු ස්වේච්ඡා බළකාය සහ රුසියාවේ “ෆ්‍රීඩම් ඔෆ් රුසියා ලීජන්” යන දෙකම නව ෆැසිස්ට් සංවිධාන ලෙස හඳුනා ගන්නා ලදී. 2022 දී පිහිටුවන ලද සහ රුසියාවේ “ත්‍රස්තවාදී” ලෙස වර්ගීකරණය කරන ලද මෙම සංවිධාන දෙක යුක්රේනයේ සන්නද්ධ හමුදාවන්ගේ තථ්‍ය පාලනය යටතේ ක්‍රියාත්මක වන බව යුක්රේන විදේශ බුද්ධි අංශ පිළිගත් පළමු අවස්ථාව එය විය.
ප්‍රහාරයට සම්බන්ධ බලවේගවල ස්වභාවය, රුසියාවට එරෙහිව අධිරාජ්‍යවාදී බලවතුන් විසින් ගෙන යන යුද්ධයේ සැබෑ අරමුනු පෙරට ගෙන එයි. රුසියානු ස්වේච්ඡා බළකාය සහ රුසියාවේ “ෆ්‍රීඩම් ඔෆ් රුසියා ලීජන්” යන දෙකම අන්ත ජාතිකවාදී සහ ජාතිවාදී සංයුතීන් වේ. ඔවුන් තම ඉලක්කය ලෙස ප්‍රකාශ කරන්නේ ව්ලැඩිමීර් පුටින්ගේ ආන්ඩුව ප්‍රචණ්ඩ ලෙස පෙරලා දැමීම සහ වාර්ගික වශයෙන් “පිරිසිදු” රුසියානු ජාතික රාජ්‍යයක් පිහිටුවීමයි.
රුසියානු වාග්නර් කුලී හේවා බලකායේ ප්‍රධානියා වූ එව්ගෙනි ප්‍රිගොෂින් නායකත්වය දුන් කුමන්ත්‍රන ප්‍රයත්නය එරට වේලාවෙන් 23 වන සිකුරාදා සවස ආරම්භ වී එරට වේලාවෙන් 24 වන සෙනසුරාදා සවස් වරුවේ, බිඳ වැටුනි.
ප්‍රිගොෂින්, විනාඩි 30 ක වීඩියෝ පටයකින් රුසියාවේ මිලිටරි නායකත්වයට එරෙහිව තර්ජනය කරමින්, ඔහු රුසියානු පාලක පන්ති තුල සිටින නැටෝ ගැති කන්ඩායමට සෘජු ආයාචනයක් කලේය. සති කිහිපයකට පෙර, නැටෝවෙන් එල්ල වන තර්ජනයට එරෙහිව සටන් කිරීම සඳහා මහජන බලමුලු ගැන්වීමක් සහ යුද ආර්ථිකයකට පූර්න හැරීමක් ඉල්ලා සිටි ප්‍රිගොෂින්, “යුක්රේනයේ සන්නද්ධ හමුදා නැටෝව සමඟ එක්ව රුසියාවට පහර දීමට සූදානම් වෙමින් සිටියේ නැතැ” යි මෙහිදී පැවසීය.
මෙවැනි, ඉතා කෙටි කාලයක් තුළ ප්‍රිගොෂින් නේටෝව සම්බන්ධව සම්පූර්ණයෙන්ම ප්‍රතිවිරුද්ධ අස්ථානයක් ගැනීමෙන් පෙනී යන්නේ, සිදු කරන ලද මෙම කුමන්ත්‍රණය පිටුපස නේටෝව පැහැදිලිව සිටින බවයි.
නැටෝ පිටුබලයෙන් යුක්රේනය එල්ල කල ප්‍රහාරයේ අසාර්ථකත්වයෙන් පසු සති තුනකටත් අඩු කාලයකදී මෙවැනි කුමන්ත්‍රනයක් මගින් හෝ රුසියාවට එරෙහි ප්‍රොක්සි යුද්ධය ඉදිරියට ගෙන යාමේ මංමුලා සහගත උත්සාහයක අධිරාජ්‍යවාදීන් නිරත වූ අයුරු මෙයින් පෙනී යයි.
යුක්රේන හමුදාව තුල යුක්රේන ෆැසිස්ට් හා නව ෆැසිස්ට් සංයුතිවල කේන්ද්‍රීය භූමිකාව මෙන්ම, මෙම රුසියානු අන්ත දක්ෂිනාංශික සංවිධාන නේටෝ යුද්ධයට සම්බන්ධ වීම අධිරාජ්‍යවාදී බලවතුන්ගේ සැබෑ අරමුන හෙලිදරව් කරයි: එනම් ජනවාර්ගික ආතතීන් උත්සන්න කිරීම හා ජාතික ගැටුම් නිර්මාණය කිරීම හරහා රුසියානු සමූහාණ්ඩුව බිඳ දැමීමයි. එනම්, මෙම බලවේග ප්‍රවර්ධනය කිරීමේ හා සන්නද්ධ කිරීමේ අරමුන වන්නේ අධිරාජ්‍යවාදී බලවතුන්ට සෘජුවම යටත් වන අන්ත දක්ෂිනාංශික රූකඩ පාලන තන්ත‍්‍ර පිහිටුවීමයි.
පසුගිය මැයි මස මුල් සතියේ, රුසියානු ජනාධිපති ව්ලැඩිමීර් පුටින්ගේ නිල නිවසට ඉහළින් ඩ්‍රෝන යානා දෙකක් පුපුරා ගියේය. ඩ්‍රෝන් ප්‍රහාරයෙන් පසුව, එක්සත් ජනපද රාජ්‍ය ලේකම් ඇන්ටනි බ්ලින්කන් “තමන් ආරක්ෂා කර ගන්නේ කෙසේද යන්න තීරණය කිරීම අපි යුක්‍රේනයට භාර දෙමු” පවසමින් රුසියානු ජනාධිපතිවරයා ඝාතනය කිරීමේ ඔනෑම උත්සාහයක් බැහැර කිරීම ප්‍රකික්ෂේප කළේය.
පෙබරවාරියේදී, දේශපාලන කටයුතු පිලිබඳ එක්සත් ජනපද උප රාජ්‍ය ලේකම් වික්ටෝරියා නූලන්ඩ් ක්‍රිමියාව තුල යුක්රේන ප්‍රහාර විවෘතව අනුමත කලාය. “ඒවා නීත්‍යානුකූල ඉලක්ක” යැයි නුලන්ඩ් පැවසීය. “යුක්රේනය ඔවුන්ට පහර දෙනවා. අපි ඒකට සහයෝගය දෙනවා.” ඇය පැවසුවාය.
